Embedded Files
Copyright (C): murriztaileena eta denek gehien ezagutzen dutena (ziurrenik bigarrena lehenengoaren ondorioa da). Arau multzo bat da, non eskubide guztiak obraren jabearenak diren (Eskubide guztiak erreserbatuta). Obra hori ezin da inola ere erabili edo aldatu baimenik gabe. Obra motaren arabera balio jakin bat izaten dute denboran. Denbora hori igarotakoan, eskubideak jabari publikokoak izango dira. Garrantzitsua da bi gauza jakitea: obra bat erregistratzea ez da derrigorrezkoa, hura sortze hutsarekin eskubideak lotuta geratzen baitira. Obra batean legezko abisurik ez badago (edo ezta sinboloa ere), obrak Copyright duela uste da.
Copyleft: 80ko hamarkadaren hasieran informatika-arloan sortutako lizentzia-multzo honek bermatzen du edozein erabiltzailek obra bat eta haren deribatuak erabiltzeko, aldatzeko eta birbanatzeko duen eskubidea, betiere erabilera- eta hedapen-baldintza berak mantentzen badira. Obrak programa informatiko bat izan daitezke, bai eta arte-, kultura-, zientzia- eta abar-lan bat ere, eta beti jakin ez arren, lan eratorri bat, zeina hobetu egin den eta debalde egin den.
Creative Commons (CC): lizentzia horiei esker, egileek erabaki dezakete beren lana Interneten nola egingo duten, hau da, egileek beste pertsona batzuei laga diezaiekete eskubide batzuk (baldintzekin) eta beste batzuk mantendu. Lizentzia horiek doakoak dira (egile eta titular izan behar duzu obra bat lizentziatu ahal izateko) eta copyright-a bezala, erregistroa ez da derrigorrezkoa. Garrantzitsua: obra batek CC izateak ez du esan nahi Copyright ez duenik.
Creative Commons lizentzia-motak
Web-inguruneetarako egokiak direnez, dauden lizentzia-motetan gehiago sakonduko dugu. Lehenik eta behin, Creative Commons-en dauden baldintzak jakin behar dira:
Eesleipena edo aintzatespena (attribution): obra ustiatu daiteke, baina nahitaezkoa da beti obraren egiletza aitortzea.
Ez komertziala (non commercial): jatorrizko materiala eta lan eratorriak; izan ere, banatu, kopiatu edo erakutsi egin behar dira, erabilera komertziala ez den bitartean.
Obra eratorririk gabe (ez derivate works). Obra kopiatu, banatu edo erakutsi daiteke, baina jatorrizko obra aldatu gabe. Adibidez, ezin da argazki baten zati bat hartu.
Berdin partekatu (Share alike): lan eratorriak egin daitezke, baina jatorrizkoaren lizentzia bera izan behar dute zabaltzeko.
Baldintza horietatik eta elkarren arteko konbinazioetatik abiatuta, 6 CC lizentzia mota lortzen ditugu:
Aitorpena (by): obra ustiatzeko aukera ematen da (baita merkataritza-xedearekin ere) obra eratorriak sortzeko edo banatzeko.
Aitorpena – Ez-komertziala (by-nc): obra eratorriak sor daitezke, erabilera komertziala egiten ez den bitartean. Garrantzitsua: obra ezin zaie beste batzuei merkaturatu, baina bai eskubideen jabeari.
Aitorpena – Ez-komertziala – Partekatu berdina (by-nc-sa): ezin da jatorrizko obraren erabilera komertzialik egin, ezta obra eratorririk ere. Obra eratorri horiek jatorrizkoaren lizentzia berarekin banatu behar dira.
Aitorpena – Ez-komertziala – SinObraDerivada (by-nc-nd): ezin da jatorrizko obraren erabilera komertzialik egin, ezta obra eratorriak sortu ere.
Aitorpena – Partekatu berdina (by-sa): obraren eta obra eratorrien erabilera komertziala baimentzen da, eta horien banaketa jatorrizko
Aitorpena – Sin Obra Derivada (by-nd) obrak arautzen duen lizentzia berdinarekin egin behar da: obraren erabilera komertziala baimentzen da, baina ez obra eratorriak sortzea.
Ikusten duzuenez, Aitortza baldintza nahitaezkoa da, eta Partaidetza berdin eta deribatuak ez diren baldintzak bateraezinak dira.
Report abuse