Wessel(s), Wissel(s), Wyssels
Patroniem uit de Germaanse voornaam Weselo, Wezilo, een afgeleide van Werner (: warin-hari).
Wesseling(h), -link, -lein, Wesling, -linck, Wisselin(c)k, Wysselinck
1. Patroniem uit de (Duitse) voornaam Wessel. Het achtervoegsel -ing betekent hier zoveel als "horend bij de stam van ...". Zie dus ook bij Wessel.
2. Familienaam uit de plaatsnaam Wesseling bij Bonn.
verklaring:
Een groot aantal boerderijen met de naam Wesselink of Wesseling in het oosten van het land kan ten grondslag liggen aan deze familienaam. In de vroege middeleeuwen moeten deze erven toebehoord hebben aan ene Wessel en de zijnen.
naamsvermeldingen en literatuurreferenties:
• Erven die aanmerking komen: bij Groenlo, in 1188 Wesceling; Twekkelo (Enschede), in 1188 Wesceling; De Lutte (Losser), in 1332 Wesseling; Steenderen, in 1382-83 Wesselinck; Veldwijk (Vorden), in 1402 Grote en Cleyne Wesselinck; Dulder (Weerselo), in 1297 Weschelinc; Barlo (aalten), in 1473 Wesselinck; Rijssen, in 1348 Wesselinc of Wessing [Hekket-1975, p 171].
• Johannes Wesselingh, geb. Zoeterwoude 1931, stamt af van Heinrich Wesseling, huw. Münster 1631 ['Wapenregister', in: Jb. CBG 53 (1999), p 275; J.P. Wesselingh, Genealogische oefeningen op het thema Wesselingh, Utrecht 1984].
varianten en/of samenstellingen:
Klein Wesselink, Oude Meijers op Wesselink, Oude Wesselink, Wesling, Wesseling Lefering, Wesselingh, Wesselings, Wesselink, Wessling.
naamsvermeldingen en literatuurreferenties:
• Johannes Wesselingh, geb. Zoeterwoude 1931, stamt af van Heinrich Wesseling, huw. Münster 1631 ['Wapenregister', in: Jb. CBG 53 (1999), p 275; J.P. Wesselingh, Genealogische oefeningen op het thema Wesselingh, Utrecht 1984].
naamsvermeldingen en literatuurreferenties:
• Johan Wessels, cijnsplichtige te Neede 1598 [Keunen-2006, bijlage III, p 90].
• Johan Heinrich Wessels, geb. Geeste (Dld.), ca. 1820 te Nieuw Schoonebeek [Poucke van-1990, p 166].
• [J. Wessels, Wessels. De geschiedenis van een familie, Aalten 1992].
• Wessels staat anno 1995 op 8 in Emsland, Niedersachsen, terwijl deze naam in heel Duitsland niet tot de meest voorkomende namen wordt gerekend [Spiekermann-2005, p 118; vgl. Karte 5 op p 122].
naamsvermeldingen en literatuurreferenties:
• [Hans-Peter Wessel, 'Vorkommen des Namens Wessel in Nordwestdeutschland', in: Zeitschrift für niederdeutsche Familienkunde (1998), nr 2, p 86-98. Klik hier voor meer informatie over de naam Wessel.
ing
Aanvankelijk had het achtervoegsel -ing/-ink een patronymische functie: Aalderink, voorheen Alardink = behorend tot de familie van Alard. In de middeleeuwen verloor het achtervoegsel deze functie; patroniemen werden voortaan gevormd met het achtervoegsel zoon of dochter, waarvan in familienamen de buigings -s of -en en/of de versleten vorm -se(n) resteert: Aalders, Alards, Aartsen.
Namen met -ing/-ink waren vooral in het oosten van het land overgegaan op de woonplaatsen, op de erven of boerderijen van de betreffende families. Latere bewoners ontleenden hun achternaam aan deze woonplaatsen. Hoewel de meeste van deze namen oorspronkelijk een roepnaam bevatten, wordt dit type naam om de latere lokaliserende functie tot de adresnamen gerekend.
Omdat -ing/-ing als achtervoegsel productief werd bij de vorming van boerderijnamen, werden ook namen gevormd die niet van roepnamen waren afgeleid, bijvoorbeeld Veldink bij 'veld', Westerink naar aanleiding van westelijke ligging, Meijering van de meier (beheerder), Smeenk uit Smedink van de smid.
• Het verschil tussen inga (fries) en ink (saksisch) bestaat, maar niet doordat het Saksies heeft verkort inge > ing/ink, maar doordat het de patronymica niet vormde van de gen. pl. -inga doch van -ing, dus: nom.-acc. met verscherping -ink, verbogen -inges enz.; daardoor vervolgens ook aan 't eind -ing. (...) Dat het suffix in de 14de eeuw nog leefde en tot vorming van nieuwe namen kon worden gebruikt, bewijst het voorkomen van Johan Leppens naast J. Leppinc, Wolter Werren naast W. Werninc. Het werd ook gevoegd achter beroepsnamen, b.v. Gerardus Borchgreving (...) We vinden het zelfs achter toenamen, die aan bnw. en znw. zijn ontleend: Nicolaus Dullinc, Herman Groening Vrederic Zuerpering (naast V. Zuerpeer), Johan Dyking (naast J. ton Dyke). Deze laatste naam geeft ons aanleiding om meteen te wijzen op den overgang der -ing-namen tot hoevenamen (...) Hiermee is, meen ik, Carsten's typies Saksiese overgang op -inge tot -ing, -ink van de baan." [W. de Vries, 'Namen op -ingi, -inga enz.', in: Saxo-Frisia. Tweemaandelijksch tijdschrift ter bevordering van de kennis der landschappen, geschiedenis, taal en letteren, volkskunde en samenleving 2 (1940), p 7].
• Lijst van de -ink-ing namen in Drente die aan boerderijnamen zijn ontleend [NRF-Dr, p 8-10].
Uit eigen ervaring:
Wesseling
Wesselingh
Wesselink
Wesseler
Wessels
Weslings
Wesling
Weslingh
Weslink
Wessling
Vooral deze laatste vond ik zeer verbazend. Theoretisch zou je dan ook nog
kunnen tegenkomen:
Wesslingh
Wesslink
En wat kunnen we allemaal van de voornaam Elisabeth maken?
Elisabeth
Elisabet
Lisabeth
Lisabet
Leysbet
Leysebet
Lijsbet
Lijsebet
Bet
Bettie
Betje
Elsbet
Els
Elsje