RCBO là thiết bị đóng cắt mạch điện hiệu quả cao, xử lý nhanh trong nhiều trường hợp rủi ro về điện. So với một số dòng CB khác như MCB hay RCCB, RCBO có thêm nhiều tính năng ưu việt. Vậy chính xác thì aptomat RCBO là gì và nguyên lý hoạt động như thế nào? BTB Electric sẽ giúp bạn tìm hiểu.
RCBO (Residual Current Circuit Overcurrent) là loại aptomat chống rò điện chất lượng cao, bảo vệ hệ thống điện trước dòng rò hoặc các sự cố gây chập cháy điện. RCBO có khả năng phát hiện rò điện và ngắt điện tức thì, ngăn chặn dòng điện rò tăng cường độ và lan tới các thiết bị điện.
Ngoài ra, RCBO còn có thêm tính năng chống quá tải điện và chống ngắn mạch. Có thể hiểu dòng aptomat chống giật này là sự kết hợp giữa RCCB – aptomat chống dòng rò và MCB – aptomat dạng tép chống quá tải và ngắn mạch. Vai trò của RCBO hoàn toàn có thể thay thế cho MCB hoặc RCCB trong mạch điện. Nhìn chung, RCBO bảo vệ cho mạch điện luôn hoạt động an toàn và loại trừ sớm các rủi ro xảy ra với hệ thống điện cũng như con người.
RCBO bao gồm 4 loại chính: 1 pha 2 cực, 2 pha 2 cực, 3 pha 3 cực và 3 pha 4 cực. Trong đó, loại RCBO 2 pha 2 cực được sử dụng phổ biến trong mạng điện dân dụng, còn RCBO 3 pha 4 cực thường xuất hiện trong các hệ thống điện sản xuất.
Aptomat RCBO là sự kết hợp giữa MCB và RCCB, nên cấu tạo của nó thừa hưởng từ cả hai thiết bị này. Trong RCBO, hai bộ phận quan trọng nhất là ARC divider xử lý quá tải và ngắn mạch, và RCD circuit board xử lý dòng rò. Ngoài ra, RCBO còn có các linh kiện khác như:
Thermal Overload Detection: Bộ phận phát hiện rủi ro quá tải nhiệt.
Manual Switch: Thiết bị đóng cắt và chuyển đổi.
RCD Test Button: Nút kiểm tra dòng rò.
Short Circuit Detection Coil: Dây phát hiện ngắn mạch.
RCD Toroid: Cảm biến dòng rò trong RCD.
Trong thiết kế buồng dập hồ quang ARC divider, các tấm kim loại được ghép lại để tạo thành một khoảng trống ở giữa nhằm dập và làm mát hồ quang. Vị trí của hồ quang cần được lựa chọn cẩn thận và cách ly bằng các vật liệu phù hợp để đảm bảo an toàn. Tại điểm tiếp xúc chính, hồ quang sẽ được sinh ra.
Có hai loại hồ quang chính trong RCBO:
Hồ Quang Nửa Kín
Hồ Quang Kiểu Hở
Mỗi loại hồ quang có những đặc điểm riêng biệt như lỗ thoát khí và lớp vỏ kín của MCB. Hồ quang kiểu hở có thể chịu được điện áp cao tới 1000V và sử dụng điện áp lớn hơn đến 50KV, trong khi hồ quang nửa kín thì chịu mức điện áp thấp hơn.
RCD (Residual Current Device) là một thiết bị tự động ngắt mạch điện khi phát hiện sự mất cân bằng giữa cường độ dòng điện trong cặp dây nóng và dây mass. RCD được cấu tạo đơn giản với một cuộn nam châm và hai dây dẫn điện chạy bên trong. Khi có sự khác biệt về dòng điện giữa hai dây, nam châm sẽ phát hiện và tự động ngắt mạch.
Nhờ thiết kế tinh vi và chức năng bảo vệ đa dạng, RCBO đảm bảo độ an toàn cao cho hệ thống điện, ngăn ngừa các rủi ro sự cố về điện đáng tiếc.
RCBO có ba nguyên lý làm việc chính: bảo vệ quá tải, bảo vệ ngắn mạch và chống dòng rò. Khi RCBO hoạt động, các tiếp điểm bên trong đóng lại nhờ hai khớp nối số 2 và số 3, liên kết với cụm tiếp điểm động gồm lò xo và nam châm. Khi RCBO đóng, hai nam châm (số 4 và số 5) không hút nhau. Trong trường hợp mạch điện bị quá tải hoặc ngắn mạch, hai nam châm này sẽ hút nhau, làm móc số 3 bật khỏi móc số 2. Điều này khiến lò xo số 1 được thả lỏng, ngắt mạch điện.
RCD trong RCBO có nhiệm vụ theo dõi sự cân bằng giữa dòng điện của dây pha và dây mass. Khi có sự chênh lệch dòng điện giữa hai dây, dòng rò sẽ sinh ra. Nếu dòng rò đủ lớn, nó sẽ tác động lên nam châm trong RCD, ngắt các tiếp điểm và khiến dòng điện không thể đi qua RCBO.
Nhờ sự kết hợp giữa hai nguyên lý hoạt động này, RCBO vừa thực hiện chức năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch như MCB, vừa có khả năng chống dòng rò như RCCB, đảm bảo an toàn tối đa cho hệ thống điện.
=>> Xem thêm: Hướng dẫn cách chọn MCCB cho điện công nghiệp