A- MỞ ĐỀ:
1. Ngài Ma Ha Ca Diếp, Sơ-tổ của Thiền-tông ở Ấn Ðộ
Trong kinh Phạm thiên vấn Phật quyết nghi và trong bộ "Thích nghi kệ cổ " quyển nhất, chùa chép đại khái như sau: khi Phật ở hội Linh Sơn, có ông Ðại Phạm Thiên Vương, đem hoa sen dâng cúng Phật.
Phật cầm cành hoa sen lên để khai thị cho đại chúng (thiền cơ). Tòan thể chúng hội đều yên lặng, không ai hiểu thâm ý của Phật như thế nào. Duy có Ngài Ma Ha Ca Diếp là tỏ ngộ được thiền cơ của Phật, nên đổi sắc mặt vui vẻ, chúm chím mỉm cười (phá nhan vi tiếu). Ðức Phật nhận thấy, liền ấn chứng (chứng nhận) cho Ngài Ca-Diếp được đắc truyền và làm tổ thứ nhất (Sơ tổ ở Ấn Ðộ) Phật tuyên bố như sau:
Nguyên văn: : Ngô hữu chánh pháp nhãn tạng; Niết bàn diệu tâm, thật tướng vô tướng, Vi diệu pháp môn, kim phú Ma Ha Ca Diếp
Dịch nghĩa: Tương ưng "chánh pháp nhãn tạng", cũng gọi là Niết bàn diệu tâm", cũng tên là thật tướng vô tướng" cũng gọi là "Vi diệu pháp môn", nay ta truyền cho ông Ma Ha Ca Diếp.
Sau đó, Phật truyền y bát và nói bài kệ truyền pháp như sau:
Nguyên văn: Pháp pháp bổn vô pháp; Vô pháp pháp, diệc pháp; Kim phú vô pháp thời; Pháp pháp hà tằng pháp.
Dịch nghĩa: Các pháp vốn không pháp; Không pháp cũng là pháp; Nay truyền cái vô pháp (vô tướng); Vô pháp nào có pháp.
Ðây là nguồn góc phát khởi Thiền tông, lấy tâm truyền tâm (dĩ tâm ấn tâm) không dùng kinh giáo và phương tiện.
——————————————————————————————————————————
2.- Ngài A-Nan, Tổ thứ hai của Thiền tông ở Ấn Ðộ
Một hôm Ngài A-Nan hỏi Ca-Diếp: - Ngòai việc truyền y bát, Đức Thế Tôn còn truyền pháp gì riêng cho Ngài nữa không?
Tổ Ca-Diếp gọi to: - A-Nan !
Ngài A-Nan: Dạ !
Tổ dạy tiếp: - Cây sào phướn trước của chùa ngã !
Ngài A Nan liền tỏ ngộ Thiền cơ, nên được tổ Ca-Diếp truyền y bát và ấn chứng cho làm vị tổ thứ hai. (xem Phật học từ điển, trang 1638 về mục "Ca Diếp can sát").
Từ Ngài A-Nan trở về sau, có thêm 26 vị Tổ về Thiền tông nữa. Cộng cả Ngài Ca-Diếp và Ngài A-Nan, ở Ấn Ðộ có cả thảy là 28 vị Tổ, thứ lớp tuần tự như sau:
1 .- Tổ Ma Ha Ca Diếp 2. Tổ A Nan 3. Tổ Thương Na Hòa Thứ 4. Tổ Ưu Ba Cúc Ða 5. Tổ Ðề Ða Ca 6. Tổ di giá ca 7. Tổ bà tu mật
8 Tổ Phật Ðà Nan Ðề 9 Tổ Phục Ðà Mật Ða 10 Tổ Hiếp Tôn Giả 11 Tổ Phú Na Giạ Xa 12 Tổ Mã Minh
13 Tổ Ca Tỳ Ma La 14 Tổ Long Thọ
15 Tổ Ca Na Ðề Bà 16 Tổ La Hầu Na Ða 17 Tổ Tăng Già Nan Ðề 18 Tổ Già Ða Xá Ða 19 Tổ Cưu Ma La Ða 20 Tổ Xà Giạ Ða 21 Tổ Bà Tu Bàn Ðầu
22 Tổ Ma Noa La 23 Tổ Hạc Lặc Na 24 Tổ Sư Tử 25 Tổ Bà Xá Tư Ða 26 Tổ Bát Như Mật Ða 27 Tổ Bát Nhã Ða La 28 Tổ Bồ Ðề Ðạt Ma.
(Theo truyện Phú Pháp Tạng Nhơn duyên)
Hai mươi tám vị tổ này được làm rực rỡ cho Phật Giáo ở Ấn Ðộ, chứ không cho riêng gì Thiền Tông Phật Giáo sau này được lan rộng trên toàn cầu, một phần lớn do công đức của 28 vị Tổ này.
Ngày nay khi nhắc đến những tên như Ma Ha Ca Diếp, A Nan, Hiếp Tôn Giả, Mã Minh, Long Thọ, không một Phật tử nào là không biết đến. Và sự kiện này chứng tỏ rằng phần lớn các vị Tổ có tiếng tăm đều ở trong Thiền (Của Phật giáo Nam truyền cũng như Bắc truyền). sự nhận xét này không những được chứng minh ở Ấn Ðộ, mà cả đến Trung Hoa, Nhật-Bản và đến Việt-Nam nữa.
Xem tiếp: Phật Học Phổ Thông.V.52.3.4 Thiền Tông (Tác giả cố HT Thích Thiện Hoa)