Embedded Files
VI.- Phẩm Hiền-Trí.
Gặp ai vạch lỗi mình, rồi chỉ-dạy,
Đó là người hiền-trí, phải noi theo,
Như theo kẻ dẫn đường tìm kho báu.
Được kết-hợp với người hiền như thế,
Lợi lớn cho mình, chẳng tệ chi đâu.
(Kệ số 076.)
Hãy nghe ông ấy rầy la,
Giúp mình, chỉ dạy, tránh xa đường tà.
Người hiền quí-mến ông ta,
Chỉ có kẻ dữ mới là ghét ông.
(Kệ số 077.)
Chớ kết bạn đường với phường ngu-ác,
Chẳng giao-du thân-mật các bọn tà.
Ráng chọn bạn hiền-lương mà giao-thiệp;
Cùng người cao-đức kết-hiệp tình thân.
(Kệ số 078.)
Người thấm-nhuần Chánh-pháp,
Sống trong niềm hoan-lạc,
Tâm thanh-tịnh an-nhiên.
Người hiền-trí lòng luôn thoả-thích
Trong Chánh-pháp do bực Thánh truyền.
(Kệ số 079.)
Người làm ruộng đào mương dẫn nước,
Kẻ làm tên chuốt vót mũi tên,
Bác thợ mộc uốn ngay tấm ván,
Bực hiền-trí điều-phục tâm mình.
(Kệ số 080.)
Như tảng đá thật kiên-cố,
Chẳng lay-động trước bão-tố,
Người hiền-trí vẫn điềm-nhiên
Khi được khen, hay bị mắng-mỏ.
(Kệ số 081.)
Như hồ sâu đầy nước
Phẳng-lặng và trong-suốt,
Vừa nghe giảng Pháp xong,
Tâm người trí thanh-tịnh.
(Kệ số 082.)
Người hiền dứt hết điều tham-luyến;
Ái-dục, thánh-nhơn chẳng luận-bàn.
Điềm-nhiên, người trí tâm an,
Chẳng vui bồng-bột, chẳng than khi sầu.
(Kệ số 083.)
Chẳng vì mình, chẳng vì người khác
Mà có những hành-động lầm-lạc.
Chẳng cầu được con-cái, giàu-sang,
Chẳng vì thích ngai vàng trong nước,
Mà có những hành-vi bạo-ngược.
Chẳng mong tìm thành-công cho được
Mà phải dùng phương-tiện chẳng ngay.
Đó mới thật là người hiền-trí,
Giới-đức cao, sống theo Chánh-pháp.
(Kệ số 084.)
Một ít người, trong đám đông nhơn-loại,
Vượt qua dòng đến bờ giác bên kia.
Số còn lại đang quay-quần đông-đảo,
Ngược xuôi tất-tả ở cả bờ nầy.
(Kệ số 085.)
Nhưng những người thực-hành theo Chánh-pháp,
Đã được khéo tuyên-giảng thật rõ-ràng,
Sẽ đến bên bờ giác-ngộ Niết-bàn,
Thoát khỏi cõi tử-sanh rất khó vượt.
(Kệ số 086.)
Người hiền-trí lià nhà khát-ái,
Chọn mục-tiêu là cõi Niết-bàn.
Bỏ ác-pháp là đàng tăm-tối,
Theo nẻo lành thiện-đạo sáng soi.
(Kệ số 087.)
Tìm thoả-thích trong hạnh khước-từ
Rất khó cho phàm-phu thọ-hưởng;
Dứt dục-lạc, chẳng gì trìu-mến,
Bỏ nhiễm-ô, thanh-lọc thân-tâm.
(Kệ số 088.)
Người đã thấm-nhuần Thất-giác-chi,
Đã cắt đứt những gì tham-ái,
Là người đang thọ-hưởng hạnh viễn-ly.
Bực người ấy nhiễm-ô đà rửa sạch,
Tâm-trí sáng ngời đạo-quả Vô-sanh,
Hiện-đời đang chứng Hữu-dư Niết-bàn.
(Kệ số 089.)
VII.- Phẩm A-la-hán.
Với người đi trọn đường sống-chết,
Giải-thoát ưu-phiền và tất cả;
Gông-cùm, xiềng-xích đã đập tan,
Đâu còn nóng-bức vì não-nhiệt.
(Kệ số 090.)
Người chuyên-cần tỉnh-giác trong chánh-niệm,
Chẳng tìm thoả-thích nơi chỗ trú chơn,
Rời nhà phiền-não, tâm không ái-nhiễm.
Như cánh ngỗng trời rời hồ bẩn-đục,
Rày đó mai đây, vui sống độc-thân.
(Kệ số 091.)
Những ai chẳng tích-trữ,
Biết niệm-thực khi ăn,
Lấy Giải-thoát Niết-Bàn
- Vốn Không và Vô-tướng -
Để riêng làm đối-tượng,
Hướng họ đi, khó vẽ
Như chim bay trên trời.
(Kệ số 092.)
Người tận-diệt lậu-hoặc,
Chẳng đắm-say vật-thực,
Lấy Giải-thoát Niết-bàn
- Vốn Không và Vô-tướng -
Để riêng làm đối-tượng,
Như chim bay trên không,
Lối người đi, khó vẽ
(Kệ số 093.)
Bực A-la-hán điều-phục các căn,
Như ngựa thuần khéo luyện bởi người chăn.
Ngã-mạn đã trừ, lậu-hoặc cũng dứt,
Người vững-chắc, chư Thiên đều mến-phục.
(Kệ số 094.)
Trơ như đất, tâm không hiềm-hận;
Vững như trụ đồng, mặc cảnh nhục vinh,
Trong như hồ nước lắng sạch bùn sình,
Bực La-hán dứt Luân-hồi lận-đận.
(Kệ số 095.)
Tâm trầm-tĩnh, ý lời trầm-tĩnh,
Các hành-động cũng đều trầm-tĩnh.
Đó là người có chánh-biến-tri,
Giải-thoát, sống quân-bình, an-tịnh.
(Kệ số 096.)
Người chẳng dễ tin vì nhẹ dạ,
Thông-đạt pháp vô-vi Niết-bàn,
Cắt mọi hệ-lụy gây tái-sanh,
Diệt mọi duyên tạo nên nhơn-quả,
Bao tham-ái cũng đều bỏ cả,
Quả thật là vô-thượng Thánh-nhơn.
(Kệ số 097.)
Dù tại trong làng mạc,
Hay ở chốn rừng sâu,
Vực thẩm hay đồi cao,
Nơi La-hán toạ-lạc,
Vùng đất lành khả-ái.
(Kệ số 098.)
Rừng-rú đầy thích-thú,
Người đời ít ai chuộng.
Bực đã dứt dục-vọng,
Mến sống cảnh rừng hoang.
(Kệ số 099.)
VIII.- Phẩm NGÀN.
Dầu có nói ngàn lời vô-dụng,
Chẳng theo đúng đạo-quả Niết-bàn.
Sao bằng thốt một lời ý-nghĩa,
Nghe xong rồi tâm được bình-an.
(Kệ số 100.)
Dầu có đọc một ngàn câu Kệ
Chẳng liên-hệ đạo-quả Niết-bàn,
Sao bằng nói một câu Chánh-pháp,
Nghe xong rồi, tâm được bình-an.
(Kệ số 101.)
Dầu đọc tụng một trăm bài kệ
Chẳng liên-hệ đạo-quả Niết-bàn,
Sao bằng đọc một câu Chánh-pháp,
Nghe đọc xong, tâm được bình-an.
(Kệ số 102.)
Chiến-thắng ngàn ngàn người nơi quân-trận
Chưa vẻ-vang bằng mình thắng được mình.
(Kệ số 103.)
Thắng được mình, quả thật, vẻ-vang,
Còn vẻ-vang hơn thắng kẻ khác.
Dầu Trời, Nhạc-thần hoặc Ma-vương,
Cả Phạm-thiên cũng đâu thắng nổi
Con người từng biết khắc-phục mình.
(Kệ số 104 và 105.)
Dầu thường cúng-tế ngàn vàng,
Tháng nầy tháng nọ, kể hàng trăm năm,
Sao cho bằng thành-tâm kính-mộ
Bực Thánh-nhơn, chỉ độ phút giây.
Kính người đức-hạnh cao dầy,
Còn hơn cúng-tế kéo dài trăm năm.
(Kệ số 106.)
Dầu thường đốt lửa rừng hoang,
Cúng thờ thần lửa kể hàng trăm năm
Sao cho bằng thành-tâm kính-mộ
Bực thánh-nhơn chỉ độ phút giây,
Kính người đức-hạnh cao-dầy
Còn hơn thờ lửa kéo dài trăm năm.
(Kệ số 107.)
Trên thế-gian, bất luận tế-vật nào
Hay tặng-phẩm, suốt năm đem hiến trao,
Phước tạo được, thua phần-tư công-đức
Chí thành đảnh lễ bực đức-hạnh cao.
(Kệ số 108.)
Kính-nễ, tôn-vinh bực trưởng-thượng,
Được bốn phước lành càng tăng-trưởng:
Sức-khoẻ dồi-dào, lại đẹp tươi,
Hạnh-phước, sống lâu mà an-hưởng.
(Kệ số 109.)
Nếu phải sống trăm năm trong phóng-dật,
Chẳng thà tu thiền-định, sống một ngày.
(Kệ số 110.)
Sống trăm năm si-mê, không tự-chế,
Thua một ngày có trí-huệ, hành thiền.
(Kệ số 111.)
Sống trăm năm buông-lung và thụ-động,
Thua một ngày tinh-tấn và hành-thiền.
(Kệ số 112.)
Sống trăm năm mê-mờ thân ngũ-uẩn
Sanh rồi diệt, cứ sanh-diệt thăng-trầm,
Sao bằng sống một ngày mà rành-rẽ
Lẽ vô-thuờng sanh-diệt của thân-tâm.
(Kệ số 113.)
Sống trăm năm mê-mờ cảnh Bất-diệt,
Thua sống một ngày ngộ cảnh Vô-sanh.
(Kệ số 114.)
Sống trăm năm chưa rành Pháp vô-thượng,
Thua sống một ngày hiểu Pháp tối-tôn.
(Kệ số 115.)
IX.- Phẩm Ác.
Gấp gấp làm việc lành,
Mau mau tránh điều ác.
Chuyện thiện còn lần-khần,
Ý liền thích chỗ dữ.
(Kệ số 116.)
Trót lỡ làm việc ác,
Đừng lập lại nhiều lần.
Chớ ham-thích chỗ dở
Chứa ác, chịu khổ-sở.
(Kệ số 117.)
Làm được một việc hay,
Nhiều lần, lập lại ngay.
Nên ham-thích chỗ tốt,
Tích thiện, hạnh-phước thay!
(Kệ số 118.)
Làm ác mà gặp việc lành,
Đó là quả dữ chưa sanh kịp thời.
Đến khi ác-báo chín muồi,
Ác thời gặp ác, đời đời chẳng sai.
(Kệ số 119.)
Làm lành gặp việc chẳng may,
Đó là phước báu chờ ngày trỗ sanh.
Đến khi trỗ được quả lành,
Ở hiền gặp lành, có lúc nào sai.
(Kệ số 120.)
Đừng xem nhẹ phạm điều ác nhỏ,
"Nó chẳng đến gần", có hại chi!
Nước rơi từng giọt li-ti,
Bình kia hứng chứa, mấy khi cũng đầy.
Người ngu mà đắm-say trong ác-đạo,
Cũng vì ác tạo mỗi ngày một thêm.
(Kệ số 121.)
Đừng xem nhẹ bỏ qua điều thiện nhỏ,
"Nó chẳng đến gần", nào có lợi chi!
Nước rơi từng giọt li-ti,
Bình kia hứng chứa, mấy khi cũng đầy.
Người hiền-trí vui say trong thiện-đạo,
Nhờ phước lành chất-chứa dài lâu.
(Kệ số 122.)
Như khách thương ít người đồng-bọn,
Của lại nhiều, chẳng chọn đường nguy.
Như người muốn sống lâu dài,
Thấy nơi thuốc độc, tránh ngay chẳng gần.
Cũng như thế, ở cõi trần,
Thấy điều dữ-ác là cần tránh xa.
( Kệ số 123.)
Bàn tay lành-lặn, chẳng trầy,
Dẫu cầm thuốc độc, chẳng gây hiểm-nghèo.
Cùng thế ấy, người theo thiện-đạo,
Điều dữ-ác chẳng tạo hiểm-nguy.
(Kệ số 124.)
Kẻ nào xâm-phạm người vô-tội,
Trắng-trong, lậu-hoặc dẹp xong rồi.
Cũng như tung bụi ngược gió thổi,
Ác quay trở lại, hại mình thôi.
(Kệ số 125.)
Người thường từ bụng mẹ sanh ra.
Phải sa địa-ngục là kẻ dữ.
Bực hiền-lương đến được Thiên-đàng.
Chứng Niết-bàn là hàng Vô-nhiễm.
(Kệ số 126.)
Dầu bay vút trên trời cao,
Hay lặn sâu dưới biển cả,
Hoặc chui rút vào hang đá,
Trốn làm sao được hậu-quả
Các điều ác đã tạo ra.
(Kệ số 127.)
Dầu bay vút trên trời cao,
Hay lặn sâu dưới biển cả,
Hoặc chui vào hang đá,
Chẳng chỗ nào trên thế-gian
Trốn khỏi được tay Thần Chết.
(Kệ số 128.)
X.- Phẩm Hình-phạt.
Ai cũng sợ run trước gậy-gộc,
Ai cũng hãi-hùng cuộc tử-vong.
Xét lòng mình, biết lòng người khác,
Đừng giết và cũng đừng bảo giết.
(Kệ số 129.)
Ai cũng sợ run trước gậy-gộc,
Ai cũng mến thương cuộc sống-còn.
Xét lòng mình, biết lòng người khác,
Đừng giết và cũng đừng bảo giết.
(Kệ số 130.)
Ai muốn cầu cho mình được hạnh-phước,
Dùng gậy-gộc đoạt-tước hạnh-phước người.
Về đời sau, kẻ ấy mất an-lạc.
(Kệ số 131.)
Ai muốn cầu cho mình được hạnh-phước,
Chẳng dùng gậy-gộc tước hạnh-phước người.
Về đời sau, kẻ nầy đầy an-lạc.
(Kệ số 132.)
Nói lời thô-lỗ cộc-cằn,
Người nghe mắng lại cũng bằng lời thô.
Giọng phẫn-nộ xí-xô gây đau-khổ,
Lời qua tiếng lại, trở lại hại mình.
(Kệ số 133.)
Nếu biết giữ mồm trong yên-lặng,
Như chuông nứt bể chẳng tiếng ngân.
Đó là người chứng-đắc Niết-bàn,
Trong tâm chẳng mang niềm hiềm-hận.
(Kệ số 134.)
Người chăn bò tay cầm cây gậy,
Lùa đàn bò ra bãi cỏ xanh.
Cảnh già, cõi chết cũng như vậy,
Lùa mọi người đến chỗ tử-sanh.
(Kệ số 135.)
Người ngu hành-động lỗi-lầm,
Còn chưa ý-thức việc làm mình sai.
Bị ác-nghiệp chính tay mình tạo
Dày-vò áo-não như lửa thiêu.
(Kệ số 136.)
Dùng đao-trượng đập tơi-bời,
Hại người vô-hại, với người tay không,
Sớm muộn chi, khó lòng tránh thoát
Một trong mười quả ác, kể ra:
Một là nhức-nhối rên la;
Hai là tai-biến, ba là bị thương;
Bốn là mất trí, thường lú-lẫn;
Năm là bị lận-đận vua quan;
Sáu là trọng-tội vu-oan;
Bảy là thân-quyến họ-hàng ly tan;
Tám là bị tiêu-tan tài-sản;
Chín là phải chịu nạn hoả-tai;
Mười là khi bỏ hình-hài,
Sa vào địa-ngục, biết ngày nào ra.
(Các bài Kệ 137, 138, 139 và 140.)
Đâu phải vì thân loã-thể đi rong;
Đâu phải vì bện tóc không gội đầu;
Đâu phải vì bôi bùn vào bụng, ngực;
Đâu phải vì tuyệt-thực, ngồi xổm luôn;
Mà có thể thanh-lọc được tâm-hồm
Con người hoài-nghi còn chưa nhiếp-phục.
(Kệ số 141)
Một người ăn-mặc tuy diêm-dúa,
Nhưng trầm-tĩnh, dục-vọng tiêu-trừ,
Trong phạm-hạnh, các căn rèn-dũa
Chẳng hại ai, đao-trượng khước-từ,
Đấy quả thật, là bực Phạm-chí,
Bực Sa-môn và bực Khất-sĩ.
(Kệ số 142.)
Thế-gian hiếm thấy được người
Giữ mình, biết thẹn, tránh lời rầy la,
Khéo như ngựa giỏi tránh roi da.
(Kệ số 143.)
Như ngựa hay, ngọn roi vừa chạm,
Hãy nhiệt-tâm, dũng-cảm, chuyên-cần.
Với niềm tin, giới-đức, hành-thiền,
Với trạch-pháp đi tìm Chơn-lý,
Minh-hạnh-túc, và trong chánh-niệm,
Hãy đoạn-trừ đau-khổ vô-biên.
(Kệ số 144.)
Người làm ruộng đào mương dẫn nước,
Kẻ làm tên chuốt vót nũi tên,
Bác thợ mộc uốn ngay tấm ván,
Bực đức-hạnh điều-phục tâm mình.
(Kệ số 145.)
XI.- Phẩm Già
Cười sao được, sướng vui sao được,
Lửa hồng đang thiêu-đốt thế-gian.
Bị màn đêm bao phủ tối đen,
Sao chẳng tìm theo ánh ngọn đèn?
(Kệ số 146.)
Hãy nhìn thân, bề ngoài xinh-xắn,
Còn bên trong, một đống vết thương.
Gây khổ đau, sao còn vướng-bận,
Thân nầy đâu bền-vững, hằng thường.
(Kệ số 147.)
Thân nầy bị tuổi già tàn-tạ,
Là ổ chứa bịnh-tật, mong-manh.
Khối dơ-bẩn ấy rồi tan-rả,
Chết đến là hết mạng chúng-sanh.
(Kệ số 148.)
Khúc xương màu trắng bồ-câu,
Tựa như trái bầu mùa thu bị vứt,
Thích-thú chi khi nhìn đến chúng?
(Kệ số 149.)
Thành-trì thân nầy dựng bằng xương,
Đắp bằng thịt và tô bằng máu,
Chất-chứa bên trong cảnh già-lão,
Chết-chóc, ngã-mạn và lừa-đảo.
(Kệ số 150.)
Xe lộng-lẫy của Vua rồi cũng cũ,
Thân-thể nầy rồi cũng còm-cõi,
Chánh-pháp thiện-nhơn đâu cằn-cỗi,
Các bực chí-thiện thường nhắn-nhủ.
(Kệ số 151.)
Già đời người ít học,
Chẳng khác chi con bò.
Bắp-thịt có thêm to,
Trí-huệ vẫn tối-mò.
(Kệ số 152.)
Lang-thang qua bao kiếp Luân-hồi,
Ta cố tìm nhưng rồi chưa gặp
Kẻ xây dựng lên ngôi nhà nầy,
Cứ mãi tái-sanh, khổ-sở thay!
(Kệ số 153.)
Ô kià! Anh thợ làm nhà!
Nay ta bắt gặp, khó mà xây thêm.
Cây đòn-tay bên thềm gẫy đổ,
Rui mè, kèo cột bỏ ngổn-ngang.
Ta nay chứng-đắc Niết-Bàn,
Ái-tham, dục-vọng, hoàn-toàn tiêu-vong.
(Kệ số 154.)
Lúc thiếu-thời, chẳng sống đời Phạm-hạnh,
Chẳng đi làm để được lãnh tiền lương.
Đến tuổi già, trông giống con cò hương
Ủ-rũ bên hồ thường vắng cá tôm.
(Kệ số 155.)
Lúc thiếu-thời, chẳng sống đời Phạm-hạnh,
Chẳng đi làm để được lãnh tiền lương.
Đến tuổi già, nằm dài như cung gãy,
Nhìn dĩ-vãng, than-thở nhớ thương.
(Kệ số 156.)
VI.- Phẩm Hiền-Trí.
Nếu ta gặp được kẻ hiền
Chỉ bày điều lỗi, trách phiền chuyện sai
Giống như gặp được một người
Chỉ cho vật quý chôn nơi kho tàng
Hãy mau cùng họ kết thân
Trăm phần lợi ích, mười phân tốt lành.076
Ai thường khuyên dạy người ta
Đừng gần điều ác, tránh xa lỗi lầm,
Người lành yêu họ vô ngần
Chỉ riêng người dữ muôn phần ghét chê.077
Người gian ác, kẻ tiểu nhân
Chớ nên làm bạn, kết thân với mình
Chỉ nên kết bạn người lành
Tác phong quân tử, tính tình thanh cao.078
Một khi chánh pháp thấm nhuần
Tươi vui cuộc sống, bình an tâm hồn
Cho nên người trí, người khôn
Hân hoan nghe Pháp thánh nhân giảng
truyền.079
Những người tưới nước chăm lo
Đào mương dẫn nước vào cho khắp miền,
Những người thợ vót cung tên
Cung tên lo uốn triền miên tháng ngày,
Những người thợ mộc khéo tay
Xẻ cây, uốn ván thẳng ngay tài tình,
Còn như người trí tinh anh
Chăm lo thuần hóa thân mình cho nhanh.080
Gió nào lay núi đá cao
Và người trí lớn khác nào núi kia
Tiếng đời trần tục khen chê
Tán dương, phỉ báng, dễ gì động tâm.081
Như là hồ nước thẳm sâu
Phô dòng phẳng lặng, khoe mầu sạch trong
Những người có trí, có lòng
Khi nghe chánh pháp cũng không khác gì
Thân tâm tịnh lạc kể chi.082
Người lành thường mãi lìa xa
Mọi điều dục lạc bỏ qua chẳng bàn,
Người hiền trí gặp vui buồn
Dù đầy hạnh phúc, hay tràn khổ đau
Không hề dao động trước sau
Tinh thần luôn vững, há nào mừng lo.083
Đừng vì mình hay vì người
Ham cầu con cái, ham nơi ruộng tiền
Hay ngai vàng để ngự lên
Mà dùng mưu kế đảo điên ở đời,
Muốn thành công chớ hại ai
Thấy điều bất chính lầm sai tránh đường
Sống đời đức hạnh thơm lừng
Rạng vầng trí tuệ, ngát hương đạo mầu.084
Đám đông nhân loại quanh ta
Ít người đạt được tới bờ bên kia
Còn bao kẻ khác kể chi
Ngược xuôi quanh quẩn sớm khuya bờ này
Trầm luân sinh tử thương thay!085
Ai mà có đủ duyên may
Được nghe chánh pháp giảng bày phân minh
Đúng theo chánh pháp tu hành
Sẽ mau thoát cảnh tử sinh bờ này
Trùng dương dục vọng vượt ngay
Bên kia bờ giác dang tay đón chờ.086
Người hiền trí rời bỏ ngay
Con đường bất thiện giăng đầy bóng đêm
Tìm qua nẻo thiện vượt lên
Ánh vàng rực rỡ xuôi miền an vui,
Gia đình nhỏ hẹp lìa thôi
Xuất gia và sống cuộc đời độc thân
Đúng theo phép tắc Sa Môn
Gột đi ô nhiễm trong tâm kỹ càng
Cầu vui chánh pháp Niết Bàn
Bao nhiêu dục lạc buộc ràng tránh xa.087-088
Người nào tu tập chuyên cần
Nương theo chánh pháp chuyên tâm một đường,
Xa lìa cố chấp thói thường
Sợi giây luyến ái chẳng vương bận lòng
Não phiền đã diệt hết xong
Trở nên sáng suốt. Ngay trong đời này
Niết Bàn chứng ngộ được ngay.089
VII.- Phẩm A-la-hán.
Với người hoàn tất hành trình
Ưu phiền vương vấn bên mình dứt đi
Hoàn toàn siêu thoát mọi bề
Bao nhiêu ràng buộc cắt lìa đã xong
Lửa tham ái sẽ chẳng còn
Một khi tới đích thoát vòng khổ đau.090
Những người cố gắng tu thân
Luôn luôn hăng hái, tinh thần thật cao
Đâu còn lưu luyến là bao
Nơi ăn chốn ở thuở nào tại gia
Ví như những cánh thiên nga
Rời ao hồ cũ bay xa tít mù
Đâu còn nhớ tiếc nơi xưa.091
Không màng tài sản chứa đầy
Uống ăn chừng mực qua ngày để tu
Thoát vòng đau khổ, ưu tư
Thảnh thơi theo cánh gió đưa Niết Bàn
Như chim bay giữa không gian
Tìm chim, dấu vết vô vàn khó thay.092
Nhiễm ô, ham muốn diệt ngay
Uống ăn chừng mực qua ngày để tu
Thoát vòng đau khổ, ưu tư
Thảnh thơi theo cánh gió đưa Niết Bàn
Như chim bay giữa không gian
Tìm chim, dấu vết vô vàn khó thay.093
Ai mà chế ngự sáu căn
Như người cưỡi ngựa muôn phần giỏi giang
Ngựa đi thuần thục dễ dàng,
Không còn kiêu ngạo, hết vương não phiền
Chư thiên ái mộ vô biên.094
Bao sân hận chẳng vương mang
Tâm như một cõi đất bằng phẳng kia
Và như trụ đá kiên trì
Như hồ trong lắng không hề bùn nhơ
Người như vậy chẳng bao giờ
Luân hồi sinh tử diễn ra được nào.095
Ai mà thanh thản trong tâm
Lại thêm ngôn ngữ thâm trầm nơi nơi
Thêm hành động thật khoan thai:
Là người hiểu biết đúng sai mọi đường
Đã mau siêu thoát nhẹ nhàng
Luôn luôn tịnh lạc, hoàn toàn bình yên.096
Tự mình biết, chẳng tin ai
Tự mình giác ngộ hiểu nơi đạo mầu
Dương trần hệ lụy dứt mau
Nguyên nhân thiện, ác trước sau diệt trừ
Lòng tham ái chẳng còn ưa
Con người cao quý khó ư sánh cùng.097
Dù làng xóm, hay núi rừng
Dù nơi vực thẳm, hay vùng non cao
A La Hán ở chỗ nào
Nơi này an tịnh, dạt dào niềm vui.098
Núi rừng tịnh lạc, nên thơ
Nhưng người phàm lại không ưa chốn này,
Riêng người giải thoát khác thay
Tỏ ra thích ở nơi đây vô cùng
Vì bao dục lạc dứt xong.099
VIII.- Phẩm NGÀN.
Dù ngàn lời nói với nhau
Nếu đều vô nghĩa, ích đâu cho đời
Chẳng bằng chỉ nói một lời
Một lời nghĩa lý, mọi người mừng thay
Nghe xong tâm tịnh lạc ngay.100
Kệ kia nói đến ngàn câu
Nếu đều vô nghĩa, ích đâu cho đời
Một câu nói cũng đủ rồi
Nếu đầy nghĩa lý, mọi người mừng thay
Nghe xong tâm tịnh lạc ngay.101
Kệ kia tụng đến trăm câu
Nếu đều vô nghĩa, ích đâu cho đời
Chẳng bằng Pháp Cú tuyệt vời
Một lời giáo pháp mọi người mừng thay
Nghe xong tâm tịnh lạc ngay.102
Thắng ngàn, ngàn địch chiến trường
Chẳng bằng tự thắng bản thân của mình
Thắng mình oanh liệt thật tình
Mới là chiến thắng xứng danh hàng đầu.103
Những người tự thắng bản thân
Vẻ vang hơn thắng địch quân hiểm nghèo
Thắng mình phải tiết chế nhiều
Bỏ lòng dục vọng, bỏ điều tham lam,
Dù ma quỷ, hay thiên thần
Chẳng ai thắng nổi khi cần đua tranh
Với người tự thắng chính mình.104-105
Ngàn vàng tháng tháng bỏ ra
Trăm năm cúng tế thật là uổng thay
Chẳng bằng giây lát duyên may
Cúng dường đúng bậc ngày ngày chân tu
Thật là ích lợi vô bờ
Hơn là cúng tế mê mờ trăm năm.106
Trăm năm ở tại rừng sâu
Dốc lòng thờ lửa cũng đâu sánh bằng
Chỉ trong giây lát cúng dường
Những người đạo hạnh một đường chân tu
Thật là công đức vô bờ
Hơn là thờ lửa mê mờ trăm năm.107
Suốt năm bố thí, cúng dường
Để cầu phước báu chẳng bằng so ra
Phần tư công đức của ta
Khi ta kính lễ những nhà chân tu
Thanh cao, chính trực vô bờ.108
Ai tôn kính bậc cao niên
Tuổi cao, đức trọng khắp miền kính yêu
Được thêm tăng trưởng bốn điều:
Kéo dài tuổi thọ, sắc nhiều đẹp tươi
Muôn phần hạnh phúc yên vui
Tấm thân khỏe mạnh sống đời an khang.109
Cho dù sống đến trăm năm
Chỉ hay phá giới, không chăm tu thiền
Chẳng bằng sống một ngày liền
Mà luôn giữ giới, mà chuyên tu thiền.110
Cho dù sống đến trăm năm
Không còn trí tuệ, không chăm tu thiền
Chẳng bằng sống một ngày liền
Mà đầy trí tuệ, mà chuyên tu thiền.111
Trăm năm dù sống dài lâu
Mà luôn lười biếng không cầu tiến lên
Chẳng bằng sống một ngày liền
Chuyên cần, tinh tấn tiến thêm mọi đường.112
Trăm năm sống chẳng nhận ra
Pháp kia sinh diệt. Thật là uổng thay!
Chẳng bằng sống chỉ một ngày
Mà hay vạn vật chốn này giả thôi
Vô thường, tạm bợ, nổi trôi
Sinh ra rồi diệt, diệt rồi lại sinh.113
Trăm năm sống chẳng nhận ra
Pháp kia bất tử. Thật là uổng thay!
Chẳng bằng sống chỉ một ngày
Mà rồi giác ngộ thấy ngay Niết Bàn
Nơi bất diệt, đẹp vô vàn
Không trò bệnh lão, không màn tử sinh.114
Trăm năm sống chẳng nhận ra
Pháp kia tối thượng. Thật là uổng thay!
Chẳng bằng sống chỉ một ngày
Mà hay rằng giáo pháp đầy thâm sâu
Dạt dào chân lý tối cao.115
IX.- Phẩm Ác.
Hãy mau thực hiện điều lành
Còn bao điều ác tránh nhanh đừng làm,
Điều lành lười biếng không ham
Làm càng chậm trễ lại càng khổ đau
Trong tâm chuyện ác đến mau.116
Lỡ làm việc ác mất rồi
Chớ nên tiếp tục bước đời lầm sai
Chớ vui với việc ác này
Tâm hay chứa ác có ngày khổ đau.117
Đã làm việc thiện, việc lành
Hãy nên tiếp tục thực hành hăng say
Hãy vui với việc lành này
Tâm hay làm thiện có ngày hưởng vui.118
Khi mà nghiệp ác chưa thành
Người làm điều ác tưởng mình vui thôi!
Đến khi nghiệp ác tới rồi
Người ta mới thấy cuộc đời khổ đau.119
Khi mà nghiệp thiện chưa thành
Người làm điều thiện tưởng mình khổ thôi!
Đến khi nghiệp thiện tới rồi
Người ta mới thấy cuộc đời an vui.120
Chớ khinh điều ác nhỏ nhoi
Cho rằng: "Quả báo mình thời chịu đâu!"
Nhớ rằng giọt nước nhỏ lâu
Mỗi ngày một chút cũng mau đầy bình,
Người ngu gom góp vào mình
Bao điều ác nhỏ dần thành họa to.121
Chớ khinh điều thiện nhỏ nhoi
Cho rằng: "Quả báo mình thời hưởng đâu!"
Nhớ rằng giọt nước nhỏ lâu
Mỗi ngày một chút cũng mau đầy bình,
Người hiền trí chứa tâm mình
Bao điều thiện nhỏ dần thành phước to.122
Tựa như một kẻ đi buôn
Có mang nhiều của nhưng không bạn bè
Tránh đường nguy hiểm chẳng đi,
Hay người tham sống chẳng khi nào gần
Tránh liều thuốc độc vô ngần,
Chúng sinh noi đó lo thân tâm mình
Tránh xa điều ác cho nhanh.123
Bàn tay không có vết thương
Dù cầm thuốc độc chẳng phương hại gì
Người không làm ác sợ chi
Chẳng bao giờ bị ác kia hại mình.124
Khi mà kẻ ác hại người
Tâm tư trong sạch, cuộc đời hiền lương,
Ác kia trở lại thảm thương
Gây cho kẻ ác trăm đường khổ thay
Tựa như ngược gió vung tay
Tung ra bụi bẩn, bụi bay lại mình.125
Con người sinh tự bào thai
Và từ nơi đó ra đời. Lành thay!
Thế nhưng kẻ ác sinh ngay
Vào miền địa ngục đọa đầy triền miên,
Những người chính trực lành hiền
Sau này sẽ được sinh lên cõi trời,
Nhiễm ô ai diệt hết rồi
Mới lên được cõi thảnh thơi Niết Bàn.126
Dù bay lên tận không trung,
Hay là lặn xuống tận cùng bể khơi,
Chui vào hang thẳm núi đồi
Khắp trên trần thế chẳng nơi an toàn
Thoát tay nghiệp ác chót mang.127
Dù bay lên tận không trung
Hay là lặn xuống tận cùng bể khơi,
Chui vào hang thẳm núi đồi
Khắp trên trần thế chẳng nơi an toàn
Thoát tay thần chết kinh hoàng.128
X.- Phẩm Hình-phạt.
Sợ thay gậy gộc, gươm đao
Sợ tay thần chết hại bao cuộc đời
Suy lòng mình ra lòng người
Chớ nên giết hại hoặc xui giết người.129
Sợ thay gậy gộc, gươm đao
Yêu thương mầm sống, khát khao cuộc đời
Suy lòng mình ra lòng người
Chớ nên giết hại hoặc xui giết người.130
Ai cầu hạnh phúc cho mình
Mà dùng dao gậy gian manh hại người
Khiến người tan nát cuộc đời,
Kiếp sau mình chẳng an vui được nào.131
Ai cầu hạnh phúc cho mình
Không dùng dao gậy gian manh hại người
Không gây tổn hại cho đời,
Kiếp sau mình sẽ an vui vô cùng.132
Đừng nên mở miệng nói câu
Tục tằn, ác độc khiến đau lòng người
Người ta cũng nói trả thôi,
Những lời độc địa muôn đời khổ thay
Lời qua tiếng lại đắng cay
Như bao dao gậy phạt ngay thân mình.
(134)
Nếu mà ngươi giữ lặng yên
Như chuông bể nứt im lìm chẳng vang
Trước lời ác độc phũ phàng
Niết Bàn ngươi đã thênh thang bước vào:
Chẳng còn sân hận chút nào.134
Người chăn cầm gậy đi sau
Lùa đàn bò nọ chạy mau ra đồng,
Già nua, chết chóc đều cùng
Xua người đến chốn tử vong khác gì.135
Kẻ ngu nghiệp ác gây nên
Để rồi quả báo đến liền hay đâu,
Tương lai chịu vạn khổ đau
Như là lấy lửa thiêu mau chính mình.136
Ai dùng gậy gộc, gươm đao
Hại người lương thiện, thoát nào đớn đau
Mười điều khổ não trước sau
Tự mình lại sẽ rước vào thân thôi:
"Một là thống khổ kinh người,
Hai là thương tích khắp nơi thân mình,
Ba là bệnh nặng thật tình,
Bốn là tán loạn, thần kinh rối bời,
Năm là tai họa trong đời
Vua, quan áp bức, hại thời tránh đâu,
Sáu là tội nặng ngập đầu
Bị người vu cáo dài lâu, phiền hà,
Bẩy là quyến thuộc trong nhà
Bà con ly tán xót xa bội phần,
Tám là tài sản xa gần
Tiêu ma giây phút, nát tan sớm chiều,
Chín là sẽ bị hỏa thiêu
Cửa nhà cháy hết, tiêu điều tang thương,
Mười là chết khó tránh đường
Đọa vào địa ngục, diêm vương đón chờ".137-140
Dù tu khổ hạnh triền miên
Trần truồng, bện tóc, tro đen xoa mình
Nhịn ăn, nằm đất, lăn sình
Sống dơ, ngồi xổm để hành xác thân
Nào đâu thanh tịnh được tâm
Nếu không trừ dứt đi phần hoài nghi.141
Người nào sống thật trang nghiêm
Thân tâm an tịnh, giữ gìn đường tu
Bao nhiêu dục vọng diệt trừ
Không hề buông thả hững hờ giác quan
Lại thêm giới hạnh chu toàn
Sinh linh chẳng hại, tính luôn ôn hòa
Dù cho ăn mặc xa hoa
Vẫn là tu sĩ, là Bà La Môn.142
Biết điều hổ thẹn bản thân
Để mà tự chế, tự ngăn cấm mình
Thế gian ít kẻ đạt thành
Nhưng khi đạt được, thân lành biết bao
Tránh lời khiển trách khổ đau,
Như là ngựa giỏi roi nào quất đâu.143
Giống như ngựa giỏi chạy hăng
Thêm roi thúc giục lại càng hay hơn
Ngươi mau giữ giới chuyên cần
Niềm tin, đạo đức quyết tâm giữ gìn,
Trau dồi trí tuệ vững bền
Pháp môn thiền định nên chuyên thực hành
Theo và hành đạo nhiệt thành
Để mau tiêu diệt ngọn ngành khổ đau.144
Những người tưới nước chăm lo
Đào mương dẫn nước vào cho khắp miền,
Những người thợ vót cung tên
Cung tên lo uốn triền miên tháng ngày,
Những người thợ mộc khéo tay
Xẻ cây, uốn ván thẳng ngay tài tình,
Còn như người trí tinh anh
Chăm lo kiểm soát thân mình cho nhanh.145
XI.- Phẩm Già
Làm sao thích thú vui cười
Khi ta ở giữa cõi đời nóng thiêu
Lửa tham dục cháy trăm chiều
Vô minh tăm tối dập dìu vây quanh
Sao không tìm ánh quang minh
Nhờ đèn trí tuệ giúp mình thoát ra.146
Hãy nhìn cái tấm thân này
Bề ngoài đẹp đẽ, trong đầy nhớp nhơ
Đống xương lở lói vô bờ
Mang bao tật bệnh, cứ ngờ tốt tươi
Chứa gì bền vững ở đời
Đâu tồn tại mãi mà người bận tâm.147
Thân này suy yếu, già nua
Dễ dàng hư nát tựa như khu rừng
Tập trung bệnh tật chập chùng
Thời gian hủy hoại, cuối cùng tan đi
Có sinh có tử lạ gì.148
Trái bầu khi tới mùa thu
Bị quăng vì héo vì khô mất rồi,
Thân này cũng vậy mà thôi
Tàn đời thành đống xương phơi bạc mầu
Nhìn xem vui thú gì đâu.149
Thân này là một cái thành
Xây bằng xương cốt và quanh bốn bề
Quết tô máu thịt bao che
Để mà chứa chất não nề bên trong
Sự già nua, sự tử vong
Chứa chan kiêu ngạo, chất chồng dối gian.150
Cái xe vua chúa thường đi
Trang hoàng lộng lẫy còn gì quý hơn
Rồi ra hư cũ, nát tan
Khác chi so với tấm thân con người
Dù cho chăm sóc tuyệt vời
Cũng già cũng yếu cuối đời tránh sao,
Chỉ trừ giáo pháp tối cao
Của người thánh thiện không bao giờ tàn
Luôn luôn sáng tỏ rỡ ràng
Người lành truyền tụng, vô vàn quý thay.151
Người không chịu học, chịu nghe
Giống như bò với trâu kia vô ngần,
Trâu bò lớn mạnh thịt gân
Nhưng mà trí tuệ trăm phần y nguyên
Nào đâu phát triển được thêm.152
Lang thang khắp nẻo luân hồi
Qua bao tiền kiếp nổi trôi ta bà
Tìm không gặp kẻ làm nhà
Chuyên gây cuộc sống diễn ra rối bời,
Nay ta bắt gặp ngươi rồi
Kẻ làm nhà hỡi, ngừng thôi đừng làm!
Rui mè ngươi đã gãy ngang
Rui mè dục vọng tan hoang đã đành,
Cột kèo ngươi cũng tan tành
Cột kèo tăm tối vô minh hại người!
Niết Bàn ta chứng đắc rồi
Bao nhiêu tham ái dứt nơi tâm này.153-154
Lúc còn cường tráng thiếu niên
Đã không tạo dựng được thêm gia tài
Tu hành biếng nhác, chây lười
Đến khi luống tuổi con người giống sao
Cò già buồn đứng bờ ao
Ao khô cạn nước kiếm sao ra mồi
Chết mòn thân xác mất thôi!155
Lúc còn cường tráng thiếu niên
Đã không tạo dựng được thêm gia tài
Tu hành biếng nhác, chây lười
Khi già nằm xuống dáng người khác chi
Cây cung bị gãy vứt kia
Buồn than dĩ vãng trôi đi mất rồi.156
VI.- Phẩm Hiền-Trí.
Khi gặp bậc hiền trí
Chê trách và chỉ lỗi
Xem như chỉ kho tàng
Nên thân bậc trí ấy.
Sự thân cận như vậy
Là tốt, không phải xấu.076
Người dạy dỗ, khuyên nhắc
Can ngăn sự làm ác,
Được người tốt thương mến
Bị kẻ xấu ghét bỏ.077
Chớ thân cận bạn ác
Chớ thân cận tiểu nhân
Nên thân cận bạn lành
Nên thân bậc thượng nhân.078
Pháp hỷ tạo niềm vui
Với tâm tư an tịnh
Người trí luôn hân hoan
Pháp thuyết bởi bậc thánh.079
Người trị thủy dẫn nước
Kẻ làm cung chuốt tên,
Thợ làm mộc uốn gỗ
Bậc trí biết tự rèn.080
Như đá tảng kiên cố
Không gió nào lay động
Cũng vậy, giữa khen chê
Người trí không giao động.081
Trong sáng và tỉnh lặng
Như hồ nước thẳm sâu
Bậc trí nghe pháp mầu
Tâm an bình tịnh lạc.082
Hiền nhân không chấp thủ
Tịnh giả chẳng hoang ngôn
Đối ngoại cảnh vui buồn
Lòng an nhiên tự tại.083
Không vì mình, vì người
Vì tài sản, con cái
Vì đế nghiệp vương quyền
Mà lìa xa chánh pháp
Bậc trí sống thánh thiện
Đức hạnh, tuệ rạng ngời.084
Ít người giữa nhân loại
Đến được bờ bên kia
Phần đông bên bờ nay
Ngược xuôi không định hướng
Ai thực hành chánh pháp
Khéo quảng diễn tuyên thuyết
Đạt cảnh giới bất diệt
Thoát ma lực tử thần.085-086
Kẻ trí bỏ pháp đen
Tụ tập theo pháp trắng
Bỏ nhà, sống không nhà,
Sống viễn ly khó lạc.
Hãy cầu vui Niết bàn
Bỏ dục, không sở hữu,
Kẻ trí tự rửa sạch
Cấu uế từ nội tâm.
Những ai với chánh tâm,
Khéo tu tập giác chi,
Từ bỏ mọi ái nhiễm,
Hoan hỷ không chấp thủ,
Không lậu hoặc, sáng chói,
Sống tịch tịnh ở đời.087-088-089
VII.- Phẩm A-la-hán.
Vượt thoát ngoài tất cả
Đạt cứu cánh, vô sầu
Vị ấy không nhiệt não
Mọi buộc ràng đoạn tận.090
Tự sách tấn, tỉnh thức
Không dính mắc nơi nào,
Tựa thiên nga rời ao,
Bỏ sau lưng trú xứ.091
Không tích tập tài sản
Ẩm thực chánh tư niệm
Tự tại trong hành xứ
Không, vô tướng, giải thoát
Như chim trên tầng không
Hướng đi khó đo đạt.092
Bậc lậu tận đã dứt
Đâu tham cầu ẩm thực
Tự tại trong hành xứ
Không, vô tướng, giải thoát
Như chim trên tầng không
Hướng đi khó đo lường.093
Các căn khéo nhiếp phục
Như xa phu điều ngự
Mạn trừ, lậu hoặc dứt
Chư thiên mến vị ấy.094
Như đất không hiềm hận
Tựa cột trụ trơ trơ
Tựa hồ chẳng nhiễm nhơ
Vị ấy không luân hồi.095
Vị ấy bậc thành tựu
Giải thoát nhờ chánh trí
Tịnh thanh từ tâm ý
Đến hành động, ngôn từ.096
Vô vọng và mạt vận
Không tin, không cảm kích
Phá vỡ mọi mắt xích
Chính thị bậc thượng nhân.097
Núi rừng hay làng mạc
Thung lũng hay núi cao
Ứng cúng trú nơi nào
Chốn ấy là tịnh độ.098
Tịnh lạc thay núi rừng
Phàm nhân không thích thú
Bậc ly tham an trú
Vì không tầm cầu dục.099
VIII.- Phẩm NGÀN.
Dù nói cả ngàn lời
Nhưng không mang lợi lạc
Không bằng chỉ một lời
Nghe xong được chứng đạt.100
Thánh thi tụng nghìn câu
Nghe nhiều lòng vẫn thế
Sao sánh bằng dòng kệ
Hiểu rồi được thăng hoa.101
Cho dù ngàn lý luận
Nghe nhiều chẳng đến đâu
Sao sánh bằng một câu
Khiến tâm tư chuyển hoá
Dù thắng ngàn binh tướng
Trên trận mạc sa trường
Không bằng thắng tự thân
Ấy vinh quang tối thượng.102-103
Tự thắng mình tốt đẹp
Hơn khuất phục tha nhân
Người điều phục tự thân
Biết sống bằng tự chế
Chư thiên, Càn thát bà
Ma vương và Phạm thiên
Không thắng bật trí hiền
Đã tự mình nhiếp hoá.104-105
Tháng tháng bỏ ngàn vàng
Cúng bái đến trăm năm
Không sánh bằng một phút
Cúng dường bậc chân tăng
Những thiện hạnh như thế
Tế tự nào sánh bằng.106
Dù trăm năm thờ lửa
Chốn sâu thẳm rừng thiêng
Không sánh bằng giây phút
Kính lễ bậc thánh hiền
Phút giây qui ngưỡng ấy
Hơn trăm năm kỳ yên.107
Cả đời cúng tế vật
Để cầu mong phúc đức
Không sánh một phần nhỏ
Kính lễ bậc chánh trực.108
Với người năng kính lễ
Bậc cao niên trưởng thượng
Được bốn pháp tăng trưởng:
Sắc, lạc, lực, thọ mạng.109
Dù sống đến trăm năm
Phóng túng, không thiền định
Chẳng bằng sống một mình
Giới tịnh và thiền tịnh.110
Trăm năm sống ở đời
Ác tuệ, không thiền định
Không sánh với một ngày
Có trí, có thiền định.111
Ai sống trọn kiếp người
Biếng nhác không tinh tấn
Chẳng sánh được một ngày
Nỗ lực tận khả năng.112
Sống trọn kiếp trăm năm
Không thấy pháp sanh diệt
Chẳng bằng chỉ một ngày
Lẽ vô thường thấu triệt.113
Ai sống một trăm năm,
Không thấy câu bất tử,
Tốt hơn sống một ngày,
Thấy được câu bất tử.114
Ai sống một trăm năm,
Không thấy Pháp Tối thượng,
tốt hơn sống một ngày,
Thấy được Pháp Tối thượng.115
IX.- Phẩm Ác.
Hãy gấp làm điều lành,
Ngăn tâm làm điều ác.
Ai châm làm việc lành,
Ý ưa thích việc ác.116
Đã phạm phải điều ác,
Chớ tiếp tục phạm hoài,
Đừng ham làm việc ác,
Tích ác, khổ dẳng dai.117
Nếu người làm điều thiện,
Nên tiếp tục làm thêm.
Hãy ước muốn điều thiện,
Chứa thiện, được an lạc.118
Người ác thấy là hiền.
Khi ác chưa chín muồi,
Khi ác nghiệp chín muồi,
Người ác mới thấy ác.
Người hiền thấy là ác,
Khi thiện chưa chín muồi,
Khi thiện nghiệp chín muồi,
Người hiền thấy là thiện.119-120
Chớ xem thường ác nhỏ
Cho rằng đã có sao
Như nước từng giọt rỏ
Đầy bình mới thấy nao
Người ngu chứa đầy ác
Do tích tập tuôn trào.121
Chớ xem thường thiện nhỏ
Cho rằng có là bao
Như nước từng giọt rỏ
Bình sâu cũng dâng trào
Người thiện đầy đức thiện
Nhờ huân tập dài lâu.122
Như thương buôn nhiều tiền
Tránh một mình hiểm lộ
Như người tránh độc tố
Hãy tránh ác như vậy.123
Như tay không thương tích
Có thể cầm độc dược
Độc không làm hại được
Vô tác vô sở tạo.124
Ai hại người bất hại
Người vô cấu vô nhiễm
Như tung bụi ngược chiều
Ác quả nghiền ác hiểm.125
Một số đi đầu thai
Kẻ ác sinh địa ngục
Người thiện sinh cõi phúc
Bậc vô lậu niết bàn.126
Dù hư không, biển cả
Hoặc hang thẳm núi cao
Để người trốn ác quả
Được an toàn ẩn náu.127
Dù hư không, biển cả
Hoặc hang thẳm núi cao
Không chỗ để bôn đào
Thoát khỏi tay thần chết.128
X.- Phẩm Hình-phạt.
Tất cả sợ đao trượng
Tất cả sợ tử vong
Xét bỉ thử tương đồng
Không giết, không bảo giết.129
Tất cả sợ bạo tàn
Tất cả mong được sống
Xét bỉ thử tương đồng
Không giết, không bảo giết.130
Chúng sanh cầu hạnh phúc
Nhưng ai dùng bạo lực
Hại người để cầu vui
Vui không thể hiện thực
Chúng sanh cầu hạnh phúc
Ai không tàn hại người
Vì hạnh phúc cho mình
Đời sau được an vui.131-132
Chớ nên dùng ác ngữ,
Nói quấy, bị nói lại,
Khổ thay lời hung dữ,
Vì quả ác đáo đầu
Như chuông bể không ngân
Thường an nhiện tịch lặng
Bậc liễu ngộ Niết bàn
Tâm không sầu không hận.133-134
Như mục đồng cầm roi
Lùa bò ra cánh đồng
Già và chết đưa đẩy
Tất cả đến tử vong.135
Không biết nghiệp chẳng lành
Người ngu tạo ác nghiệp
Tự thiêu đốt chính mình
Như ngọn lửa thiêu thân.136
Tàn hại người vô hại
Gây ác bậc hiền từ
Liền ác báo ác lai
Một trong mười quả dữ:
Hoặc khổ thọ hoành hành
Chết bất đắc kỳ tử
Lâm trọng bệnh hành thân
Hay cuồng tâm loạn trí
Hoạ phép nước luật vua
Bị vu oan trọng tội
Tài sản bị khánh tận
Người thân bị ly tán
Nhà cửa bị hoả hoạn
Mạng chung sa địa ngục.137-140
Sống lõa thể, bện tóc
Trét tro, nhịn uống ăn
Sống nhớp, chuyên ngồi xổm
Trên đất cát nằm lăn
Không làm người thanh tịnh
Nếu lòng còn nghi nan.141
Dù mặc áo người thế
Nhưng thanh thản, tự chế
An lập trong phạm hạnh
Không tổn hại sanh linh
Người ấy là phạm chí
Là sa môn, khất sĩ.142
Ít có kẻ trên đời
Tự tu vì ý thức
Như ngựa thuần tránh roi
Vì biết điều khổ nhục
Như tuấn mã chạm roi
Hãy nhiệt thành tịn tưởng
Bằng nghị lực, tịnh giới,
Minh hạnh đồng tăng tưởng
Với niệm, định, trạch pháp
Đoạn khổ đau vô lượng.143-144
Người dẫn nước trị thủy
Người làm cung chuốt tên
Thợ mộc uốn gỗ qúi
Bậc thuần hoá tự rèn.145
XI.- Phẩm Già
Sao mãi cười, hân hoan
Khi đời đầy nhiệt não
Bóng tối phủ trần gian
Đâu ngọn đèn tỏ rạng?146
Hãy nhìn thân mỹ miều
Chất chứa lắm khổ đau
Nhiều lo toan, bệnh tật,
Có gì bền vững đâu.147
Khi thân này già nua
Bệnh hoạn và yếu ớt
Bài tiết bao uế trược
Kết thúc bằng sự chết.148
Như bầu khô mùa thu
Bị vất nằm bừa bãi
Xương trắng màu bồ câu
Có gì để luyến ái?149
Thành trì dựng bằng xương
Quét tô bằng máu thịt
Trong chứa già và chết
Với kiêu mạn, giả trá.150
Long xa tốt cũng hư
Thân này ắt phải hoại
Đạo thánh hiền còn mãi
Bậc chí thiện truyền hiền.151
Người ít nghe kém học,
Lớn già như trâu đực.
Thịt nó tuy lớn lên,
Nhưng tuệ không tăng trưởng.152
Sống lõa thể, bện tóc
Trét tro, nhịn uống ăn
Sống nhớp, chuyên ngồi xổm
Trên đất cát nằm lăn
Không làm người thanh tịnh
Nếu lòng còn nghi nan.153-154
Thời trẻ không phạm hạnh
Hay sống bằng chí cả
Giờ tựa như cò già
Bên ao khô buồn bã
Thời trẻ không phạm hạnh
Hay dựng xây sự sản
Giống như cung bị gẫy
Lòng hối tiếc, thở than.155-156
Page updated
Google Sites
Report abuse