ELCB là thiết bị đóng cắt mạch điện dạng khối, được sử dụng trong cả điện dân dụng và điện công nghiệp. Với vai trò là cầu dao chống giật tự động, ELCB bảo vệ chống rò điện và quá tải đường dây, đảm bảo an toàn cho hệ thống điện.
ELCB, viết tắt của Earth Leakage Circuit Breaker, còn được gọi là bộ ngắt mạch rò rỉ đất hoặc aptomat chống rò dạng khối. ELCB có các chức năng tương tự như một rơ le bảo vệ chạm đất, với khả năng đo, đánh giá mức độ nguy hiểm của dòng điện rò rỉ đất và ngắt điện nếu dòng điện này vượt qua giới hạn cho phép.
ELCB kết hợp cả RCCB (bộ phát hiện dòng rò) và MCCB (bộ chống quá tải), do đó, lắp đặt ELCB sẽ nâng cao tính an toàn cho người sử dụng điện, giúp tránh nguy cơ bị giật điện, đặc biệt trong điều kiện thời tiết ẩm ướt.
ELCB có khả năng điều chỉnh mạch kết nối và được nối đất qua bộ ngắt mạch rò rỉ. Hai đầu nối đất của thiết bị được kết nối như sau:
Một đầu nối với dây CPC (dây bảo vệ mạch nối đất).
Một đầu nối với que nối đất.
Nhờ đó, cuộn cảm của ELCB được nối đất thông qua mạch, bảo đảm an toàn cho hệ thống điện.
ELCB hiện đại hoạt động dựa trên nguyên lý phát hiện sự chênh lệch giữa dòng điện đi và dòng điện về phía tải. Bên trong ELCB có một lõi từ hình xuyến, mà qua đó hai dây dẫn (dây pha và dây trung tính) được xuyên qua. Cuộn dây điện cảm ứng quấn quanh lõi từ để đo sự chênh lệch này. Hai dây quấn đều như nhau để đảm bảo không có sự lệch từ liên tục.
Khi có sự cố rò rỉ đất xảy ra, sẽ có dòng dư phát sinh do sự chênh lệch giữa dòng điện đi và về. Nếu dòng dư này vượt quá giới hạn thiết kế, rơ le điện từ trong ELCB sẽ ngay lập tức ngắt nguồn điện để ngăn chặn nguy hiểm đối với người sử dụng và thiết bị điện.
ELCB điện áp hoạt động dựa trên cơ chế đơn giản nhưng hiệu quả. Một đầu của cuộn dây rơ le trong ELCB được nối đến thân kim loại của thiết bị đấu nối để bảo vệ khỏi rò rỉ đất, đầu còn lại nối trực tiếp với dây nối đất.
Khi khả năng cách điện không còn hoặc dây pha tiếp xúc với thân kim loại của thiết bị đấu nối, sẽ xuất hiện sự chênh lệch điện áp giữa dây nối đất và cực của cuộn dây nối với thân kim loại. Dòng điện chênh lệch này sẽ chạy qua cuộn dây rơ le trong ELCB. Nếu điện áp dòng điện vượt quá giới hạn cho phép, nó sẽ kích hoạt rơ le ngắt mạch. Hiện tượng chênh lệch dòng điện này chính là dòng rò rỉ đất – nguồn gốc của cái tên ELCB.
ELCB điện áp chỉ có thể phát hiện và bảo vệ cho thiết bị hoặc mạch điện đấu nối, vì nó chỉ phát hiện dòng rò tại phần dây tải. Do đó, nó không thể phát hiện rò rỉ trên thiết bị hoặc khu vực khác trong hệ thống điện.
=>> Xem thêm: Tìm hiểu về RCCB - Aptomat chống giật chuyên dụng