Rơ le nhiệt, hay relay nhiệt, là thiết bị bảo vệ điện thiết yếu trong mọi hệ thống điện, nhờ khả năng chống quá tải nhiệt. Hãy cùng BTB Electric tìm hiểu về cấu tạo và chức năng của rơ le bảo vệ nhiệt qua bài viết sau đây.
Rơ le nhiệt (relay nhiệt) là một thiết bị điện được sử dụng để bảo vệ thiết bị hoặc hệ thống điện trước tình trạng quá tải nhiệt. Nhiệm vụ của nó là theo dõi nhiệt độ của hệ thống và ngắt điện kịp thời khi nhiệt độ vượt quá giới hạn định sẵn.
Trong thời gian ngắn, tình trạng quá tải điện có thể an toàn; tuy nhiên, nếu kéo dài sẽ gây hậu quả nghiêm trọng như nóng chảy dây, hư hỏng thiết bị, và nguy hại khác. Vì thế, tính năng chống quá nhiệt của rơ le nhiệt rất cần thiết để giảm thiểu tổn thất và bảo vệ an toàn cho người dùng.
Relay nhiệt được phát minh vào năm 1835 bởi Joseph Henry, một nhà khoa học điện người Mỹ. Ông đã dựa trên hiện tượng nam châm điện nhỏ có thể điều khiển nam châm điện lớn hơn để tạo ra relay có khả năng vận hành thiết bị điện từ khoảng cách xa.
Rơ le nhiệt có ba thành phần chính:
Bộ cảm biến nhiệt: Được bố trí gần mặt thiết bị bảo vệ, có nhiệm vụ đo nhiệt độ vật liệu. Có hai loại cảm biến: bimet và nhiệt điện. Bimet: Thanh kim loại gồm hai thanh kim loại khác nhau, khi nhiệt độ thay đổi, thanh này sẽ xoắn lại và kích hoạt relay. Nhiệt điện: Cặp dây khác chất liệu đặt cạnh nhau, nhiệt độ thay đổi sẽ tạo ra sự chênh lệch điện thế và kích hoạt relay.
Bộ chuyển đổi tín hiệu: Là mạch điện tử nhận tín hiệu từ bộ cảm biến nhiệt và chuyển đổi thành tín hiệu điện để xác định cần kích hoạt bộ khởi động hay không.
Bộ khởi động: Kích hoạt ngắt điện khi nhiệt độ vượt ngưỡng cho phép.
Ngoài các thành phần chính, rơ le nhiệt còn gồm các linh kiện như: đòn bẩy, tiếp điểm NC/NO, thanh lưỡng kim, dây đốt, cần gạt, nút reset. Các cực kết nối và phần cài đặt dải khuếch đại giúp thiết lập dòng định mức của thiết bị, còn nút kiểm tra dùng để kiểm tra dây điều khiển của relay.
Rơ le nhiệt thường được sử dụng trong hệ thống điện lớn như nhà máy công nghiệp, hệ thống điều hòa không khí và hệ thống điện dân dụng. Khi nhiệt độ vượt quá giới hạn, relay sẽ phát hiện và ngắt điện đầu vào, giúp ngăn chặn rủi ro do quá tải nhiệt.
Relay nhiệt còn giúp giảm nguy cơ hỏa hoạn do hệ thống quá nhiệt. Khi phát hiện rủi ro này, relay ngắt điện để ngăn nhiệt độ tiếp tục gia tăng, hạn chế cháy nổ và thiệt hại sau đó.
=>> Đọc thêm: Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của cuộn kháng