Tìm hiểu về RCCB - Aptomat chống giật chuyên dụng

Nguy cơ rò rỉ điện luôn hiện hữu trong cả hệ thống điện công nghiệp và điện dân dụng. Khi điện rò ra các thiết bị mà con người chạm vào, có thể gây giật điện, nguy hiểm đến tính mạng. RCCB ra đời như một thiết bị đóng cắt điện an toàn, ngăn ngừa các sự cố rò rỉ điện. BTB Electric sẽ tổng hợp những thông tin quan trọng về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng của RCCB trong thực tế. Cùng theo dõi bài viết sau đây từ chúng tôi!

Cấu tạo RCCB

RCCB có hai loại chính là loại 1 pha 2 cực và loại 3 pha 4 cực. RCCB 1 pha 2 cực được thiết kế cho hệ thống điện 1 pha 220V, ứng dụng trong các công trình dân dụng và thương mại. Loại này có 1 cặp cực L – N, tương ứng đấu 1 dây pha và 1 dây trung tính. RCCB 3 pha 4 cực được thiết kế với 4 cặp cực gồm 3 cặp L – đấu dây pha và 1 cặp N – đấu dây trung tính, sử dụng trong các công trình công nghiệp và thương mại thuộc hệ thống điện 3 pha 380V. 

Bộ phận quan trọng nhất trong RCCB là bộ phận phát hiện dòng rò RCD. Dòng điện dẫn qua dây pha và dây trung tính đi vào trong RCCB sẽ qua một cơ cấu hình xuyến, tạo thành cuộn sơ cấp của máy biến dòng. Cuộn thứ cấp được nối với rơ le ngắt điện từ, có khả năng phát hiện dòng rò và ngắt mạch.

Nguyên lý hoạt động của RCCB

Nguyên lý hoạt động của RCCB dựa trên việc đảm bảo dòng điện vào bằng với dòng điện ra. Đây là nguyên lý được đề cập lần đầu năm 1955 bởi Charles Dalziel. RCCB sở hữu máy biến áp cân bằng lõi với cuộn dây sơ cấp và thứ cấp kèm theo một rơ le nhạy. 

Trong hoạt động bình thường, cường độ dòng điện qua các dây dẫn là bằng nhau, tổng vector các dòng điện bằng 0 và không sản sinh từ trường dư. Khi có dòng điện rò rỉ, sự mất cân bằng trong mạch xảy ra, tổng vector dòng điện khác 0 tạo ra từ trường, truyền tín hiệu tới rơ le cảm biến. Bộ phận này sẽ ngay lập tức ngắt mạch, làm cho RCCB ngắt. Cơ chế ngắt xảy ra khi dòng điện dư phát hiện nằm trong khoảng 50 – 100% dòng cắt định mức.

Ứng dụng của RCCB

Khi lắp đặt vào hệ thống, RCCB thường kết hợp với nối đất để tăng cường khả năng bảo vệ trước dòng rò. Các mức phát hiện dòng rò của RCCB lần lượt là 10mA, 30mA, 100mA, 300mA và 500mA, tương ứng với độ nhạy giảm dần. Để giảm thiểu rủi ro, hệ thống có RCCB yêu cầu đường dây phải được đi âm tường.

Ứng dụng của RCCB dựa trên mức dòng cắt:

• Công trình dân dụng và thương mại: Mức dòng rò 10mA, 30mA.

• Bảo vệ dự phòng: Trường hợp hỏa hoạn, nổ điện với mức dòng rò 100mA.

• Tủ điện phân phối trong công nghiệp: Mức dòng rò 300mA, 500mA kèm thời gian trễ 50ms, 250ms,…

Tùy thuộc vào quy mô và yêu cầu bảo vệ, RCCB sẽ được chọn với mức ngắt dòng rò khác nhau. Ví dụ, tòa nhà lớn cần sử dụng loại 100mA hoặc 300mA, trong khi gia đình chỉ cần mức 10mA.

Việc lựa chọn và lắp đặt RCCB đúng cách không chỉ đảm bảo an toàn cho hệ thống điện mà còn giúp ngăn ngừa các rủi ro tiềm ẩn như chập cháy và điện giật.

=>> Xem thêm: RCBO - Aptomat chống giật, chống quá tải và ngắn mạch