Graffitti-tekens op natuursteen?
In Meerhout (provincie Antwerpen) bevindt zich deze charmante Sint Niklaaskapel uit 1646 (vanzelfsprekend in de Sint Niklaasstraat). Het was eertijds een bedevaartplaats tegen kinkhoest.
Wanneer men de straatgevel met het jaartal 1646 in detail bekijkt, vindt men sporen terug van oude en nieuwe bedevaarders...
1. Hedendaagse bedevaarders: solitaire bijen
In het algemeen hebben honingbijen en enkele soorten hommels een sociale levenswijze. De solitaire bij doet alles alleen: nest maken, voedsel zoeken, ei leggen. Soms liggen nesten dicht bij elkaar en vormen kolonies. Soms wordt dezelfde hoofdingang van het nest gebruikt (communaal) maar ook dat hangt van de soort af. Ze leven vaak maar een paar weken, de nakomelingen overwinteren soms als larve, als pop of als imago.
Wilde bijen kunnen op hele verschillende plekken hun nest maken, het verschilt per soort. Vele maken een nest in de grond, soms gewoon verticaal naar beneden, anderen graven horizontaal in een talud of dijk. Weer anderen kauwen zelf een nestholte uit in verrot hout of gebruiken oude kevergangen in dood hout. Maar ook holtes in stenen muren of holle rietstengels worden afhankelijk van welk soort als nestlocatie gekozen.
In de gevel zijn tal van gaten die wijzen op een actieve solitaire bijen-bedevaarders populatie (voorbeelden = st-Niklaaskapel + st-Catharinakapel)
2. Bedevaarders of steenbakkers?
In de bakstenen zijn tal van letters gekrast. Allicht gaat het om naam-initialen.
Wanneer men ze beter bekijkt, springen er enkele in het oog (vb. LF en L+S) die perfect van vorm zijn, erg recht, een driehoekige inkeping met afronding aan de randen van de letters. Dit inkrassen moet een hele klus geweest zijn, zodat het meer lijkt op een initiatief van de steenbakker zelf die de letters ingedrukt heeft (met een soort stempel?) in de kleivormen vóór het bakken.
Andere letters er rond zijn duidelijk veel ruwer van vorm zodat hier eerder wordt gedacht aan bedevaarders die hun passage wilden vereeuwigen...
Olmen, boskapel
Gebouwd in 1841 na afbraak van de oudere kapel. Het was een druk bezocht bedevaartsoord tegen koorts, ziekte van benen en zweren. Ook hier vinden we ingekraste sporen terug van bedevaarders.
Bolderberg, Heusden-Zolder, Kluiskapel
De Kluis van Bolderberg (Heusden-Zolder) - Ook hier is de gevel 'versierd' met ingekraste sporen van bedevaarders.
Lillo- Houthalen, Sint-Catharinakapel
Gaten van solitaire bijen zijn eveneens aanwezig in de St-Catharinakapel van Lillo-Houthalen.