3 Kerkelijke gebouwen
GEBOUWEN WAAR WE NOG FOTO'S VAN HEBBEN
3.1. Voormalige parochiekerk
hoofdaltaar van deze kerk in de nieuwe kerk
kerkinterieur 1920
De man rechts naast pastoor Peeters met de witte hemdsmouwen is Jef Vangrieken.
3.2. Huidige Sint-Lambertus parochiekerk
E.H.Jozef Peeters was pastoor te Bevingen van 1923 tot 1939 en vond een kerk in zeer slechte staat. Hij begon aan de bouw van een nieuwe en grotere kerk in het jaar 1927. Om de kerkfabriek te helpen bij het vergaren van de nodige gelden om de nieuwe kerk te bekostigen, heeft pastoor Peeters geen moeite geschuwd. Hij reisde alle steden af tot in Vlaanderen en gaf voordrachten met lichtbeelden over het passiespel van Oberammergauw. De opbrengst was voor de opbouw van de nieuwe kerk. In 1932 stond er een nieuwe prachtige kerk, stevig gebouwd in natuursteen, die je nergens in Limburg vindt, kerken in natuursteen vindt je enkel in de Ardennen. De kerk werd enkel voorlopig ingezegend, maar niet ingewijd. Dit gebeurde, ook omwille van de tweede wereldoorlog, veel later. Het was E.H. Pastoor Theo Onckelinx (1950-1982) die de nieuwe Sint-Lambertuskerk liet consacreren en inwijden door Mgr.van Zuylen, Bisschop van Luik op Pinkstermaandag 21 mei 1956. We kunnen dit nog merken aan de gedenksteen die is aangebracht in het portaal van de kerk.
Jos Vanderheyden
de drie heiligen: Isidoor (patroonheilige van de landbouwers), Lambertus (patroonheilige van de textielarbeiders) en Trudo (lokale kloosterstichter)
Parochiekerk Sint-Lambertus
Neogotische kruisbasiliek, van circa 1925, gelegen op een hoogte, met omgevend kerkhof.
De plattegrond beschrijft een westelijk gerichte voorgevel, geflankeerd door een vierkante toren ten zuiden, een driebeukig schip van drie traveeën, een transept van één travee, een koor van twee rechte traveeën met driezijdige sluiting, geschraagd door steunberen en voorzien van een sacristie aan de zuidzijde. De kerk is volledig opgetrokken uit breuksteen, en voorzien van spitsboogvensters.
Interieur: pseudo-basilicale opstand met bakstenen spitsboogarcaden op zuilen met acanthusbladkapiteel. Kruisribgewelven waarvan de ribben steunen op colonnetten met kraagstenen.
Mobilair: Gekruisigde Christus, hout (18de eeuw); Sint-Sebastiaan, volkskunst, gepolychromeerd hout (18de eeuw); Sint-Lambertus (18de eeuw); Sint-Sebastiaan, gepolychromeerd hout (circa 1700).
GEUKENS B., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Limburg, Kanton St.-Truiden, Brussel, 1977, p. 65.
Bron : SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n2 (He-Z), Brussel - Gent.
Auteurs : Schlusmans, Frieda, Datum : 1981
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed
3.3. Bruine Lieve Vrouw kapel
Deze kapel werd in 1715 door de toenmalige pastoor van Kerkom, EH. Denijs Vanschoor, gebouwd. Hij kocht van het Armen Bestuur van Sint-Truiden, dit lapje grond van 3 roeden. Hendrik Vanschoor, zijn broer en kasteelheer te Sint-Truiden, stichtte een fondatie voor een priester, die er elke zondag van Allerheiligen tot Pasen en verder op alle Mariale dagen van het jaar, de H. Mis zou opdragen.
Halfoogst, OLV Hemelvaartsdag was van ouds de grote jaarlijkse bedevaart dag, dat van heel den omtrek processies kwamen om OLV te komen vereren en haar bescherming over de streek af te smeken.”
De processies uit de nabijgelegen parochies zijn nog een rariteit geworden. Toch wordt dit kapelletje nog dagelijks bezocht. Godvruchtige bedevaarders komen langs om de zegen af te smeken over hun families en geliefden, hun vee, hun oogst. De geburen houden een oogje in het zeil en zorgen ervoor dat alles netjes blijft.
Het beeldje van de Bruine Lieve Vrouw, zo genoemd omdat het beeldje bruin van kleur is, wordt ook als één der rare miraculeuze beelden van de streek genoemd.”
Zie voor meer info bij Geschiedenis Straeten rubriek 3.1. Jean-Paul Broos
Langs de trede, de toegang tot de kapel, staan deze merkwaardige stenen, vermoedelijk van een ander gebouw.
3.4. De verdwenen grafkapel, Maria-kapel
Deze oude Mariakapel werd afgebroken in WO II en vervangen door de OLV van Banneux kapel.
De verdwenen Mariakapel, een grafkapel
Deze kapel stond vlak tegen de Naamsesteenweg en gedeeltelijk op de huidige Kapelstraat tussen de woningen van François Benaets (+ Lucienne Stas) en van (+ Joseph Kellers)- Simone Stas, De kapel, in neogotische stijl, werd in de loop van de negentiende eeuw gebouwd; wellicht na de aanleg van de steenweg St.-Truiden-Hannuit-Namen in 1855. Naar verluidt was de kapel eigendom van de familie Van Dionant uit Borgloon, maar zekerheid hieromtrent hebben we niet. Deze familie bezat gronden te Bevingen die zij verpachtten. Misschien is er ook een verband tussen de kapel en de familie Ulens- Ulens van kasteel Rochendaal, maar ook dit blijft voorlopig een louter vermoeden. Volgens ooggetuigen waren er in de kapel twee graven; onder een blauwe steen kon men de zinken kisten zien staan. Van wie waren deze graven? Volgens sommigen onder meer van een zekere heer Wouters, een rijk man. Alleen verder onderzoek kan hopelijk een duidelijk antwoord geven op deze vraag. Bij de afbraak van de kapel door de Duitse bezetter omstreeks 1940 voor de aanleg van de Kapelstraat, werden de stoffelijke resten overgebracht naar elders; volgens de enen naar het kerkhof van Schurhoven, volgens anderen naar het kerkhof van Bevingen waar ze werden bijgezet in het praalgraf van de familie Ulens-Ulens.
Hoe zag de kapel eruit?
Gelukkig zijn er enkele oude foto's bewaard. Het was een fraaie neogotische kapel; een rechthoekig bakstenen gebouw met driezijdige afsluiting onder een leien zadeldak; in de hoeken gesteund door trapsgewijs opklimmende hoeksteunberen met natuur- stenen waterlijsten; de voorgevel bevatte en gedrukte spitsboogdeuropening met een zeer mooie dubbele smeedijzeren traliedeur, daarboven een in steen gevat roosvenster met vier pas in de spits een achthoekige dakruiter. Of in dit torentje ook een klok was opgehangen, weten wij niet. In de zijgevels bevonden zich aan beide kanten een smal hoog venster van één glaswerk.
Ook het interieur van de kapel was mooi en verzorgd. In de driezijdige afsluiting bevond zich een altaar dat waarschijnlijk was toegewijd aan O.-L.-Vrouw. Sommigen herinneren zich dat er ook enkele andere beelden waren: van het H. Hart van Jezus en van St.-Jozef (?). Verder stonden er in de kapel koperen kandelaars die regelmatig werden opgeblonken door de familie Vanlierde. Tenslotte waren er ook enkele mooie grote vazen. Naar verluidt zou het beeld van het H. Hart van Jezus na de afbraak van de kapel naar de parochiekerk zijn overgebracht. Dit zou het beeld zijn dat thans op het zijaltaar in de kruisbeuk ten zuiden staat. Dit is dan de enige tastbare herin- nering aan de oude grafkapel aan de Naamsesteenweg. We moeten het de Duitsers vergeven dat ze deze mooie wegkapel hebben afgebroken. Jaarlijks werd aan de kapel de zegen gegeven met het Allerheiligste wanneer de sacramentsprocessie er halt hield. Dan trok de stoet verder via het smalle wegeltje langs de kapel naar het kasteel Rochendaal. Handelaars die langs de kapel kwamen stopten even om een Weesgegroet te bidden en de zegen te vragen aan O.-L.-Vrouw over hun commercie.
pater Jos Vandereheyden
3.5. De afgebroken Duitse kapel, O.L.V. van Banneux kapel
De OLV-Banneuxkapel werd in 1943 gebouwd door de Duitse bezetter toen Arnold Fouwé pastoor was in Bevingen. De nieuwe kapel verving de neogotische grafkapel Ulens die moest wijken voor de verbindingsweg vliegveld Brustem en kwartier Bevingen. Het witte Mariabeeld is evenwel een geschenk van de Amerikanen, de USA Jagersgroepen 48 en 404, die nadien in Bevingen verbleven (van 1 oktober 1944 tot 1 april 1945).
Deze kapel werd enkele jaren geleden eveneens afgebroken en moest wijken voor nieuwbouw.
1943, Duitse kapel ter vervanging van de afgebroken kapel aan de weg naar de militaire basis in Rochendaal /kasteel
Beeld, O.L.Vrouw van Banneux, door Dumon, uit Brugge,
in 1945 geschonken door de U.S.A. Jagersgroepen 48 en 404
3.6. Kleine kapelletjes
3.7. Het Kruis aan de lindeboom
Het oude kruis aan de lindebomen achter Rochendael
Nieuw kruis ingehuldigd in Bevingen (14 mei 2022 )
In Bevingen stond indertijd, onder twee oude lindebomen, een houten kruis. Die plaats was vorige eeuw een ‘mini-bedevaartsoord’ tegen tandpijn. Omwonenden gingen er een nageltje met platte kop (een ‘trutske’ in ’t dialect) inkloppen en bidden om verlost te worden van tandpijn. Vandaar de lokale naam ‘trutstkes-kruis’.
Dit kruis (de allereerste versie dateert mogelijk van 200 jaar geleden) heeft ‘de tand des tijds’ niet doorstaan want was volledig vermolmd en uiteengevallen. In de 60’er jaren ben ik het oude kruis meermaals gepasseerd : het leek op een cactus door de vele nageltjes die er half ingeklopt waren. Een tweede versie verdween achteraf.
Het nieuwe kruis werd onder ruime belangstelling ingehuldigd.
Het kruis staat langs een holle weg aan de voet van twee eeuwenoude lindebomen.
Het werd onthuld door burgemeester Ingrid Kempeneers en ingewijd door diaken Ivo Dams.
Benieuwd of hier in deze tijden nog nageltjes zullen in geklopt worden.
Anekdote : een oude Bevingenaar vertelde dat het kruis veel bezocht werd door vrouwen.
Die deden dat ‘onder de mom van tandpijn’ maar het was eigenlijk om verlichting te krijgen van pijnlijke maandstonden.
Dat gespreksonderwerp was honderd jaar geleden immers taboe.
De inhuldiging werd opgeluisterd door het Bevingse zangkoor ‘Amabile’.
Fietsende toeristen die hier ‘in the middle of nowhere’ toevallig passeerden keken toe met de mond vol tanden en
waren als het ware aan de grond genageld.
Het nieuwe kruis werd gemaakt door de gebroeders Robert en Benny Haijen die ‘hun tanden hadden gezet’ in dit initiatief.
De plaatsing en feestelijke inhuldiging was een organisatie van het ‘Buurtcomité Rochendaal’.
Artikel geschreven door Ivo Breesch