Μικροπλαστικά:
Ένα μεγάλο πρόβλημα
Κωνσταντίνα Κουρκουλή (Γ'2)
Κωνσταντίνα Κουρκουλή (Γ'2)
Επί πληρωμή οι πλαστικές σακούλες. Τέλος τα πλαστικά καλαμάκια. Τα πλαστικά μαχαιροπίρουνα μίας χρήσης είναι παρελθόν. Γιατί αυτά τα προϊόντα εκλείπουν; Γιατί πάνω από 200 είδη ζώων κινδυνεύουν να εκλείψουν εξ αιτίας τους! Στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε ένα συγκεκριμένο κομμάτι της πλαστικής ρύπανσης, τα μικροπλαστικά.
Μικροπλαστικά λέγονται κομμάτια κάθε είδους πλαστικού με μέγεθος μικρότερο από 5 χιλιοστά και χωρίζονται στα κύρια και τα δευτεροβάθμια. Εισέρχονται στα οικοσυστήματα είτε με μικροσκοπικό μέγεθος (κύρια) είτε δημιουργούνται κατά την διάσπαση πλαστικών ρύπων (δευτεροβάθμια). Μία άλλη κατηγορία είναι τα νανοπλαστικά που είναι μικρότερα από 1 μικρόμετρο που ενδέχεται να επηρεάζουν την βιοχημεία των οργανισμών.
Πλέον, τα μικροπλαστικά βρίσκονται παντού γύρω μας, ένας πανταχού παρών μα αόρατος κίνδυνος. Ειδικότερα, εντοπίζονται στις λίμνες, τις παραλίες, τα ποτάμια και τους ωκεανούς και αποτελούν σοβαρό πρόβλημα για την θαλάσσια ζωή προκαλώντας ζημιές στην υγεία των οργανισμών. Έχουν ανιχνευθεί σε θαλάσσιους οργανισμούς από πλαγκτόν έως φάλαινες, ακόμη και σε πόσιμο νερό.
Έχουν βρεθεί επίσης στο χώμα, στον αέρα, στο χιόνι ακόμα και στον ανταρκτικό πάγο, ενώ τον περασμένο μήνα βρέθηκαν και σε σύννεφα! Δυστυχώς, υπάρχουν και στο ανθρώπινο σώμα, σε κάθε ιστό του σώματος μας υπάρχει πλαστικό. Αν και σοκαριστικό, είναι λογικό καθώς τα μικροπλαστικά βρίσκονται στο νερό μας, στο φαγητό μας (ψάρια, κρέας, ρύζι, αλάτι, κ.α.) αλλά και στον αέρα που αναπνέουμε. Υπολογίζεται ότι καταναλώνουμε 50.000 μικροπλαστικά τον χρόνο. Η ρύπανση αυτή έχει φτάσει σε σημείο να εντοπίζεται και σε ανθρώπους που δεν έχουν ακόμα αναπνεύσει για πρώτη φορά. Σύμφωνα με έρευνα (2020) μικροπλαστικά βρέθηκαν στον πλακούντα, συνεπώς και σε έμβρυα. Σε άλλη έρευνα (2022) βρέθηκαν μικροπλαστικά σε 17 από τα 22 δείγματα ανθρώπινου αίματος.
Ίσως, λοιπόν, η απουσία πλαστικού από τα καλαμάκια μας να μην έγινε μόνο για τις θαλάσσιες χελώνες καθώς στο δυστοπικό αυτό παρόν όλοι έχουμε πλαστικό στην διατροφή μας…
Για την αντιμετώπιση της οικολογικής καταστροφής αυτής είναι ανάγκη να κατανοήσουμε τις πηγές των μικροπλαστικών. Τα κύρια μικροπλαστικά (31%) οφείλονται κυρίως στα συνθετικά υφάσματα, τα ελαστικά αυτοκινήτων και την σκόνη των πόλεων (city dust). Τα δευτεροβάθμια μικροπλαστικά (69%) δημιουργούνται κατά βάση από τα πλαστικά μίας χρήσης (π.χ. σακούλες, καλαμάκια, συσκευασίες/περιτυλίγματα) ή πλαστικά αντικείμενα που δεν είναι πλέον χρήσιμα (π.χ. οδοντόβουρτσες, παιχνίδια, παπούτσια, δίχτυα αλιείας).
Προκύπτει, συνεπώς, το συμπέρασμα πως σε αντίθεση με άλλα οικολογικά προβλήματα όπως οι εκπομπές CO2, η ευθύνη των καταναλωτών είναι τεράστια όσον αφορά τα μικροπλαστικά. Ως υπεύθυνοι καταναλωτές οφείλουμε να αλλάξουμε τις συνήθειες μας, η υγεία μας και το μέλλον του πλανήτη μας εξαρτάται από τις αγορές μας. Ο μέσος Ευρωπαίος άνθρωπος δημιουργεί 114 κιλά πλαστικών απορριμμάτων τον χρόνο! Χρειαζόμαστε όντως τόσο πλαστικό; Η απάντηση είναι όχι και την υπογραμμίζει το γεγονός ότι η κάθε πλαστική σακούλα χρησιμοποιείται για λιγότερο από 15 λεπτά…αν και θα μείνει στα οικοσυστήματα για δεκαετίες.
Ας περιορίσουμε, λοιπόν, όσο γίνεται τα πλαστικά μίας ή περιορισμένων χρήσεων με απλές αλλαγές όπως οι ακόλουθες.
• Επαναχρησιμοποιούμενο μπουκάλι και θερμός αντί για πλαστικά μπουκάλια και ποτηράκια για καφέ,
• Υφασμάτινες τσάντες για την μεταφορά των τροφίμων αντί για πλαστικές σακούλες,
• Αγορά ρούχων από second hand/thrift μαγαζιά και αποφυγή συνθετικών υφασμάτων.