Hiện tượng quá tải điện là một vấn đề nguy hiểm và thường xuyên xảy ra trong truyền tải và vận hành điện. Quá tải khiến các thiết bị điện trở nên nóng, hư hỏng và tuổi thọ giảm, dễ dẫn đến sự cố cháy nổ. Phòng tránh dòng điện quá tải là việc cần thiết trong bất kỳ hoạt động điện nào. Hãy tìm hiểu nguyên nhân và cách xử lý, phòng ngừa quá tải trong bài viết dưới đây từ BTB Electric.
Quá tải điện xảy ra khi cường độ dòng điện vượt quá ngưỡng Ampe cho phép, thường do các thiết bị tiêu thụ phía phụ tải có công suất quá cao, vượt qua mức định mức của hệ thống điện.
Các dấu hiệu nhận biết quá tải điện gồm:
Cầu dao tự ngắt hay aptomat nhảy liên tục
Dây điện và aptomat bị nóng
Ổ cắm, công tắc gây ra tiếng ù
Bóng đèn chập chờn khi kết nối thêm thiết bị vào hệ thống
Mùi khét hoặc khói tỏa ra từ bảng điện
Thiết bị điện bị hỏng hoặc mất điện cùng lúc
Nguyên nhân chính của quá tải điện là do công suất tiêu thụ của thiết bị vượt quá công suất thiết kế của hệ thống.
Tiết diện dây điện tỉ lệ thuận với công suất thiết kế. Dùng dây nhỏ làm công suất định mức thấp, dẫn đến quá tải. Quá tải trên dây gây nóng, mùi khét, và sự cố nghiêm trọng.
Aptomat như MCB, MCCB bảo vệ quá tải bằng cách ngắt mạch khi dòng điện vượt giới hạn. Tuy nhiên, aptomat quá yếu sẽ nhảy liên tục, ảnh hưởng đến thiết bị.
Một công suất tải quá lớn đặt lên ổ cắm cũng gây quá tải, chập, nổ, mùi khét. Ổ cắm thông thường chịu được khoảng 3000W.
Thiết bị điện hư hỏng gây điện trở thấp, dòng điện cao, dẫn đến đoản mạch và quá tải, gây cháy thiết bị, hỏng máy biến áp, đứt dây điện, lỗi ổ cắm.
Khi xảy ra quá tải điện, việc đầu tiên là ngắt cầu dao tổng để giảm thiệt hại. Sau đó, xác định và loại bỏ vị trí hư hại như aptomat cháy hoặc dây điện đứt để thay thế.
Tiếp theo, xác định nguyên nhân quá tải điện và tìm cách khắc phục. Nếu do aptomat nhảy, tính toán lại công suất điện sử dụng và chọn aptomat có dòng định mức phù hợp hơn. Tham khảo bài viết chọn aptomat theo công suất của BTB Electric để biết thêm chi tiết.
Kiểm tra chất lượng các thiết bị điện khác: tính toán tiết diện dây dẫn, kiểm tra ổ cắm, bổ sung thiết bị đóng ngắt. Đảm bảo hệ thống hoạt động an toàn và định kỳ kiểm tra để phát hiện sớm nguy cơ. Khi thêm thiết bị điện, cần tính lại công suất chịu tải của hệ thống.
=>> Đọc thêm: Tiêu chuẩn IEC trong ngành điện tại Việt Nam