25 Mai 2020
Welcome to issue 6 of Gwynllyw's digital magazine. This is an opportunity for pupils to read articles, listen to music, watch clips and take part. If you would like to contribute to the next issue, email your ideas to llais@gwynllyw.org before Thursday 28 May 2020.
Beth ydy eich rol yn yr ysgol?
Pennaeth TGCh a Chyfrifiadureg ar Fframwaith Cymhwysedd Digidol
Ers faint ydych chi wedi bod yng Ngwynllyw?
4 Mlynedd - Gwynllyw oedd un o'r ddau leoliad ar fy TAR ymarfer dysgu.
Beth oedd eich ysbrydoliaeth i ddysgu?
Dechreuodd yr ysbrydolaeth yn gynnar yn fy mywyd. Ar ol cael plentyn yn 17 oed, wnaeth fy ngolwg ar fywyd i newid yn gyfan gwbl a meddwl bod rhywun yn dibynnu arna i. Tra'n mynychu Ysgol Gyfun Cwm Rhymni cefais siawns anhygoel i deithio i Batagonia gyda 21 disgybl arall yng Nghymru ble ymwelon ni ag ysgol gynradd yn Trelew. Yn un o'r dosbarthiadau roedd merch fach 8 mlwydd oed. Eisteddais lawr i addysgu geirfa Cymraeg iddi hi. Fel maen nhw'n dweud, 'and the rest is history'.
Sut ydych chi'n goroesi lockdown?
Cynllunio gwaith
Beicio/ Rhedeg/ Pwysau yn gynnar pob bore.
DIY a Garddio yn y ty newydd.
Chwarae Pro Clubs gyda'r ffrindiau ar Fifa 20.
Creu ystafell sinema.
Unrhyw wybodaeth arall?
Gobeithio bod pawb yn iach ac yn hapus. Cofiwch i gadw'n bositif ac un diwrnod yn y dyfodol fydd gwers Hanes yn cael eu dysgu ar yr hyn rydych wedi goroesi.
uBeth ydy eich rol yn yr ysgol?
Athrawes Celf a Dylunio
Ers faint ydych chi wedi bod yng Ngwynllyw?
Llawer ac wedi dysgu nifer o aelodau o'r staff !
Beth oedd eich ysbrydoliaeth i ddysgu?
Gallu rhannu fy niddordeb frwd am Gelf a bod yn well athro na fy athro Celf i a oedd yn ysmygu yn y dosbarth!!!!
Sut ydych chi'n goroesi lockdown?
Coginio mentrus a bwyta llawer, wedyn yn cerdded i gadw'n heini. Gwaith ysgol, gwaith ysgol, gwaith ysgol a bach o gelf. Gwylio rhaglenni ar Gelf fel Cymru ar Gynfas, clirio cypyrddau, edrych ar hen ffotos y teulu a gwylio'r haul yn machlud.
Unrhyw wybodaeth arall?
Rwy'n dod yn wreiddiol o Ogledd Cymru ond erbyn hyn wedi byw yng Nghaerdydd am fwy o flynyddoedd na dwi esiau cofio! Rwyf wedi bod yn ddigon ffodus i deithio llawer ar yr M4 i'r ysgol ac hefyd wedi llwyddo i deithio yn bellach ac wedi cael y cyfle i fyw yn Malaysia.
Beth ydy eich rol yn yr ysgol?
Athrawes y Gymraeg
Ers faint ydych chi wedi bod yng Ngwynllyw?
Ers Medi 2019
Beth oedd eich ysbrydoliaeth i ddysgu?
Fy athrawon yn yr ysgol oedd wedi fy ysbrydoli i fod yn athrawes. Roedden nhw'n angerddol am eu pynciau, yn credu ynof ac wastad yn fy annog i wneud fy ngorau glas. Dysgais i'r Gymraeg fel ail iaith, ac rwy'n dwlu ar yr iaith, ei llenyddiaeth a'i diwylliant. Hoffwn i ddangos i bobl ifanc fod y Gymraeg yn werthfawr ac yn gallu agor llawer o ddrysau iddyn nhw!
Sut ydych chi'n goroesi lockdown?
Darlunio a phaentio, celf a chrefft, darllen llyfrau newydd a choginio. Rwy'n ceisio cael awyr iach bob dydd, naill yn yr ardd neu drwy fynd am dro. Hefyd, mae cadw mewn cyswllt gyda fy nheulu a'm ffrindiau dros y we yn help mawr!
Y Gwahaniaeth o dan y tonnau
Y tonnau yn mynd nol ac mlaen fel pendil
Y pysgod mynd rownd yn cylchau fel ceir ras
Y swn tawel y mor y swndio fel ffidl
Y cragenau pigog fel picas
Y gwylanod yn sgersio fel ffrindiau
y pobl yn ymlacio fel madfall yn y haul
Y traeth yn sglainiog fel diemwntau
Y cranciau yn coch fel llosg haul
Y plastig yn y mor barod i cael ei bwyta fel bwyd yn bwyty
Y llygredd yn y mor yn fel mwd yn pwdlo
Y pobl yn adail sbwriel fel raccoon yn mynd trwy bin du
Y dwr yn tywyll fel glo
Y dwr difywyd fel anialwch
Y rhwyd yn dal pysgod fel person dal pel
Mae pobl wedi lladd y ardalau yma
Dydy hyn dim yn meddwl ni dim yn angen i helpu.
gan Jaydon Harris Blwyddyn 8
Pan adeiladwyd Pont Britannia ym 1850, roedd hi'n un o gampweithiau peirianyddol y byd pryd hynny. Ond, 50 mlynedd yn ol, fe aeth y bont ar dan ac fe ddinistrwyd hi yn llwyr. Dros y ddeng mlynedd nesaf, cafodd y bont ei hail-adeiladu a'i hail-ddyfeisio yn gyfan gwbl.
Dwy bont sy'n ymestyn dros yr Afon Menai yng Ngogledd Cymru, Bont y Porth, a gafodd hefyd ei galw'n Bont Menai, a Phont Britannia. Ond, nol ynghanol y 19eg ganrif, wrth i boblogrwydd y rheilffyrdd gynyddu ar draws y Fenai, sylweddolodd nifer fod cyswllt trenau yn un holl bwysig er lles yr Aelodau Seneddol oedd yn teithio yn ol ac ymlaen o Iwerddon. Edrychodd peirianwyr ar y syniad o adeiladu rheilffordd ar draws yr unig bont bresennol Bont y Borth, ond nad oedd hynny'n bosibl. Felly, cafodd ail bont ar draws y Fenai ei chomisiynu.
Robert Stephenson, mab George Stephenson a gafodd y dasg o adeiladu'r bont newydd. Un o beirianwyr rheilffyrdd a sifil mwyaf arloesol ei oes oedd Robert Stephenson. Her oedd adeiladu'r fath bont, a wir dal i fod yn her heddi. Byddai rhaid i'r bont newydd fod o leiaf 100 droedfedd yn uwch na'r marc penllanw i ganiatau i gychod hwylio fynd oddi tani. Byddai rhaid hefyd cynnal dau drac rheilffordd ynddi. Dyluniad tiwbaidd chwyldroadol oedd y bont, wedi eu gwneud o diwbiau haearn anferthol o hir.
Wrth greu system o diwbiau, byddai'r grymoedd cywasgu a'r tensiwn a fyddai'n gweithredu ar y tiwb wrth i dren deithio ar eu traws yn cael eu gwasgaru ar y pedair ochr, gan gadw cyfanrwydd strwythurol y bont heb newid. Mewn geiriau eraill, byddai arwyneb mawr y tiwb yn caniatau i rymoedd mawr gael eu gwasgaru yn haws. O ganlyniad i hyn byddai'r bont yn gallu rhychwantu pellter mwy ac yn gallu dal llwythi trymach.
Yn 1846, cychwynnodd stephenson ar ei waith i godi'r bont, a chafodd ei orffen pedair blynedd yn ddiweddarach yn mis Marwth 1850. Cafodd ei adnabod fel 'y bont hawsach ei chynnal ym Mhrydain'Âť, ond yn anffodus llosgodd y bont yn y flwyddyn 1970, wrth i grwp o ieuenctid cerdded drw'r bont yn chwilio am nythod. Ollyngodd un ohonynt ffagl dan, ac o ganlyniad i hynny, ymddangosodd rhai o'r tiwbiau yn wan, a dywedwyd bod y bont yn anniogel.
Yn ffodus iawn, mi wnaeth y tyrau gwreiddiol sefyll ar ol y tan, ond cawsant eu newid er lles y dyluniad newydd. Yn 1980, 10 mlynedd ar ol y tan, agorwyd dec i gerbydau uwchben y rheilffordd. 40 mlynedd yn ddiweddarach mae'r dec yn cynnal yr A55 heddiw, prif gyswllt Ynys Mon ar gyfer ceir a loriau.
My Covid-19 Superheroes
ÂPersonally, from what I have seen on TV and the newspapers there are many Covid-19 superheroes in our society. I would also like to thank the NHS and all the key workers for all the help that they're doing through this hard time, Helping us stay healthy, happy, and keeping us fed.
My Dad is 36 and from Blaenavon., He is funny, kind and caring, and he is a key worker, My Dad works in supply chain for a company who are currently making tests for Covid-19. This is so important as testing for Covid-19 will help it disappear. My dad works every day and is exhausted when he comes home, but he never complains. I think he is a hero because he and his work are helping the public and the NHS.
My older sister, Millie is also a key worker. She is 17 and has got a part time job in Waitrose to help out while schools are closed. My sister puts out food on shelves and serves customers three times a week. If she and her other work colleagues were not there to do this, then nobody would have food. Without supermarket workers we wouldn't be in a very good position; in my opinion all supermarket workers are heroes!
My Nan is also a key worker, she works at County Hospital as a chef. She makes meals for all of the ill patients including those who have Covid-19. My Nan works for hours every single day even though she is waiting for a double knee replacement. This shows how much of a hero she is because even though she is suffering herself, she forgets about it and still works really hard to provide hospital patients with hot meals in order to help those who are very ill get better.
I am proud of them: my Nan, Dad, sister and all of the other key workers in the world they are all putting their lives at risk in order to help the public, which I believe is very selfless. They are all heroes to me and I now know that heroes are not just superheroes out of a film.
By Beatrice Holborn Age 11
Ysgol Gyfun Gwynllyw
My covid 19 superhero is my parents and other parents because they are helping out with keeping children safe, entertained and happy. I believe that parents are working just as hard as those who are working in other forms of employment such as nurses, shop workers and people who work for the government
My parents keep me joyful, athletic and loads more. My dad built me and my sisters a big climbing wall in our garden to try and keep us fit and to surprise us during lockdown. My mum and dad try to keep me and my sisters as entertained as possible by doing things such as playing games, doing kick ups, watching films and lots more.
Some parents believe that their children should go back to school, whilst others like my parents believe that we shouldn't go back to school and believe that by keeping us home they are keeping us safe and helping to prevent the spread of the virus.Â
Some parents work for the NHS or they are carers but they also have children, so they are struggling to keep their children safe and entertained plus do their jobs to the best of their ability. Plus if they work in a hospital they worry about saving people there but also worry about bringing the virus home to their children and loved ones.
Therefore parents are my heroes.
gan Travis Carter Blwyddyn 7
Mae Yr Eira o Fangor yn ymosod ar y templed a grewyd gan fandiau fel Big Leaves, Yr Ods a Swnami gyda'i gitarau deintiog a chyflenwad di-dor o alawon tanbaid.
Aelodau:
Lewys Wyn Jones (llais/ Gitar), Guto Gwyn Howells (Drymiau), Ifan Sion Davies (Gitar), Trystan Huw Thomas (Bas)
Mae'r band yr un mor fywiog a'r Two Door Cinema Club cynnar, ac os mai Swnami yw'r Beatles Cymraeg, Yr Eira yw Rolling Stones y Sin Roc Gymraeg.
https://www.bbc.co.uk/programmes/profiles/3lS8fzSm1jtRqVGBtgcN8hD/yr-eira
An interview with Aneurin Owen, past pupil and under 20s rugby player for Wales and the Dragons.
Luke Evans ydy e ac mae e'n dod o Bontypwl yn wreiddiol. Mae e'n enwog am actio rhan Gaston yn Beauty and the Beast ac am ganu yn ddiweddar.
Diolch i Freya James am yr ateb cywir!
Bydd y rhifyn nesaf ar gael o ddydd Llun 1 Mehefin 2020. Os hoffech gyfrannu, cofiwch ddanfon eich darn at llais@gwynllyw.org cyn dydd Iau 28 Mai 2020.
Our next issue will be available on Monday 1 June 2020, remember to send your contribution to llais@gwynllyw.org before Thursday 28 May 2020.