Tìm hiểu cấu tạo và thông số kỹ thuật của RCD

RCD, viết tắt của Residual Current Device, là thiết bị chống dòng rò được sử dụng trong hệ thống điện. Thiết bị này tự động ngắt điện khi phát hiện sự cố rò rỉ, giảm nguy cơ điện giật và bảo vệ các thiết bị điện. BTB Electric đã tổng hợp thông tin chi tiết về RCD trong bài viết dưới đây.

Cấu tạo của RCD

RCD (Residual Current Device) là thiết bị bảo vệ an toàn dòng điện, phổ biến nhất là RCCB – aptomat chống dòng rò. Đây là thiết bị không thể thiếu trong hệ thống điện dân dụng và công nghiệp, giúp phát hiện và bảo vệ con người khỏi nguy hiểm từ dòng điện rò rỉ.

Cấu tạo điển hình của RCD bao gồm:

• Các cực L, N đấu dây pha và dây trung tính của nguồn điện và mạch tải.

• Dây nối đất từ mạch nguồn đến mạch tải.

• Các tiếp điểm đóng hoặc ngắt dòng điện, nối với một cuộn dây điện từ.

• Cuộn dây cảm ứng lõi từ hình xuyến phát hiện sự chênh lệch dòng điện giữa chiều đi và về.

• Mạch cảm giác nối với nút kiểm tra để đo mức dòng rò.

• Nút kiểm tra (nút test) dòng rò.

Khi dòng điện chênh lệch trong mạch tạo ra dòng điện trong cuộn dây cảm ứng, mạch cảm giác sẽ phát hiện và loại bỏ dòng điện từ trong cuộn điện từ, khiến các tiếp điểm tách ra để ngắt điện.

Thông số kỹ thuật của RCD

Trong RCD, yếu tố quan trọng nhất là khả năng ngắt điện khi có dòng dư, cùng với các thông số quan trọng như độ nhạy, tốc độ phản hồi, và mức ngắt dòng ngắn mạch.

Độ nhạy

Độ nhạy (IΔn) là dòng điện dư tác động định mức của RCD và là thông số quan trọng nhất của thiết bị này. Theo quy chuẩn IEC, RCD có các mức độ nhạy sau:

• RCD mức độ nhạy cao (HS): 5mA, 10mA, 30mA (bảo vệ con người khỏi giật điện).

• RCD mức độ nhạy trung bình (MS): 100mA, 300mA, 500mA, 1000mA (phòng cháy).

• RCD mức độ nhạy thấp: 3A, 10A, 30A (bảo vệ thiết bị).

Độ nhạy càng cao thì mức dòng điện dư của RCD càng thấp.

Tốc độ phản hồi

RCD tức thời (nhóm G) không có độ trễ thời gian (trip time) khi phát hiện dòng dư, ngắt trong vòng 200ms với dòng định mức và 40ms khi dòng định mức gấp 5 lần.

RCD nhóm S hoặc nhóm T đều có độ trễ khi ngắt mạch:

• Độ trễ ngắt tối thiểu: 130ms với dòng định mức, 60ms khi dòng định mức tăng gấp đôi, 50ms khi dòng định mức tăng gấp 5 lần.

• Độ trễ ngắt tối đa: 500ms với dòng định mức, 200ms với 2 lần dòng định mức, 150ms với 5 lần dòng định mức.

Mức ngắt dòng ngắn mạch

Ics là thông số biểu thị mức cắt dòng ngắn mạch của RCD. Tiêu chuẩn IEC 61008 và IEC 61009 yêu cầu RCD phải chịu được xung sóng vòng 200A, riêng với RCD nhóm S phải chịu được dòng xung lên tới 3000A. Trong thực tế hiện nay, dòng aptomat RCCB có mức Ics từ 6000A.

Những lưu ý khi sử dụng RCD

RCD loại cố định có độ tin cậy cao nhất, lên tới 97%. Khi hệ thống điện được trang bị thiết bị này, nguy cơ điện giật sẽ giảm đáng kể, đồng thời bảo vệ các thiết bị điện khỏi nguy cơ hỏa hoạn. Để đảm bảo khả năng vận hành của RCD cố định, bạn nên chọn sản phẩm từ các thương hiệu thiết bị điện có tên tuổi.

Mặc dù RCD giúp bảo vệ con người khỏi giật điện rất hiệu quả, bạn vẫn không nên chủ quan. Hãy kiểm tra hệ thống dây điện, vị trí mối nối, và các thiết bị điện định kỳ 5 năm một lần để đảm bảo an toàn khi sử dụng.

Ngoài ra, hãy sử dụng nút test RCD loại cố định, gắn bảng điện, và phích cắm ít nhất 3 tháng một lần. Kiểm tra RCD di động ngay trước khi sử dụng để đảm bảo tính năng an toàn của thiết bị.

=>> Khám phá thêm: So sánh các loại CB không chống giật