Voortjesheide

HISTORISCH:

In 1634 situeert zich de eerste vermelding van deze schans wanneer er gesproken wordt over een graanschuur : "horreo afamuto op de schans". Verder komt ze voor op een figuratieve kaart van landmeter Guyaux uit 1769 (Kaart van de gemene heiden toebehorend aan de gemeente Herselt).

Ze lag in de gemeenteheiden en is allicht geslecht na verkoop.

De schans wordt weergegeven op de figuratieve kaart van de heidegronden te Herselt die landmeter Guyaux in 1769 tekende. De schans had een ongewone zeshoekige vorm met een knik in de langste zijden. Op de Ferrariskaarten van 1777 wordt ze eerder schematisch aangegeven. Lang was het enkel gissen naar de exacte locatie van deze schans. Volgens de kaarten, lag ze ergens in de bossen tussen de Kroonstraat en Voortjesheide te Varenwinkel. Recent cartografisch onderzoek geeft een meer nauwkeurige indicatie van de locatie van deze schans. Op het Digitaal Hoogtemodel zien we vermoedelijk de begrenzing van de noord- en westelijke wal van de schans. Deze ligt in het bos ten zuiden van de huidige Kroonstraat, ter hoogte van de knik van de weg.