B. Chùa Làng Bỉ

Trong cuộc sống hồn nhiên chất phác của làng quê, sau một ngày làm lụng vất vả, người dân tìm đến mái Chùa để cảm nhận sự thanh tịnh và tận hưởng không khí yên lành của gió mát trăng thanh. Người dân ở đây gắn bó với chùa, và chùa là chốn thân quen gần gũi, là hình ảnh tiêu biểu của làng xã.

Có những Chùa không hẳn chỉ là nơi thờ Phật, mà còn thờ Mẫu, thờ Thánh, Thần.

Tại Nam Định, có Chùa Bà Đanh ở thôn Đanh, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng, là nơi có tượng thờ Phật và tượng thờ Thái Thượng Lão Quân, Nam Tào, Bắc Đẩu cũng như các tượng Tam Phủ, Tứ Phủ của tín ngưỡng dân gian. Hơn thế nữa, Chùa còn thờ Tứ Pháp (hoàn toàn mang tính chất bản địa). Hàng năm, lễ hội chùa Bà Đanh được tổ chức vào tháng 2 âm lịch, nhằm tri ân đức thánh bà Pháp Vũ, một vị thần trong Tứ Pháp (Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện). Người dân ở đây tin rằng, đức thánh bà Pháp Vũ là vị thần phù trợ cho việc sản xuất nông nghiệp được tốt tươi, đời sống nhân dân được no đủ.

Tại Thị xã Tây Ninh thuộc tỉnh Tây Ninh có núi Bà Đen, cao gần 1 cây số (986 m). Đây là ngọn núi cao nhất miền Nam, được mệnh danh là "Đệ nhất thiên sơn" (Đệ nhị thiên sơn là núi Gia Lào). Ngay lưng chừng núi là một quần thể di tích nổi tiếng gồm nhiều chùa, trong đó có Chùa Bà, nơi thờ Bà Đen (vì da mặt đen), người được Vua Gia Long phong thánh hiệu "Linh Sơn Thánh Mẫu". Theo truyền thuyết, khi Chúa Nguyễn Ánh trên đường chạy thoát sự truy đuổi của quân Tây Sơn, đã đến núi Bà Đen ẩn náu. Quan quân đói lả, Nguyễn Ánh đã cầu xin giúp đỡ. Đêm ấy, Bà Đen về báo mộng và chỉ cho các loại trái cây trên núi có thể cứu được binh sĩ thoát cơn đói. Năm 1790, Nguyễn Ánh (vua Gia Long) đưa binh lính quay lại núi đúc tượng, cất điện thờ.

Lại có những Chùa... "không thờ gì cả".

Ở Việt Nam có 2 Chùa thuộc loại này. Ngôi Chùa thứ nhất, là Chùa Không Bụt hay còn gọi là Chùa Cống Phường, là công trình văn hóa tôn giáo cổ, được xây dựng vào trước năm 1713. Chùa nằm trên địa phận thôn Hậu, xã Liên Chung, huyện Tân Yên. Đây là ngôi Chùa rất thanh tịnh và linh thiêng. Sở dĩ chùa không có tượng Phật, là vì chùa không thờ được tượng Phật. Bên trong Chùa chỉ có bệ, và chỉ đặt lư hương, không đặt tượng Phật (xem thêm tại đây).

Ngôi Chùa thứ hai là Chùa Cầu, là một cây cầu cổ, lợp mái chùa, trên lối đi vào khu phố cổ Hội An, thuộc tỉnh Quảng Nam. Cây cầu này được các thương nhân người Nhật xây dựng vào khoảng thế kỷ 17, nên đôi khi người ta còn gọi là cầu Nhật Bản. Người Nhật Bản vốn rất "sợ" động đất, cây cầu này được gắn liền với truyền thuyết là một thanh kiếm đâm thẳng xuống lưng con quái vật Namazu, để khiến nó không thể quẫy đuôi, gây ra những trận động đất. Năm 1653, người ta dựng thêm phần chùa phía trên, nối liền vào lan can phía Bắc, nhô ra giữa cầu, từ đó người địa phương gọi là Chùa Cầu. Năm 1719, trong chuyến thăm Hội An, chúa Nguyễn Phúc đã đặt tên cho chiếc cầu này là Lai Viễn Kiều, với ý nghĩa là "Cầu đón khách phương xa".

Nếu ở miền Bắc, nơi nào có làng xã, nơi đó có Chùa, nhất là ở vùng Kinh Bắc cổ xưa, đâu đâu cũng thấy Chùa, thì ở miền Nam, nơi nào có đường đi, nơi đó có Chùa. Về miền Tây, là về vùng sông nước và Chùa. Dân gian có câu: Có thờ, có thiêng, có kiêng có lành. Trong thế giới tâm linh, nhà thờ, chùa, đình, đền mẫu là nơi nương tựa tinh thần của dân làng. Ở đó, người ta ngưỡng vọng về đấng linh thiêng để cảm tạ, cũng như cầu xin ban phước, ban lộc, ban bình an, và Chùa là điểm đến không thể thiếu trong đời sống của dân làng [1].

Để đáp ứng khát vọng trên, ông Nguyễn Thanh Hải, người đứng đầu thôn cho biết: Cuối năm 2012, Chùa làng Bỉ được khởi công xây dựng bằng tiền quyên góp của bá tánh thập phương và tới năm 2014 thì hoàn thành. Đây là ngôi chùa đầu tiên của làng Bỉ.

Xem tiếp: C. Đình Làng Bỉ