ขมิ้น

ต้นขมิ้น มีลักษณะกลมๆ ลำต้นจะถูกห่อหุ้ม มีกาบโคลนใบล้อมรอบ มีสีน้ำตาลแกมเขียว

รากขมิ้น มีลักษณะกลมเล็กๆ ฝอยๆ มีสีน้ำตาล

ใบขมิ้น มีลักษณะใหญ่ยาว สีเขียว เป็นใบเดี่ยว มีก้านใบแทงขึ้นจากหัวในดิน

ดอกขมิ้น จะออกดอกเป็นช่อ ที่ยอดแทรกออกระหว่างกาบใบ ดอกช่อแทงออกจากเหง้า แทรกขึ้นมาระหว่างก้านใบ มีรูปทรงกระบอก กลีบดอกสีเหลืองอ่อน มีใบประดับสีเขียวอ่อนหรือสีนวล

ผลขมิ้น จะเป็นผลแข็งๆ มีลักษณะรูปกลมๆ มี 3 พู มีเมล็ดอยู่ด้านใน เมื่อผลแก่เต็มที่จะไม่แตก

เหง้าขมิ้น มีเหง้าอยู่ใต้ดิน มีเหง้าเป็นรากอวบรูปทรงกระบอก หรือรูปค่อนข้างยาว ปลายเรียวแหลม จะออกเป็นกระจุก มีผิวสีน้ำตาลอ่อน มีเนื้อในสีเหลืองส้ม หรือสีแสด มีกลิ่นหอมเฉาะตัว มีรสฝาด

ประโยชน์ :  เหง้าใต้ดินนิยมใช้เป็นเครื่องเทศประกอบอาหาร ในทวีปเอเชีย มีการใช้ประโยชน์มานับพันปี แรกเริ่มนิยมใช้ย้อมสี ต่อมาจึงใช้เป็น ยาสมุนไพร มีสรรพคุณแก้ท้องอืด ขับลม แก้ท้องเสีย และแก้ผื่นคัน

ไม้ย้อมสีธรรมชาติ ส่วนที่ใช้ : หัว เหง้า

สีที่ได้ : สีเหลือง

เทคนิควิธีการย้อมสี : นำเหง้าขมิ้นชันหรือหัวขมิ้นชันมาสับและตำให้ละเอียด แล้วคั้นกรองเอาแต่น้ำสีเหลืองไว้ นำเส้นใยลงย้อม ถ้าจะให้ติดสีแน่นควรใช้น้ำมะนาวผสมลงไปด้วย ขมิ้นใช้ย้อมได้ทั้งเส้นใยฝ้ายและเส้นใยไหม