Khởi động từ kép, còn được biết đến là khởi động từ đảo chiều, được tạo thành từ hai contactor đơn để đổi chiều động cơ. Vậy sự khác biệt giữa khởi động từ đơn và kép là gì? Làm thế nào để thiết kế mạch điện cho cả hai loại này? Hãy cùng BTB Electric khám phá qua bài phân tích chi tiết sau đây.
Khởi động từ (contactor) là thiết bị điều khiển điện hạ áp, có chức năng đóng cắt mạch điện từ xa, bảo vệ dòng điện trước quá tải và một số tình huống khác. Khởi động từ góp phần tăng cường tính tự động hóa cho hệ thống, cho phép điều khiển từ xa hoặc thông qua nút nhấn.
Khởi động từ kép là một phiên bản nâng cấp với hai khởi động từ 3 cực được khóa liên động cơ học với nhau thông qua 2 tiếp điểm phụ. Mỗi khởi động từ trong hệ thống kép đều có các tiếp điểm phụ riêng để kết nối với các thiết bị khác.
Việc sử dụng khởi động từ kép giúp giảm tải đấu dây chung vào một tiếp điểm trong trường hợp cần điều khiển nhiều thiết bị, đồng thời phân tán các vị trí đấu nối, ngăn ngừa hiện tượng quá nóng tiếp điểm và giảm nguy cơ cháy nổ.
Cả hai loại khởi động từ đều hoạt động dựa trên nguyên lý đóng/mở tiếp điểm thông qua từ trường tạo ra từ cuộn dây của contactor đơn. Tuy nhiên, contactor kép còn có thêm khả năng đảo chiều dòng điện.
Cụ thể, khi nhấn nút MT, dòng điện chạy qua cuộn coil T, hút lõi thép di động và làm mạch từ khép kín, đóng các tiếp điểm chính T để khởi động động cơ quay theo chiều thuận. Đồng thời, tiếp điểm phụ NO được đóng để duy trì mạch điều khiển.
Để đảo chiều quay của động cơ, nhấn nút MN để ngắt điện cuộn coil T, đồng thời cung cấp điện cho cuộn coil N. Cuộn coil N hút lõi thép di động và đóng mạch từ, kích hoạt các tiếp điểm chính N. Trên mạch động lực, hai dây trong điện 3 pha được đảo chiều, làm cho động cơ quay ngược lại và tiếp điểm phụ NO NC đóng để duy trì mạch điều khiển.
Khi nhấn nút dừng D, một trong hai contactor sẽ ngừng hoạt động, ngắt điện qua động cơ. Nếu động cơ bị quá tải, relay nhiệt sẽ ngắt mạch điện, đồng thời ngắt cả contactor kép để bảo vệ hệ thống.