Ngược dòng lịch sử, trước thời điểm tháng 9.1949 (Năm "Tiêu thổ kháng chiến"), Giáo xứ Bỉ Nội có 10 họ với 1721 nhân danh (họ Châu Sơn: 86 người, họ Ngọc Lĩnh: 153 người, họ Khánh Giàng: 139 người, họ Trũng: 162 người, họ Nội: 283 người, họ Yên Hà: 205 người, họ Ngọc Sơn: 79 người, họ Kim Sơn 208 người, họ Kim Sa 164 người, và họ Bỉ: 245 người). So với thời điểm trước năm 1931, số họ lẻ và giáo dân của xứ Bỉ Nội còn lớn hơn nhiều, vì vào năm 1931, Cha Chất (Chánh xứ Bỉ Nội) đã xin Đức Giám Mục địa phận chia cắt một phần của xứ Bỉ Nội để thành lập xứ đạo mới, lấy tên là Tân An, vì những họ lẻ này ở quá xa nhà xứ Bỉ Nội (khoảng 10 cây số). Ở vào cái thời "xe cộ ít hơn trâu bò" thì việc muốn đi đến nhà xứ, chỉ có 1 cách duy nhất là đi bộ, vừa đi vừa về là 20 cây số. Đó là các họ Châu Phê, Hồng Lĩnh, Luộc Hạ, Tân An.

Sau năm 1949, Giáo xứ Bỉ Nội không có nhà thờ, mọi sinh hoạt tê liệt, mãi đến năm 2005 mới khánh thành nhà thờ mới, sinh hoạt của giáo xứ bắt đầu hồi phục trở lại. Tính tới thời điểm cuối năm 2019, Giáo xứ Bỉ Nội có gần 1000 nhân danh, bao gồm 9 họ: Họ Châu Sơn: 300 người, Họ Ngọc Lĩnh: 64 người, Họ Khánh Giàng: 60 người, Họ Trũng: Khoảng: 84 người, Họ Nội: 130 người, Họ Thọ Điền: 36 người, Họ Yên Hà: 178 người, Họ Ngọc Sơn: 25 người, Họ Bỉ: 80 người. Mọi sinh hoạt lớn đều được tổ chức tại giáo xứ (họ Bỉ).

Mặc dù Nhà thờ mới, được khánh thành vào năm 2005, nhưng mãi tới năm 2014, giáo xứ Bỉ Nội mới có cha xứ về trông coi.

Cha Hoàng trọng Hựu (từ 2014 - 2019)

Cha Vicentê Nguyễn Văn Quân (từ 9.2013 đến 7.2019)

Cha Fx Nguyễn Văn Hoàn (từ 7.2019 đến nay)

Những sinh hoạt nổi bật của Giáo Xứ trong 10 năm qua:

Sáng ngày 22.3.2012, ngôi nhà thờ mới của Giáo họ Ngọc Lĩnh thuộc xứ Bỉ Nội, hạt Bắc Giang, giáo phận Bắc Ninh, đã được Đức Cha Cosma Hoàng văn Đạt, Giám Mục Giáo phận Bắc Ninh cung hiến cho Thiên Chúa trong sự hiện diện đông đảo của 300 giáo dân và khách mời.

Trước sự chứng kiến của cha Giuse Hoàng Trọng Hựu, chính xứ Bỉ Nội và xứ Thường Thắng, quý cha trong hạt Bắc Giang và Bắc Ninh, quý nam nữ tu sĩ cùng toàn thể bà con giáo dân, ban hành giáo các giáo họ của hai xứ Bỉ Nội và Thường Thắng, quý vị ân nhân và đại diện chính quyền các cấp trong huyện Tân Yên, Đức Cha Cosma đã chủ sự nghi thức cắt băng khánh thành. Sau nghi thức cắt băng khánh thành, một vị đại diện cho giáo họ đã dâng chìa khóa nhà thờ cho Đức Cha và Đức Cha trao lại cho Cha xứ để ngài mở cửa cho giáo dân cùng tiến vào nhà thờ cầu nguyện, lắng nghe Lời Chúa và lãnh nhận các Bí tích trong ngôi nhà thờ mới này.

Trong tâm tình tạ ơn và biết ơn, Cha xứ Giuse Hoàng Trọng Hựu đã thưa với Đức Cha, Quý cha cùng toàn thể cộng đoàn về tổng kinh phí xây dựng nhà thờ Ngọc Lĩnh là 584.000.000 đồng, trong đó giáo dân đóng góp và quyên góp là 384.000.000 đồng. Tòa Giám Mục và ân nhân là 195.000.000 đồng. Sau khi quyết toán, Cha xứ cho biết là đã không mắc nợ ai. Nhưng giáo họ vẫn còn phải lo cho nhà thờ hoàn thiện từ việc sơn trong ngoài nhà thờ, sơn Cung thánh và bàn thờ Đức Mẹ cùng bàn thờ các thánh, ghế băng; bên ngoài nhà thờ là đường rước kiệu và tường bao.

Giáo họ Ngọc Lĩnh (thôn Ngọc Lĩnh, xã Ngọc Thiện, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang) được hình thành từ năm 1930 lấy tên ấp là Hoàng Mai do bốn gia đình từ Hoàng Mai thuộc xứ Đạo Ngạn, sáu gia đình thuộc Tử Đức nay thuộc giáo xứ Từ Phong (huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh), hai gia đình từ Nam Định và hai gia đình từ Hưng Yên lên an cư sinh sống với số nhân danh ban đầu là 50 người. Không lâu sau, giáo dân nơi đây đã xây dựng nhà thờ mà nguyên vật liệu chủ yếu là tre nứa và lợp tranh, tường đất đơn sơ. Năm 1949, do chiến tranh diễn ra bà con giáo dân phải đi sơ tán. Mảnh đất Hoàng Mai được đổi tên theo địa danh trong xã với tên mới là Ngọc Lĩnh. Năm 1954, trở về lại Ngọc Lĩnh, ngôi nhà thờ đã bị xuống cấp, bà con giáo dân góp công góp của xây dựng lại nhà thờ 5 gian và được hoàn thiện vào năm 1957. Năm 1976, cha Giuse Nguyễn Tiến Giản đã cho xây dựng nhà thờ thành 7 gian. Giáo dân trong họ lúc này là gần 100 nhân danh. Biến cố năm 1975, hơn một nửa số giáo dân đã di cư vào Nam và đi tới các tỉnh thành khác định cư.

Đầu năm 2010, ít tháng sau ngày tấn phong Giám Mục Bắc Ninh, Đức Cha Cosma Hoàng văn Đạt đã kinh lý giáo phận, tới Bỉ Nội và thăm các giáo họ, ngài đã thấy ngôi nhà thờ Ngọc Lĩnh cũ và tồi tàn quá nên đã động viên bà con giáo dân cùng chung tay chung sức sớm xây dựng ngôi nhà thờ mới. Đến ngày 22.11.2010, bắt đầu khởi công xây dựng nhà thờ mới trên nền nhà thờ cũ với chiều ngang 7m, chiều dài 21m và một tháp cao 19m. Đội thợ xây chính là các anh em trong giáo họ Châu Sơn thuộc giáo xứ Bỉ Nội.

(nguồn: giaoxugiaohovietnam.com)

Châu Sơn – Bắc Giang: sáng ngày 03 tháng 05, năm 2012, Đức Cha Cosma Hoàng Văn Đạt, Giám Mục giáo phận Bắc Ninh đã đến làm nghi thức cắt băng khánh thành, làm phép ngôi nhà thờ mới và chủ tế thánh lễ tạ ơn cùng với giáo dân giáo họ Châu Sơn. Cùng đồng tế với Đức Cha còn có Cha xứ Giu-se Hoàng Trọng Hựu, quý cha trong và ngoài giáo phận, cùng đông đảo bà con xa gần, quý vị ân nhân của giáo họ Châu Sơn cũng về hiệp dâng thánh lễ tạ ơn này.

Ngôi nhà thờ mới được khởi công từ ngày 25 tháng 10, năm 2010. Sau thời gian hơn một năm thi công, với sự hy sinh nỗ lực của hết mọi thành phần dân Chúa trong giáo họ, của Cha xứ, quý vị ân nhân: Dòng thánh Phao-lô Hà Nội; Hội Missio – Germani (Đức), các gia đình, tập thể, cá nhân khác trong và ngoài nước. Bên cạnh, cũng phải kể đến sự đóng góp và sự ủng hộ cả tinh thần, vật chất của anh chị em tôn giáo bạn. Nhờ đó, giáo họ Châu Sơn vỏn vẹn chỉ có 260 nhân danh, đã có thể hoàn thành ngôi thánh đường khang trang đẹp đẽ. Đây là niềm vui và tự hào của hết mọi người con quê hương Châu Sơn cũng như những người đã góp bao công sức để hoàn thành công trình này.

Niềm vui ấy hôm nay được đông đảo bà con, quý ân nhân, quý khách, quý cha hiện diện dâng lên Thiên Chúa niềm tri ân cảm tạ trong thánh lễ tạ ơn. Có thể nói, sự kiện đáng ghi nhớ của giáo họ Châu Sơn hôm nay còn như một lời nhắc nhớ cho những thế hệ sau luôn biết trân trọng giữ gìn truyền thống đức tin mà cha ông bao đời đã gây dựng. Ý thức được những hồng ân mà Thiên Chúa thực hiện qua bao bàn tay của quý ân nhân, mỗi người con giáo họ Châu Sơn có một cách để thể hiện lòng tri ân, đó là làm trổ sinh hoa trái thiêng liêng trong đời sống đạo mỗi ngày.

(Nguồn: giaoxugiaohovietnam.com)