1ε ταξινόμηση ύλης

Πως διακρίνονται τα σώματα στη Χημεία;

Στη Χημεία τα υλικά σώματα διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες:

Καθορισμένα σώματα: Ονομάζονται αυτά που έχουν ένα είδος μορίων στη κατασκευή τους. Αποτέλεσμα αυτού του χαρακτηριστικού είναι ότι έχουν σταθερή και καθορισμένη σύσταση και ιδιότητες ανεξάρτητα από τον τρόπο παρασκευής τους.

Τα καθορισμένα σώματα διακρίνονται σε :

Στοιχεία : Σε αυτά το είδος των μορίων που τα αποτελούν έχουν μόνο ένα είδος ατόμων. Δίπλα φαίνεται η δομή σε ένα τμήμα στοιχείου. Παρατηρείστε το ένα είδος μορίων που αποτελούνται από ένα είδος ατόμων.

Ενώσεις : Σε αυτά το είδος των μορίων που τα αποτελούν περιέχουν περισσότερα από ένα είδη ατόμων. Δίπλα φαίνεται η δομή σε ένα τμήμα χημικής ένωσης. Παρατηρείστε το ένα είδος μορίων που αποτελούνται από περισσότερα από ένα είδος ατόμων.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα στοιχεία και τις ενώσεις;

Τα στοιχεία έχουν μόρια τα οποία αποτελούνται από ένα είδος ατόμων άρα δεν μπορούν να διασπαστούν σε απλούστερα σωματίδια. Αντίθετα τα μόρια ενώσεων αποτελούνται από περισσότερα από ένα είδη ατόμων με αποτέλεσμα να μπορούν να διασπαστούν σε απλούστερα με χημικές μεθόδους και να δώσουν άτομα.

Τα μίγματα και τα διαλύματα

Μίγματα : Μίγματα είναι τα σώματα εκείνα που αποτελούνται από περισσότερα από ένα είδη μορίων οι οποίες συνυπάρχουν χωρίς να αντιδρούν μεταξύ τους. Η ανάμειξη των χημικών ουσιών γίνεται σε τυχαίες αναλογίες και κάθε ουσία διατηρεί αμετάβλητες τις αρχικές του ιδιότητες.

Στη φύση τα πιο πολλά υλικά είναι μείγματα διαφόρων ειδών.. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα μίγματα να μην έχουν σταθερή και καθορισμένη σύσταση αλλά αυτή να μεταβάλλεται και να καθορίζεται κάθε φορά από τον τρόπο παρασκευής τους. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι οι ιδιότητες τους δεν είναι σταθερές αλλά εξαρτώνται κάθε φορά από τη σύσταση τους.

Για παράδειγμα/ ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι μείγμα από μόρια οξυγόνου, αζώτου, διοξειδίου του άνθρακα , υδρατμών κ.ά.

Το πόσιμο νερό είναι ένα ομογενές μείγμα που αποτελείται από μόρια νερού, μόρια διαλυμένων αερίων π.χ οξυγόνου, μόρια και ιόντα διαφόρων αλάτων π.χ ανθρακικό και χλωριούχο άλας. Τα καύσιμα είναι μείγματα διαφόρων υδρογονανθράκων π.χ βενζίνη.

Τα μείγματα διακρίνονται σε ετερογενή και σε ομογενή. Γενικά τα μείγματα διακρίνονται σε ομογενή και ετερογενή ανάλογα με το αν αποτελούν μία ενιαία φάση ή όχι (δηλαδή αν μπορούν να διακριθούν τα συστατικά τους μακροσκοπικά).

Ειδικότερα,

ετερογενή ονομάζονται τα μείγματα που δεν έχουν την ίδια σύσταση σε όλη τη μάζα τους π.χ μείγμα από λάδι και νερό. στα οποία τα διαφορετικά μόρια που τα αποτελούν βρίσκονται ακατάστατα μέσα στο κομμάτι του ετερογενούς μίγματος. Έτσι οι ιδιότητες δεν είναι σταθερές αλλά κάθε φορά εξαρτώνται από το κομμάτι που εξετάζουμε. Δίπλα φαίνεται ένα κομμάτι ετερογενούς μίγματος όπου γίνεται φανερή η ανομοιόμορφη κατανομή των μορίων.

Στα ετερογενή μείγματα στερεών (π.χ φακές, άμμος) μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε τα συστατικά τους με τη μέθοδο της διαλογής ( δηλαδή με το χέρι). Στα ετερογενή μείγματα στερεών και υγρών (π.χνερό και άμμος) και σε κατάστασης ηρεμίας, τα βαρύτερα συστατικά ( άμμος) καθιζάνουν ενώ κατά την ανακίνηση το μείγμα θολώνει. Τα

συστατικά τους μπορούμε να τα διακρίνουμε με διήθηση, διαλογή με μαγνήτη κ.ά.

Ομογενή ονομάζονται τα μείγματα που έχουν την ίδια σύσταση, ποιοτική και ποσοτική, και τις ίδιες ιδιότητες σε όλη τη μάζα τους.στα οποία τα διαφορετικά μόρια βρίσκονται ομοιόμορφα κατανεμημένα στο χώρο. Έτσι ναι μεν δεν έχουν σταθερές ιδιότητες αλλά αυτές που έχουν είναι οι ίδιες σε όλη τους τη μάζα. Δίπλα φαίνεται η δομή σε ένα ομογενές μίγμα, όπου τα διαφορετικά είδη μορίων είναι «τακτοποιημένα» μέσα στον κρύσταλλο.

Τα ομογενή μείγματα ονομάζονται και διαλύματα. Π.χ αλατόνερο , ζαχαρόνερο.

Γενικά ένα διάλυμα αποτελείται από τη διαλυμένη ουσία ( π.χ αλάτι) και το διαλύτη ( π.χ νερό). Το νερό είναι ένας πολύ σημαντικός διαλύτης, διαλύει πολλές ουσίες, είναι φθηνό, άφθονο και ακίνδυνο.

Αν ο διαλύτης είναι το νερό τότε το διάλυμα λέγεται υδατικό. Επίσης αν σε κάποιο διάλυμα δεν αναφέρεται ο διαλύτης τότε εννοείται ότι διαλύτης είναι το νερό. Αλλοι γνωστοί διαλύτες είναι το οινόπνευμα , ο αιθέρας, η βενζίνη κ.ά.

Υπάρχουν πολλών ειδών διαλύματα:

Στερεά σε υγρά, π.χ ζάχαρη «οι νερό ή ζάχαρη icoi οινόπνευμα

Στερεά σε στερεά, π.χ κράμα ορείχαλκου

Υγρά σε υγρά, οινόπνευμα και νερό

Αέρια σε υγρά, π.χ οξυγόνο και νερό

Αέρια σε αέρια, π.χ οξυγόνο και άζωτο του ατμοσφαιρικού αέρα.

Ετερογενή :

προσομοιώσεις

• 1. σύγκριση ένωσης με μίγμα

1. σύγκριση διάλυμα με μίγμα

1 τι ονομάζεται μίγμα ;

1^α ποιες οι κατηγορίες μιγμάτων ;

α)

β)

ετερογενή μίγματα (1,3 ) ομογενή μίγματα (2,4,5,6)

ετερογενή μίγματα

2 ποιες οι δισφορες χημικών ενώσεων μιγμάτων ;

α)

β)

γ)

δ)

ε)

στ)

2^α ποιες οι δισφορες χημικών ενώσεων διαλυμάτων

α)

β)

3 τι ονομάζεται διάλυμα ;

3^α ποια τα μέρη ενός διαλύματος

α)

β)

)