Tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông mới bằng project-based learning

Chương trình giáo dục phổ thông mới đề cao học tập chủ động và thực hành, nhằm trang bị cho học sinh nền tảng kiến thức ứng dụng được vào công việc sau này. Chính vì lẽ đó mà không ít trường phổ thông đã và đang đưa project-based learning vào chương trình giảng dạy. Vậy phương pháp này là gì và vì sao nó lại hỗ trợ tốt cho chương trình giáo dục phổ thông mới?

Học tập dự án theo chương trình giáo dục phổ thông mới và những điều cần biết!

Project-based learning, hay học tập dự án, không phải là một xu hướng giáo dục nhất thời, mà là một phương pháp đã được kiểm chứng và áp dụng rộng rãi. Với những ai còn lạ lẫm với khái niệm này thì chúng tôi sẽ giới thiệu lại ngay dưới đây. Sau đó, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các lợi ích thực tiễn mà học tập dự án mang lại. Cuối cùng, như thường lệ, sẽ là một số gợi ý bổ ích cho việc triển khai các dự án học tập.

Các cá nhân hoặc nhóm học sinh sẽ phát triển các giả thuyết xoay quanh đề bài và thực hiện các dự án nhằm tìm lời giải đáp/chứng minh/phản biện cho các giả thuyết được đưa ra.

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa học tập dựa trên dự án và việc thực hành kiến thức. Với việc thực hành thông thường, học sinh sẽ học lý thuyết trước và thực nghiệm để hiểu bài tốt hơn. Còn với project-based learning, học sinh sẽ thực hành trước, rồi thông qua đó mới rút ra bài học.

Thế nào là học tập theo dự án dựa trên nền tảng chương trình giáo dục phổ thông mới?

Project-based learning (PBL), hay học tập dự án, là phương pháp truyền đạt kiến thức dựa trên việc triển khai các dự án mà học sinh là đối tượng thực hiện chính. Phương pháp này vốn quen thuộc với các bộ môn học trong chương trình giáo dục phổ thông mới có liên quan đến thí nghiệm, thực hành như hóa học, vật lý, sinh học… Nhưng trên thực tế, các bộ môn nghệ thuật và xã hội cũng có thể áp dụng PBL.

Học tập dự án được tiến hành như sau: Thầy cô sẽ gợi ý một chủ đề hoặc đưa ra nội dung bài học, hoặc đơn giản là một câu hỏi gợi mở. Các cá nhân hoặc nhóm học sinh sẽ phát triển các giả thuyết xoay quanh đề bài và thực hiện các dự án nhằm tìm lời giải đáp/chứng minh/phản biện cho các giả thuyết được đưa ra.

Vì sao việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ hiệu quả hơn khi áp dụng học tập dự án?

Một trong những mục tiêu chính của chương trình giáo dục phổ thông mới là khắc phục tính thụ động trong việc tiếp thu kiến thức. Project-based khuyến khích học sinh chủ động tìm hiểu kiến thức thông qua việc triển khai các dự án, từ đó học hỏi theo trải nghiệm riêng của mình, đúng với tinh thần mà chương trình phổ thông mới mong muốn. Nhưng giá trị giáo dục mà phương pháp này mang lại không chỉ có thế. PBL còn mang đến 3 lợi ích như sau:

Giúp học sinh rèn luyện các kỹ năng tư duy cần thiết

Khi thực hành PBL đủ nhiều, các em học sinh sẽ có 6 kỹ năng sau:

Tư duy phản biện để đưa ra các giả thuyết nghiên cứu;
Tư duy thiết kế để xây dựng dự án;
Tư duy sáng tạo để đưa ra các ý tưởng thực hiện;
Kỹ năng làm việc nhóm để cùng nhau hoàn thành công việc;
Kỹ năng giải quyết vấn đề;
Kỹ năng quản lý thời gian để hoàn thành đúng hạn.

2. PBL hỗ trợ tốt cho giáo viên trong việc đánh giá năng lực học sinh

Thay vì chỉ đánh giá dựa trên điểm kiểm tra cuối kỳ như trước đây, thì với PBL, thầy cô có thể quan sát quá trình học xuyên suốt dự án của các em và cho ra các đánh giá khách quan hơn. Điều này cũng sẽ tạo động lực cho các em chú tâm vào quá trình học hơn và không còn quá áp lực vào điểm số.

3. PBL khuyến khích học tập suốt đời

Thông qua quá trình thực hiện học tập theo dự án, học sinh trở thành những người tích cực xây dựng nền tảng kiến thức mới và kéo dài việc học đến suốt đời. Học ở đây không chỉ là chương trình giáo dục phổ thông mới chính quy, mà còn là học hỏi cái mới. Khi trưởng thành và ra xã hội làm việc, các em học sinh vẫn sẽ xem mỗi dự án mình thực hiện là nhằm bổ sung kiến thức, kinh nghiệm. Với góc nhìn này thì ai cũng sẽ tích cực hoàn thành công việc.

Để học tập dự án phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới, nên áp dụng như thế nào?

Như đã nói ở trên, học tập dự án khác với áp dụng kiến thức vào thực hành, nên phương pháp này cũng đòi hỏi giáo viên phải biết cách tổ chức sao cho đúng. Một nguyên tắc cơ bản nhất của học tập dự án chính là lấy học sinh làm trung tâm: Các em là người đặt vấn đề, thực hiện dự án và kết luận thành quả. Giáo viên sẽ đóng vai trò là người đồng hành, hỗ trợ và quan sát các em. Ngoài ra, PBL hiệu quả còn đòi hỏi 8 yêu cầu sau:

Bám sát thực tế và trọng tâm bài học theo chương trình giáo dục phổ thông mới;
Không ngừng đặt ra các giả thuyết và giải quyết chúng;
Có kế hoạch bài bản và mục tiêu cụ thể;
Chú trọng làm việc nhóm hơn là thực hành cá nhân;
Mỗi nhóm cần có sự khác biệt và độc lập, không rập khuôn;
Đề cao tinh thần sáng tạo trong mỗi dự án;
PBL nên có sự liên kết chặt chẽ với học tập trải nghiệm và học tập chủ động;
PBL nên được tổ chức thường xuyên cho tất cả môn học.

Ngoài ra, nếu có điều kiện, thầy cô nên khuyến khích các em kết hợp các công nghệ mới vào việc thực hiện dự án. Thầy cô không nên quá áp lực các em về kết quả đầu ra của dự án, mà hãy giúp các em hiểu rằng quá trình mới là cái cần tập trung hơn cả.

>> Thủ tục nhập học vào các trường tư thục tại TPHCM cần chuẩn bị hồ sơ,trình tự như thế nào?

Tóm lại, để chương trình giáo dục phổ thông mới được thực hiện hiệu quả và đúng tinh thần mà Bộ Giáo dục và Đào tạo muốn truyền tải thì “Học tập theo dự án” nên được phổ biến. Thầy cô hãy nhớ, 2 trọng tâm của phương pháp này là học sinh và quá trình tìm tòi kiến thức thông qua dự án của các em.

Page updated

Google Sites

Report abuse