Mae'r adnodd hwn yn dangos sut mae'r sgiliau sydd eu hangen i gyrraedd safon uchel yn cael eu datblygu'n raddol o gam un hyd at gam cynnydd pump. Defnyddiwch hyn wrth gynllunio gweithgareddau i sicrhau bod cynnydd mewn sgiliau a her briodol yn ganolog i unrhyw dasg.

🤖 Micro:bit

Mae’r BBC Micro:bit yn ddyfais y gellir ei rhaglennu ac sy’n caniatáu i ddisgyblion gael profiad o godio a gwaith creu digidol. Fe’i defnyddir i ysbrydoli dysgwyr i gydnabod pŵer technoleg yn y byd go iawn. Y golygydd swyddogol seiliedig ar flociau yw Microsoft MakeCode, a’r offeryn rhaglennu seiliedig ar destun yw golygydd Python Micro:bit. Mae’r BBC Micro:bit hefyd yn gweithio gyda Scratch, Code.org App Lab ac amrywiaeth eang o offer/olygyddion eraill.

Microsoft MakeCode yw’r ffordd berffaith o ddechrau rhaglennu a mynd ati i greu gyda’r BBC Micro:bit. Mae’r blociau wedi’u codio â lliwiau yn gyfarwydd i unrhyw un sydd wedi defnyddio Scratch yn flaenorol, ac eto’n ddigon pwerus i gyrchu holl nodweddion y cyfrifiadur pitw bach hwn. Gallwch hefyd newid i JavaScript i weld y cod seiliedig ar destun y tu ôl i’r blociau.

Mae golygydd Python Micro:bit wedi’i ddylunio’n benodol â’r rheiny sy’n newydd i godio seiliedig ar destun mewn golwg. Nod y rhyngwyneb llachar, lliwgar a’r ystod o nodweddion yw lleihau’r rhwystr i ddechrau arni, ac maent wedi’u cynllunio i apelio at amrywiaeth eang o ddysgwyr.

Mae’r ddogfen hon yn dangos y modd y gellir datblygu’r sgiliau sy’n gysylltiedig â Micro:bit o gamau cynnydd 3 i 5. Gellir ei ddefnyddio i gefnogi eich gwaith cynllunio ar gyfer gweithgareddau trwy sicrhau bod y cynnydd priodol mewn sgiliau a lefel yr her yn addas ar gyfer y dysgwyr.

⭐ GADEWCH LONYDD IDDYNT!

Mae hyrwyddo annibyniaeth yn allweddol i ddysgu effeithiol yn achos meddwl cyfrifiadurol a rhaglennu.

⭐ GWNEWCH GAMGYMERIADAU!

Mae pob rhaglennydd da yn gwneud camgymeriadau, felly mae’n bwysig caniatáu i hyn ddigwydd fel bod disgyblion yn dysgu sut i ddatrys problemau.

⭐ PROTOTEIP!

Gadewch i’r disgyblion newid cysyniadau yn realiti trwy lunio prototeip. Ni fydd y prototeip hwn yn edrych fel y cynnyrch gorffenedig yn aml, ond bydd yn caniatáu iddynt brofi eu syniadau.

⭐ CYMYSGU’R CYFAN!

Bydd rhaglennu gwahanol amgylcheddau yn caniatáu i ddisgyblion ehangu eu sgiliau a’u syniadau.

⭐ DEWCH I NI SIARAD!

Ceisiwch ysgogi’r disgyblion i esbonio eu rhaglenni a thrafod diben yr amryw elfennau y maent wedi’u defnyddio. Bydd hyn yn dyfnhau eu dealltwriaeth.

Awgrymiadau 🔎

Micro:bit

Scratch

Scratch Jr

j2code

Dyma rai apiau, meddalwedd a chaledwedd y gallwch eu defnyddio i ddatblygu sgiliau meddwl cyfrifiadurol a rhaglennu. Detholiad bach yw’r rhain - mae LLAWER mwy ar gael.

CC3 - DEALL A CHYMHWYSO CYSYNIADAU SYLFAENOL

Sut mae da yn edrych?

Dylai’r dysgwyr fod â dealltwriaeth dda o gysyniadau codio yn y cam hwn, a dylent allu arddangos cysyniadau megis dolenni, datganiadau amodol a newidynnau wrth godio’r micro:bit. Dylai’r dysgwyr allu meddwl yn greadigol, datrys problemau, a phrofi eu syniadau trwy lunio prototeip.

Beth am...

Defnyddiwch yr Efelychydd MakeCode i greu algorithm bloc (ac iddo ddolen ‘forever’), e.e. creu animeiddiad o galon/ bathodyn teimladau/enw neu rif yn ymddangos/creu addurn Nadolig, ac ati. Os oes gennych micro:bits yn y dosbarth, gallai’r algorithm gael ei drosglwyddo i’r micro:bit.

Defnyddiwch yr Efelychydd MakeCode i greu algorithm bloc mwy soffistigedig sy’n cynnwys bloc ‘if’, e.e. crëwch larwm drws, rhifydd camau, ac ati. Os oes gennych micro:bits yn y dosbarth, gallai’r algorithm gael ei drosglwyddo i’r micro:bit.

Crëwch algorithm i chwarae cân, e.e. Pen-blwydd Hapus, Nadolig Llawen...

Defnyddiwch yr Efelychydd MakeCode i greu algorithm bloc sy’n cynnwys dolen (‘forever’, ‘repeat’) a blociau o werthoedd Boole megis ‘if’ , ‘else’, e.e. anifail anwes digidol, neu defnyddiwch y micro:bit i ddatrys problem, e.e. creu synhwyrydd i brofi pa ddeunyddiau sy’n dargludo trydan.

⭐ Sgiliau ⭐

Datganiadau amodol

Gall y dysgwyr greu datganiadau amodol â manwl gywirdeb cynyddol i ganiatáu i’r micro:bit ymateb os bodlonir amodau penodol, e.e. defnyddio’r gorchymyn IF i sicrhau’r allbwn gofynnol.

Esbonio unrhyw algorithmau dadfygio

Gall y dysgwyr ddeall a dilyn camau algorithm ac esbonio sut y mae pob cam yn cyfrannu at ddatrys y broblem. Maent yn gallu nodi, esbonio a chywiro gwallau mwyfwy cymhleth.

Newidynnau

Mae newidyn yn werth a all newid. Gall y dysgwyr nodi pan fo angen defnyddio newidyn, creu’r gwerth newidiol, pennu’r man cychwyn a chreu rheolau a fydd yn effeithio ar y gwerth, e.e. mae’r sgôr yn dechrauar 0 a, phan gaiff pwynt ei sgorio, ceir cynnydd o 1 yn y gwerth.

Patrymau ailadroddus/dolenni

Gall y dysgwyr ddefnyddio dolenni yn gywir i greu dilyniannau mwy effeithlon.

Elfennau dylunio

Gall y dysgwyr nodi elfennau dylunio sy’n effeithio ar y modd y maent yn rhyngweithio â’r rhaglen, e.e. cyfarwyddiadau clir a mewnbynnau greddfol.

CC4 - CYMHLETHDOD CYNYDDOL

Sut mae da yn edrych?

Gall y dysgwyr ddefnyddio cysyniadau codio effeithlon i raglennu’r micro:bit, e.e. maent yn gwybod sut y gellir defnyddio dolenni a reolir gan gyfrifiad (dolenni FOR) a dolenni a reolir gan amodau (dolenni WHILE). Ar y lefel hon, gall y dysgwyr gael mewnbwn defnyddwyr i greu rhaglenni. Mae’r dysgwyr yn dechrau ystyried egwyddorion cod glân, e.e. gwaredu adrannau heb eu defnyddio. Dylai’r dysgwyr allu profi eu halgorithmau i ddadfygio gwallau ac er effeithlonrwydd. Mae’r dysgwyr yn deall y mathau gwahanol o ddata a ddefnyddir wrth raglennu ac yn dogfennu eu halgorithmau gan ddefnyddio siartiau llif neu ffug-god. Gall y dysgwyr gymhwyso sgiliau dadelfennu, crynhoi, adnabod patrymau a meddwl algorithmig i ddatblygu rhaglenni wedi’u dylunio’n dda.

Gwybodaeth gefndir:

Algorithmau – dilyniannau o gamau/setiau o reolau ar gyfer amcan penodol. Mae hefyd yn werth crybwyll y syniad o chwilio am algorithmau mwy effeithlon neu weithiau fwy cyffredinol. Yn y mwyafrif o ryseitiau, mae’n bwysig gofalu bod y camau yn y drefn gywir!
Patrymau – (neu gyffredinoliadau) yn cipio’r syniad bod codydd da yn godydd diog, gan adeiladu ar waith pobl eraill,defnyddio llyfrgelloedd cod ailddefnyddiadwy, a cheisio ailddefnyddio fersiwn fwy cyffredinol o’i god ei hun yn hytrach nag ysgrifennu llawer o achosion arbennig.
Dadelfennu – yn ymwneud â rhannu problemau (neu systemau) yn ddarnau llai – mae mwyafrif y codau modern yn fodiwlaidd, am fod hyn yn dipyn o help o ran datblygu a phrofi, ond mae’n ffordd ddefnyddiol o feddwl am unrhyw dasg rheoli prosiect.
Crynhoi – un o’r syniadau mwyaf pwerus o ran technoleg gyfathrebu, ond hefyd yn un eithaf addas – ar un lefel, mae’n ymwneud â gwaredu’r manylion diangen wrth fodelu system neu ddadansoddi problem.

Beth am...

Defnyddiwch micro:bit i greu rhaglen sy’n mesur tymheredd, goleuni neu symudiad. Defnyddiwch y botymau gwahanol fel mewnbwn y defnyddiwr, defnyddiwch y dewis i allbynnu sylwadau gwahanol yn seiliedig ar y data a fesurwyd. Cymhwyswch ddolen i ailadrodd y cod bob ychydig eiliadau i fesur y gwahaniaeth dros amser, neu hyd nes y bydd amod yn cael ei fodloni e.e. y tymheredd yn codi dros 20°. Crëwch siart llif i ddangos sut y mae’r algorithm yn gweithio.

Darganfyddwch y mannau gorau i dyfu planhigion trwy ddefnyddio micro:bit i astudio lefelau’r golau a’r tymheredd dros nifer o oriau neu ddyddiau.

Defnyddiwch yr Efelychydd MakeCode i greu larwm o bell a reolir gan radio fel eich bod yn gwybod pan fydd rhywun wedi troi’r golau ymlaen – neu wedi agor drôr neu fag. Defnyddiwch yr Efelychydd MakeCode i greu mesurydd goleuni i’ch helpu i fesur y modd y mae lefelau’r golau yn amrywio o’ch amgylch pan gaiff goleuadau eu trol ymlaen ac i ffwrdd, ac i ddarganfod y lleoliad gorau i osod amserydd y golau.

Defnyddiwch micro:bit fel cofnodydd data diwifr i gofnodi darlleniadau o’i synwyryddion.

Amserwch am ba hyd y mae eich goleuadau ‘n cael eu gadael ymlaen er mwyn olrhain eich defnydd o ynni. Gallech hefyd ddefnyddio’r prosiect hwn i olrhain oriau o heulwen mewn prosiect yn ymwneud â gorsaf dywydd.

Defnyddiwch y golygydd Python i greu (gyda dolen ‘forever’), e.e. creu animeiddiad o galon/bathodyn teimladau/enw neu rif yn ymddangos/creu addurn Nadolig, ac ati.

⭐ Sgiliau ⭐

Egwyddorion rhaglennu

Gallu defnyddio dolenni gwahanol, dolenni WHILE a FOR, ar gyfer senarios gwahanol a’u defnyddio mewn modd effeithiol, e.e. dolennu hyd nes bo’r tymheredd yn uwch na lefel benodol neu werth a bennwyd ymlaen llaw.

Cod ysgrifenedig

Mae’r dysgwyr yn defnyddio enwau newidynnau sy’n disgrifio beth ydynt, e.e. defnyddio oedran i gynrychioli’r oedran. Gall y dysgwyr nodi rhannau o’r cod sy’n ddiangen neu y gellid eu gwella.

Profi algorithmau

Gall y dysgwyr ddefnyddio data gwahanol i fesur a yw’r rhaglen yn gweithio fel y disgwyl. O hyn, dylai’r disgyblion allu golygu’r cod i gywiro unrhyw wallau.

Mewnbynnau

Dylai’r dysgwyr ddeall y data a fewnbynnir a gallu storio’r rhain ar ffurf newidynnau. Dylai’r dysgwyr hefyd feddwl am wneud allbynnau eu rhaglenni yn ddefnyddiol i helpu’r defnyddwyr i fewnbynnu’r data.

Dogfennu cod

Dylai’r dysgwyr allu llunio siartiau llif sylfaenol neu ffug-god i ddylunio eu cod cyn ei ddatblygu. Dylent allu rhaglennu rhaglenni sylfaenol yn seiliedig ar siartiau llif neu ffug-god.

CC5 - CYSYNIADAU UWCH

Sut mae da yn edrych?

Ar y lefel hon, dylai’r dysgwyr allu defnyddio dull gweithredol neu weithdrefnol o fynd i’r afael â rhaglennu. Dylent ddeall gwerth dilysu a gwirio data i’w prosesu a defnyddio amrywiaeth o dechnegau dilysu a gwirio.

Mae’r dysgwyr yn deall ac yn cymhwyso nodweddion megis chwilio neu ddidoli yn eu rhaglenni. Mae’r dysgwyr yn dechrau ystyried cynnal a chadw’r cod yn y cam hwn, er enghraifft anodi’r cod yn glir.

Dylai’r dysgwyr ddeall y gall ieithoedd rhaglennu gwahanol gael eu defnyddio ar gyfer tasgau gwahanol, a chymhwyso’r rhain yn briodol. Dylai’r rhaglenni a ddatblygir allu cynrychioli problemau’r byd go iawn.

Beth am...

Defnyddiwch radio i synhwyro pa mor agos y mae micro:bit arall, ac yna lluniwch gêm helfa drysor neu ei ddefnyddio i helpu pobl i wybod eu bod bellter cymdeithasol diogel oddi wrth ei gilydd.

Chwaraewch diwniau gwahanol trwy ddefnyddio synhwyrydd cyffwrdd y micro:bit.

Defnyddiwch y golygydd Python i greu gêm Craig, Papur, Siswrn. Chwaraewch y gêm glasurol hon gyda dau micro:bit a dysgwch am ddewis, newidynnau a haprifau ar yr un pryd.

Defnyddiwch micro:bit fel cofnodydd data diwifr i gofnodi darlleniadau o’i synwyryddion.

Gan ddefnyddio’r golygydd Python trowch eich micro:bit yn gofnodydd data hunangynhwysol sy’n cofnodi darlleniadau’r tymheredd uchaf ac isaf, ac yn eu storio fel ei fod yn cadw’r data hyd yn oed os bydd y batris yn darfod neu os byddwch yn datgysylltu’r pŵer.

⭐ Sgiliau⭐

Rhaglennu ffwythiannol

Gall y dysgwyr ddefnyddio ffwythiannau i gynorthwyo cynaliadwyedd eu rhaglenni. Dylai hyn ddarparu ar gyfer mwy o newidynnau lleol a llai o newidynnau cyffredinol. Gall y dysgwyr wedyn ddefnyddio eu ffwythiannau i brofi eu rhaglenni.

Didoli a chwilio

Gall y dysgwyr ddefnyddio algorithmau didoli a chwilio, neu nodweddion mewnol yr iaith raglennu, e.e. sort () yn Python. Mae’r sgiliau hyn yn elfennol i raglennu, ac yn arwain at drin data uwch.

Cod dilysu

Mae’r dysgwyr yn defnyddio gwahanol dechnegau dilysu, e.e. presenoldeb, amrediad, hyd, fformat a gwiriadau chwilio i sicrhau bod y data’n cael eu mewnbynnu’n gywir. Maent yn rhaglennu cod sy’n dilysu’r mewnbynnau ac yn darparu neges allbwn os cânt eu mewnbynnu’n anghywir.

Cynnal a chadw’r cod

Gall y dysgwyr anodi cod i ddisgrifio’r hyn y mae’r rhaglen yn ei wneud. Mae’r dysgwyr yn defnyddio iaith pwnc-benodol

i ddangos eu bod yn deall y cod a chynaliadwyedd y rhaglen.

Dewis iaith y rhaglen

Mae’r dysgwyr yn deall y gall ieithoedd rhaglennu gwahanol gael eu defnyddio i gyflawni tasgau gwahanol, e.e. defnyddio’r golygydd Python i raglennu’r micro:bit yn ogystal â’r Efelychydd MakeCode. Toglo i JavaScript i weld y cod seiliedig ar destun y tu ôl i’r blociau wrth ddefnyddio’r efelychydd MakeCode.

Problemau’r byd go iawn

Dylai’r dysgwyr allu codio rhaglenni sy’n cael effaith yn y byd go iawn, megis trin data gwyddonol, a defnyddio eu rhaglenni i fodelu’r byd go iawn.