Structurele opbouw

Historische apecten - Technische aspecten - Apotropaeïsche motieven

Verbindingen en vergaringen - Structurele opbouw - Dakconstructies - Wandconstructies - Vlakvulling: leem - Vlakvulling: metselwerk

De huisstoel werd gebouwd op twee manieren: ofwel bestond de houten constructie uit verschillende onafhankelijke delen of verdiepingen die boven op elkaar geplaatst werden. Ze waren elk op zichzelf staande constructies die boven op elkaar gezet werden en die volgens bepaalde technieken met elkaar verankerd werden (etagebouw) of waren constructies waarvan de stijlen van beneden tot op de zolderverdieping uit één stuk doorliepen (Geschossbau). Soms werden beide systemen gecombineerd. De voorkant werd op de benedenverdieping ‘gezet’ terwijl de stijlen van de achtergevel uit één stuk doorlopen tot in de zolderverdieping. Dit werd meestal in kleine gebouwen toegepast.

Zowel in landelijke als in stedelijke architectuur werd gebruik gemaakt van overkragingen. Een overkraging bestond erin dat de bovenstaande verdieping over de benedengevel heen uitstak. Deze overkraging kon gemaakt worden door het oversteken van de moerbalken of van de kinderbalken.

Bij een overkraging van moerbalken staken de koppen van de moerbalken over de wandplaat van de onderstaande verdieping uit. Ze konden met verdekte zwaluwstaart in de onderliggende wandplaat verankerd worden. Dezelfde zwaluwstaartverbindingen werden gebruikt om de wandplaat van de bovenliggende verdieping op de uitkragende koppen van de moerbalken vast te zetten. Uitkragende moerbalken werden aan de buitenkant ondersteund door zware rechte of – in latere perioden- sierlijke S-vormige consoles.

In andere gevallen kraagde de verdieping uit op kinderbalken. Deze werden ondersteund door consoles. Deze passen met pen- en gatverbinding in de kinderbalken en werden op de hoogste wandregel van de onderstaande verdieping genageld. Dwars over de koppen van de kinderbalken lag de wandplaat waarop de bovenverdieping stond. Ook hier werden zwaluwstaartverbindingen gebruikt om deze plaat op haar plaats te houden. Wanneer in hoekconstructies twee overkragingsystemen elkaar ontmoetten, werd gebruik gemaakt van een schuin uitstekende ‘dragon beam’ die de puntlast ondersteunde van de in de ruimte, op de kruising van de twee wandplaten van de verdieping staande hoekstijl. Deze dragon beam werd zelf ondersteund door een brede console op de hoekstijl van de onderstaande verdieping .

- documentatie vormingsinitiatief Gidsenbond nav. Open Monumentendag 2005, Marc Laenen