Dorpsschans (Plaets)

ALGEMEEN:

Straat: Veststraat

Oppervlakte:

Waterbevoorrading:

Oudste vermelding: 1676 - Oprichtingsjaar:

Terreinkenmerken

Lambertcoördinaten: X: Y:

HISTORISCH: In 1676 wordt vermeld: 'onder plaetse aen de schansse: sekere schuere staende op de schansse inde plaetse tot Veerle'. De plaats werd later ook Van Roeykesvest genoemd naar de familie Van Roey. Het water stond in verbinding met de gracht van de pastorie.


Verdere vermeldingen van de 'Vest' of 'Graaf', de benaming voor de gracht rondom de oude pastorie en de latere schans vinden we in de achttiende eeuw: 'den graeve met het land voor de pastorye' (1745), 'het bunder den grave' (1750), 'het bunder aan de veste' (1788). Later is deze plek ook gekend als de 'Van Roeykesvest', naar de familie Van Roey die toen eigenaar was.


Een gracht omsloot de volledige Dorpsschans, welke in verbinding stond met de vest rond de pastorij. Aan de

noordelijke gracht was er een toegangspoort. De Dorpsschans was, in vergelijking met andere schansen, een kleine schans gezien deze 'slechts' een oppervlakte had van ongeveer een halve hectare.


Enkele decennia terug werd de schans gedeeltelijk verkaveld en ingericht als parkje. Delen van de westelijke schansgracht zijn gebleven, over een deel hiervan loopt nu een voetpad, De vorm en ligging van de oostelijke gracht is nog duidelijk zichtbaar in de vorm van een perceelgrens. Op het perceel dat ten zuiden van de schans gelegen is en ten oosten van verbindingsvest tussen de schans en de pastorij, werd in 1950 - 51 een nieuwe jongensschool

gebouwd, Deze school werd later zeer toepasselijk omgedoopt tot 'GBS De Schans'.


TOPONYMIE: Vest (straat achter de schans), De Schans (naam van de school).

KARTOGRAFISCH:

  • Uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen met rechts het centrum van Veerle en links midden de schansgracht. Net eronder is de omgrachting van de pastorie voorgesteld.

  • Uittreksel uit de militaire kaart Vandermaelen (1851) met voorstelling van de schans (rood) en de pastoriesite (geel).

  • Satellietbeeld rechts: weergave van de site in de huidige context. Het ganse perceel is bebouwd.

  • Uittreksel van het digitaal kadasterplan met weergave van een deel van Veerle centrum. De oude pastorie bevind zich op perceel nr. 697c. De school 'De Schans' op perceel 345b2. De voormalige schans werd gevormd door percelen 341g, 341k en de 5 bovenliggende bebouwde percelen die hier niet zijn benoemd (340a, 341c, 341d, 341e, 241f). Er is geen rechtstreekse verwijzing meer naar de vroegere schans. De aangrenzende straat is wel 'Vest' genoemd.

BIBLIOGRAFIE & INFO:

  • Veerle arm en Trots, F. Van Gehuchten, Laakdalse werkgroep voor geschiedenis en heemkunde, 1997.

  • Brochure 'Verschans je in de Merode', Archeologiedagen 2022.