Contactor là một thiết bị điện phổ biến trong mạch điều khiển. Để hỗ trợ bạn trong việc chọn lựa và sử dụng hiệu quả, BTB Electric chia sẻ thông tin chi tiết về các thông số kỹ thuật và ký hiệu trên contactor – khởi động từ qua bài viết dưới đây.
Các thông số của contactor bao gồm AC (dòng điện xoay chiều) và DC (dòng điện một chiều).
Ký hiệu AC chia thành:
AC1: Sử dụng để đóng cắt các tải thuần trở, như điện trở sấy, với khả năng cắt tải có cosφ > 0,95.
AC2: Dùng để đóng cắt động cơ không đồng bộ với rotor dây quấn. Phù hợp cho các chức năng khởi động, phanh nhấp-nhả, và hãm ngược, có thể chịu tải cao tới 2.5 lần dòng định mức.
AC3: Dùng để đóng cắt động cơ không đồng bộ với rotor lồng sóc, chịu tải khởi động gấp 5-7 lần dòng định mức, ứng dụng phổ biến trong mạch điện cẩu trục.
AC4: Sử dụng cho động cơ lồng sóc, với các chức năng phanh hãm ngược, nhấp nhả, hoặc quay đảo chiều.
Ký hiệu DC phân thành:
DC2: Sử dụng cho động cơ DC kích từ song song, có khả năng chịu dòng điện lớn hơn 2.5 lần giá trị định mức.
DC3: Dùng cho động cơ DC kích từ song song với chức năng nhấp nhả, hãm ngược, hằng số thời gian là 7.5ms, chịu dòng lớn gấp 2.5 lần dòng định mức.
DC4: Sử dụng để cắt mạch tải cho động cơ DC kích từ nối tiếp khi động cơ đang hoạt động bình thường, với hằng số thời gian tải khoảng 10ms, và dòng khởi động gấp 2.5 lần dòng định mức.
Điện áp Ue trong khởi động từ là điện áp hoạt động bình thường và thường tương ứng với điện áp hệ thống. Trong khi đó, điện áp Ui là mức điện áp mà thiết bị có thể chịu đựng, còn Uimp là điện áp xung chịu đựng, chủ yếu đo xung điện trong hệ thống 3 pha. Đặc điểm của Uimp là thay vì có dạng sóng sin như thông thường, nó có các đỉnh xung nhọn, gây ảnh hưởng không tốt đến hệ thống điện.
Trong contactor, điện áp định mức (Uđm) là điện áp chạy qua hai cực của mạch điện bên trong, đảm bảo mạch từ hút lại. Cuộn dây hút của khởi động từ có thể hoạt động bình thường trong khoảng 85% – 105% Uđm. Các mức điện áp định mức phổ biến bao gồm 110V, 220V, 440V (một chiều) và 127V, 220V, 380V, 500V (xoay chiều).
Dòng điện định mức trong khởi động từ là dòng điện đi qua tiếp điểm chính khi mạch phụ tải được đóng. Contactor được thiết kế để cho phép dòng điện này đi qua mà không gây nóng vượt quá giới hạn an toàn. Cụ thể, các mức In của AC Contactor tại BTB Electric bao gồm 9A, 12A, 18A, 22A, 32A, 40A, 50A, 65A, 75A, 85A, 100A, và lên đến 800A. Khi lắp đặt trong tủ điện, dòng điện định mức nên được chọn thấp hơn 10%. Nếu contactor hoạt động liên tục (tiếp điểm đóng lâu hơn 8 giờ), dòng điện định mức nên giảm đi 20% do sự gia tăng của điện trở tiếp xúc gây ra bởi oxy hóa kim loại ở tiếp điểm, dẫn đến nhiệt độ tăng cao.
Khả năng cắt: Được xác định bởi dòng điện mà contactor có thể ngắt thành công khỏi mạch điện. Giá trị này thường dao động từ 1 đến 10 lần dòng điện định mức khi xử lý các phụ tải điện cảm. Khả năng đóng: Để khởi động động cơ điện, contactor xoay chiều cần có khả năng đóng với cường độ từ 4 đến 7 lần dòng điện định mức (Iđm).
Tuổi thọ của contactor được đo lường qua độ bền điện và cơ học, thể hiện ở số lần thiết bị có thể đóng cắt. Các chỉ số bao gồm:
Số lần đóng cắt/giờ: Từ 600 đến 1.800 lần.
Độ bền điện: Từ 600.000 đến 2.500.000 lần đóng cắt.
Độ bền cơ học: Từ 6.000.000 đến 25.000.000 lần đóng cắt.
Tuổi thọ của contactor còn phụ thuộc vào tính ổn định lực điện động. Điều này có nghĩa là tiếp điểm chính của contactor có thể chịu đựng dòng điện lớn (khoảng 10 lần dòng cho phép) mà không bị tách rời do lực điện động. Một số loại contactor cũng có tính ổn định nhiệt, thể hiện qua khả năng chịu nhiệt của tiếp điểm khi dòng ngắn mạch chạy qua.
=>> Xem thêm: So sánh cầu dao và cầu chì - nên chọn loại nào?