Typologieën in toepassing

De toepassing van muurankers verschilt in tijd en per regio. Opvallend is bijvoorbeeld dat er relatief weinig (zichtbare) ankers terug te vinden zijn in Frankrijk en Duitsland, veel meer in Vlaanderen.

Niettegenstaande grote verschillen komen toch enkele typologieën in toepassing naar voor:

1. Hoe ouder de gebouwen hoe groter de kans dat hetzelfde type anker wordt gebruikt voor het ganse gebouw. Meest voorkomend zijn zeker de rechte ankers, maar ook deze in S-vorm vinden we behoorlijk vaak terug. Slechts uitzonderlijk, zoals in de Dessenerhoeve in Kortessem, toont de smid zijn creativiteit door de realisatie van verschillende ankertypes.

2. Voor tipgevels wordt gezien de zwakkere randzone vaak afgeweken. Ook de aanwezigheid van een schouw kan hierin meespelen. In Vlaanderen is het heel erg typisch om voor gebouwen opgericht met Beerse steen (sinds einde van de 19de eeuw- eerste helft 20ste) eenzelfde typologie toe te passen, ook al zijn de ankers door het gebruik van cementmortel minder noodzakelijk geworden: rechte ankers onderaan de tipgevel, ankers met gebogen bovenzijde (met dakhelling mee) voor verankering van de hogere gording(en), keuze voor een ander anker in de tip: hoefijzervorm, kruis, recht...

3. Vanaf de tweede helft van de zestiende eeuw gaat men in de zichtgevels soms ankers plaatsen die het bouwjaar tonen. De overige ankers blijven dan veelal identiek (recht, S...)

4. Heel wat gebouwen dragen de sporen van talloze verbouwingen en aanpassingen gedurende hun eeuwenoude bestaansperiode. Dit weerspiegelt zich natuurlijk ook in de muurankers. Een aantal ankers zijn duidelijk van recentere datum dan het gebouw en hadden allicht de bedoeling een bijkomende verankering aan te brengen aan een gevel met onzekere stabiliteit.

5. In functie van de welstand van het gebouw en de nood van de bouwheer om hier meer mee uit te pakken komen er sierlijke ankers in de voorgevel / zichtgevels. Veelal blijven de minder zichtbare ankers gewoon klassiek van vorm.

6. Vanaf de toepassing van gietijzer komen er ankers voor in rozetvorm die centraal een ronde metalen ankerstang vasthouden door middel van een bout.