Binnenpad

Ik kwam hier nooit in de jaren dat ik in Middelharnis woonde. Er was niets bijzonders en ik had er niets te zoeken. Door foto's van een eeuw geleden is het Binnenpad toegevoegd aan wat het dorp al voor me was. Ik ben er nu toerist. Op het Binnenpad van de foto's kan ik wegdromen naar vroeger tijden. Dat wat er van geworden is, maakt het niet gemakkelijk: een verharde straat zonder noemenswaardig groen, met nietszeggende huizen en gebouwen is het. Je kunt er wel inlopen en op een bordje prijkt de naam Binnenpad. Via een doorgang verlaat je de straat en kom je er op de Hobbemastraat met zicht op de oude begraafplaats, waarlangs het Binnenpad vroeger verder doorliep richting de Langeweg en dus richting Sommelsdijk. Geholpen door de stille, oude begraafplaats, de kerktoren die op het Binnenpad zo hier en daar te zien is, het zicht op de zwarte, houten schuur aan de Westelijke Achterweg en het nog altijd zo fris ogende, eeuwenoude raadhuis, ben ik met enige moeite even terug op het Binnenpad van toen.

  • Bron foto: Streekarchief Goeree-Overflakkee.

De westkant van het dorp naderend, staat rechts de Grote Kerk en recht vooruit, vaag maar onmiskenbaar, het gemeentehuis. De kerktoren heeft in de tijd nog geen wijzerplaat aan de westkant.

13-10-2018

  • Het Binnenpad loopt van rechtsonder schuin naar boven achter de grote schuur langs naar de begraafplaats die achter de bomen ligt en vervolgens langs de begraafplaats naar linksboven.

  • Rechtsonder is nog net een stuk te zien van de grote schuur, waar het Binnenpad achterlangs loopt en uitkomt op de Hobbemastraat bij de begraafplaats. Vervolgens loopt het Binnenpad even naar rechts en vervolgens naar links, langs de begraafplaats, naar de Langeweg en dus naar Sommelsdijk. Het open gebied met de landerijen is hier nog niet bebouwd met het tuindorp. De in 1912 gebouwde huizen aan de Hobbemastraat, de twee blokken linksonder, staan er al wel. De foto zal niet meer dan enkele jaren daarna gemaakt zijn.

Voorbij

Deze foto kreeg ik aangereikt van een geboren Menheersenaar die het vroegere dorp niet vergeten is en niet vergeten wil. Het is een foto over het voorbijgaan van het vertrouwde alsof het er nooit was. Over het voorbijzijn ook: voor wie er nog van wilde genieten, was het te laat. De grote, zwarte landbouwschuur is afgebroken. Het hek aan de Westelijke Achterweg waarachter de schuur stond, staat er nog even als stille getuige, maar het is gebeurd met het Binnenpad.

Er is voor mensen van voorheen veel veranderd, dacht ik vaak bij het zien van foto's van hoe het ooit was. En ik besefte in mijn jongste jaren niet dat mij hetzelfde overkomen zou. Het dorp van mijn jeugd bleek evengoed niet onveranderlijk. Huizen, gebouwen en soms hele straten zijn verdwenen of hebben een uiterlijk gekregen dat nog maar nauwelijks herinnert aan hoe het was. En met het verdwijnen, verloren mensen een tastbare plek voor kleine en grote, dierbare herinneringen aan mensen en ervaringen.

Omdat het nieuwe niet kan vervangen wat het oude ooit voor mensen was, stemmen foto's van verrommelde vlaktes waar ooit gebouwen stonden en jong en oud hun leven leefden, me weemoedig. Ze spreken me aan, de huizen en straten, zoals ook de seizoenen doen, met een eigen taal over het voorbijgaan.

  • Bron foto: Streekarchief Goeree-Overflakkee

Op deze foto een deel van het zicht op de Westelijke Achterweg vanuit de Verlengde Hoflaan die hier nog niet rechtdoor loopt naar de Westelijke Achterweg. De Verlengde Hoflaan loopt parallel aan het vroegere Binnenpad, dat achter de huizen rechts op de foto liep. Het middelste deel van de foto is de Mekhof, die uiteindelijk is afgebroken, waarna de weg kon worden doorgetrokken. Rechts van het midden staat de zwarte schuur, destijds eigendom van Joost Vroegindeweij, die er konijnen hield, die hij me eind jaren tachtig trots liet zien, en waar hij aardappels verkocht.

  • Bron: Streekarchief Goeree-Overflakkee

Werktekening rond 1955 met Verlengde Hoflaan die van linksboven in oostzuidoostelijke richting loopt.

  • Bron afbeelding: BGT-Viewer (22-1-2018)

  • Bron afbeelding: BGT-Viewer (registratie luchtfoto 31-01-2017)

  • Positie uitsnede in totaaloverzicht Middelharnis