Γεννάδειος βιβλιοθήκη

Νόρα Αλεξιάδου (Β'1), Κατερίνα Αντωνοπούλου (Α'1),

Ανάστασης Λιακάκος (Α'2), Εύα Προνοΐτη (Α'3), Ελένη Τσιλιγιάννη (Α'4)

Ο Όμιλος Δημοσιογραφίας και Φιλοσοφίας επισκέφθηκε στις 16 Οκτωβρίου, μετά από μια ενδιαφέρουσα βόλτα στο Λύκειο του Αριστοτέλη, την Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, κοντά στον σταθμό Ευαγγελισμού. Εκεί μας υποδέχθηκε η Επικεφαλής Βιβλιοθηκάριος Ειρήνη Σολωμονίδη και μοιράστηκε με εμάς την ιστορία πίσω από αυτό το εμβληματικό κτίριο.

Ιωάννης Γεννάδιος

Ο άντρας πίσω από την δημιουργία της βιβλιοθήκης ήταν ο Ιωάννης Γεννάδιος, Έλληνας προξενικός υπάλληλος με έντονη συγγραφική δραστηριότητα, ευεργέτης της εποχής του. Γεννήθηκε στις 7 Ιανουαρίου στην Αθήνα, αλλά σπούδασε στο Αγγλικό Λύκειο της Μάλτας και έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του στο Λονδίνο, όπου και ασχολήθηκε με διάφορους επιστημονικούς κλάδους, όπως την φιλοσοφία, την ιστορία και την αρχαιολογία.

Η αγάπη του Γεννάδιου για τα βιβλία, ως προσήμανση για τη μελλοντική του ενασχόληση με αυτά, φαινόταν και από τη μικρή του ηλικία. Όταν ήταν μόλις 15 χρονών, συνέταξε την βιβλιοθήκη του πατέρα του σε τρεις καταλόγους, δείχνοντας την απαράμιλλη φροντίδα και προσοχή που έδινε στην οργάνωση και την κατηγοριοποίηση των βιβλίων. Το 1852 ξεκινά ο μικρός βιβλιόφιλος την συλλογή του με βιβλίο που του δώρισε ο πατέρας του για την Πρωτοχρονιά. Έκτοτε συνεχίζει να συγκεντρώνει υλικό ως τακτικός αναγνώστης έως το 1872, όπου η συλλογή φθάνει περίπου στα χίλια βιβλία. Όμως αργότερα ξεκινά η πραγματική του ενασχόληση με το βιβλίο, η οποία τελικά διακόπτεται με τον θάνατό του στις 7 Σεπτεμβρίου 1932.

Ρωτήσαμε την κα Σολωμονίδη τι το ιδιαίτερο είχε ο Γεννάδιος ως συλλέκτης και ως ιστορικός και η απάντηση που έδωσε ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Περιέγραψε το πάθος που είχε για τα βιβλία καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του, σε κάθε μέρος που βρέθηκε, και τον σεβασμό που πάντα έδειχνε στην επεξεργασία τους. Πίστευε πως το βιβλίο ήταν η κύρια πηγή μόρφωσης του ανθρώπου, ο καλύτερος τρόπος διατήρησης της ιστορίας και της ανάμνησης της.

Επιπλέον, ήταν άνθρωπος με την εξυπνάδα και την όρεξη να ερευνήσει διεξοδικά όλον τον κόσμο, με ανοιχτό μυαλό για να εκτεθεί σε πολλές κουλτούρες, διάφορες προσωπικότητες και πολιτισμούς. Είχε την οξυδέρκεια να οργανώνει τη συλλογή του με επίκεντρο τη δική του χαοτική ζωή, αλλά με τέτοιο τρόπο, που να καθίσταται κατανοητή η σημασία του κάθε βιβλίου. Συνήθιζε να κάνει κολάζ ή άλμπουμ με φωτογραφίες και αποσπάσματα, για να παρουσιάζει το υλικό που μάζεψε από τα ταξίδια και τις γνωριμίες του, πάντοτε με την προσωπική του σφραγίδα... Κάθε τι που θεωρούσε ενδιαφέρον το κρατούσε, ακόμη και τους 220 τόμους κενών λευκωμάτων που βρίσκονται στη βιβλιοθήκη. Για παράδειγμα, από το ταξίδι του στο Λονδίνο γεννήθηκε η αγάπη του για τον περιηγητισμό και σήμερα μεγάλο μέρος της βιβλιοθήκης αφορά ιστορικούς χάρτες και έργα περιηγητών.

Το κυριότερο χαρακτηριστικό του Ιωάννη Γενναδίου, ωστόσο, είναι η αντίληψη που είχε για τον ελληνισμό. Μεγάλωσε στην ελληνική κοινωνία μετά την Επανάσταση του ‘21, όταν επικρατούσαν μια ατμόσφαιρα εθνικής υπερηφάνειας και πίστης. Όπως μας έχει αποδείξει η ιστορία, οι Έλληνες, από την ανάγκη υπεράσπισης της χώρας τους, μπορεί να οδηγηθούν στον εθνικισμό και σε άλλες υπερβολικές μορφές λατρείας του έθνους. Ο Γεννάδιος πάντοτε πίστευε ότι ο Ελληνισμός και η αγάπη για την πατρίδα εκδηλώνεται από την φροντίδα του παρελθόντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς της.

Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη

Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα αποτελεί έναν από τους πολιτιστικούς θησαυρούς της χώρας μας. Η Βιβλιοθήκη στεγάζεται στο ιστορικό κτήριο της οδού Σουηδίας 61 στο κέντρο της Αθήνας˙ στην πρόσοψη του κτηρίου αναγράφεται η γνωστή φράση του Ισοκράτη «Έλληνες καλούνται οι της παιδεύσεως της ημετέρας μετέχοντες». Στη Βιβλιοθήκη φυλάσσονται συλλογές σπάνιων βιβλίων, αρχείων, χειρόγραφων και έργων τέχνης που αποτελούν τεκμήρια του πολιτισμού της χώρας μας, τόσο του αρχαίου όσο και του σύγχρονου. Η Βιβλιοθήκη αποτελεί διεθνώς αναγνωρισμένο πνευματικό κέντρο συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην πνευματική ζωή του τόπου, όπως την είχε οραματιστεί ο ιδρυτής της Ιωάννης Γεννάδιος στις αρχές του 20ού αιώνα.

Λόγω της μεγάλης ποικιλίας μοναδικών έργων και βιβλίων που προσφέρει, η Βιβλιοθήκη είναι ένα από τα πιο έγκυρα ερευνητικά κέντρα για τη μελέτη του πολιτισμού της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Η Βιβλιοθήκη έχει μεγάλη επισκεψιμότητα ως χώρος μελέτης φοιτητών και μελετητών, καθώς διαθέτει ανεκτίμητες πηγές για τους ερευνητές βυζαντινών, οθωμανικών, βαλκανικών και νεοελληνικών σπουδών. Αποτελεί, επίσης, αναπόσπαστο κομμάτι του ακαδημαϊκού προγράμματος της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών. Παράλληλα, κατέχει σημαντικό ρόλο στην επιστημονική ενημέρωση μέσω διαλέξεων, σεμιναρίων, συνεδρίων, εκθέσεων και δημοσιεύσεων στον ιστότοπό της, στον οποίο είναι διαθέσιμο ένα μέρος των υλικών των συλλογών της.

Ο Όμηρος στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη

Η έκθεση που φιλοξενούνταν στο κτίριο της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, με τον επιβλητικό τίτλο "Ο Όμηρος στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη: Σπάνιες Εκδόσεις Ομηρικών Επών", αποτελούσε έναν θησαυρό από πολύτιμα βιβλία, προσκαλώντας τους επισκέπτες σε ένα «αρχαιολογικό» ταξίδι στη λογοτεχνική ιστορία. Σε τέσσερις ξεχωριστές ενότητες, αποκαλύφθηκε ο πλούτος των ομηρικών εκδόσεων που είχε συγκεντρώσει ο Γεννάδιος, ξεκινώντας με την πρώτη έκδοση των επών το 1488 στη Φλωρεντία, ίσως το πολυτιμότερο και παλαιότερο έργο στην έκθεση. Στη συνέχεια, παρουσιάστηκαν οι μεταφράσεις και παραφράσεις της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, βιβλία ανυπολόγιστης αξίας, με χρυσές διακοσμήσεις και αριστουργηματικές βιβλιοδεσίες. Ιδιαίτερης σημασίας ήταν και τα βιβλία με σχολιασμό του αρχαίου κειμένου και εκείνα που προορίζονταν για διδασκαλία. Τέλος, αναδείχθηκε η μαγεία των εικονογραφήσεων˙ βιβλία γεμάτα με λεπτομερείς μικρογραφίες προσφέρουν έναν οπτικό πλούτο και αποδίδουν με μια ιδιαίτερη τεχνοτροπία τον κόσμο του Όμηρου.

Γεννάδειος Βιβλιοθήκη: Ένας απολογισμός

Η επίσκεψή μας στη Γεννάδειο βιβλιοθήκη αποτέλεσε μία ευχάριστη και εποικοδομητική εμπειρία. Το μοναδικό πάθος του Ιωάννη Γενναδίου για τη γνώση, τη μάθηση και τα βιβλία μάς εμπνέει θαυμασμό και μας παρακινεί να καλλιεργήσουμε κι εμείς το πνεύμα μας.

Γνωρίσαμε μέσα από τη βασική έκθεση της Βιβλιοθήκης τον Όμηρο και την πορεία του έργου του, ανακαλύψαμε ενδιαφέρουσες εκδόσεις των ομηρικών επών και εξοικειωθήκαμε με σπάνιες και ιστορικές στοιχειοθεσίες βιβλίων. Η ομορφιά του κτηρίου και η αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική του μάς προσέλκυσαν να περιπλανηθούμε περαιτέρω, με αποτέλεσμα «να συναντήσουμε τον Γεννάδιο» μέσα από τη μοναδική συλλογή του.

Ανακαλύψαμε το καταφύγιο της γνώσεως και του πολιτισμού στην… Αθήνα! 😊

Page updated

Google Sites

Report abuse