Tìm hiểu về công dụng của cầu dao điện
Cầu dao điện là thiết bị bảo vệ tự động cho hệ thống điện, hoạt động khi xảy ra quá tải hoặc ngắn mạch. Khác với cầu chì chỉ sử dụng được một lần, cầu dao có thể đóng mở và tái sử dụng nhiều lần. Trong bài viết này, BTB Electric sẽ cùng bạn khám phá lịch sử phát triển, nguyên lý hoạt động và công dụng của cầu dao điện.
Nguyên lý hoạt động của cầu dao
Khi dòng điện qua cầu dao ở trạng thái bình thường, các tiếp điểm sẽ đóng, kết nối với 2 móc tương ứng và móc thứ 3 trên tiếp điểm thụ động. Cầu dao ở trạng thái bật, không tạo ra từ trường nên nam châm mở tiếp điểm không hút.
Khi xảy ra ngắn mạch hoặc quá tải, chênh lệch dòng điện sản sinh từ trường khiến nam châm hút mở tiếp điểm. Lưỡi dao chốt tiếp điểm bật mở khỏi hệ thống kẹp, làm cho tiếp điểm bị hở và mạch điện bị ngắt. Trong quá trình này, hiện tượng hồ quang điện có thể xuất hiện và ảnh hưởng tới cầu dao.
Những cách phân loại cầu dao điện
Cầu dao điện rất đa dạng, được sử dụng trong cả hệ thống điện công nghiệp và dân dụng. Chúng thường được phân loại theo đặc điểm và ứng dụng thực tế.
Quan sát hình dạng bên ngoài có thể nhận biết cầu dao truyền thống và cầu dao tự động.
Cầu dao truyền thống: Là thiết bị đóng cắt mạch điện thủ công, có cần gạt lớn để ngắt kết nối dây pha và dây trung tính cùng lúc. Bên trong có cầu chì rời để ngắt mạch khi có sự cố, cần thay cầu chì mới để khôi phục hoạt động.
Cầu dao tự động (CB hay aptomat): Là phiên bản nâng cấp, có thể tự động ngắt mạch khi quá tải hoặc ngắn mạch, ngoài khả năng đóng ngắt bằng tay. Một số loại còn có chức năng chống giật và chống sét như RCCB, RCBO và ELCB.
Cầu dao được sử dụng cho cả hệ thống điện 3 pha và 1 pha:
Cầu dao 1 pha: Dùng cho lưới điện dân dụng 220V và các thiết bị có công suất thấp như điều hòa, bình nóng lạnh, bếp từ,…
Cầu dao 3 pha: Dùng cho lưới điện công nghiệp và các thiết bị có công suất cao như hệ thống dây chuyền sản xuất, máy cắt CNC, máy dập,…
Công dụng thực tế của cầu dao điện
Cầu dao hiện nay là thiết bị không thể thiếu trong nhiều không gian sống và làm việc. Cầu dao đóng ngắt bằng tay thường được ưu tiên cho gia đình và chuồng trại, trong khi cầu dao tự động được sử dụng rộng rãi trong các mô hình nhà hiện đại và thông minh như chung cư và biệt thự.
Cầu dao tự động có nhiều loại cụ thể với công dụng riêng phù hợp với các môi trường khác nhau:
MCB loại B: Thích hợp cho hệ thống chiếu sáng của gia đình, văn phòng nhỏ, chung cư.
MCB loại C: Phù hợp với môi trường công nghiệp và các khu vực có dòng cảm điện cao.
MCB loại D: Dành cho các motor công suất lớn, máy hàn, máy biến áp, các trạm tích điện UPS.
MCCB: Dùng để bảo vệ tụ điện và máy phát điện, chủ yếu trong hệ thống điện thương mại hoặc công nghiệp.
RCBO: Tự động ngắt mạch khi quá tải và ngăn ngừa cháy nổ do rò rỉ điện, ứng dụng rộng rãi trong các công trình lớn như khu công nghiệp, công ty, văn phòng.
RCCB: Bảo vệ điện và chống giật cho từng tầng của các tòa nhà dân dụng như trường học, siêu thị, bệnh viện, chung cư, khách sạn hoặc bảo vệ hệ thống điện tổng.
ELCB: Sử dụng trong nhiều hệ thống điện từ nhỏ đến lớn, gồm cả 1 pha và 3 pha, ưu tiên lắp đặt cho các thiết bị dễ rò điện như bình nước nóng và tủ lạnh.
=>> Xem thêm: Ký hiệu aptomat c32 là gì?