Kwaliteitskaart thematisch werken
Kwaliteitskaart thematisch werken
Inleiding
Thematisch werken is het verbinden van verschillende vakken in een overkoepelend thema. In het Atelier doen we dit met de vakken wereldoriëntatie, creatief (beeldende vorming en tekenen), begrijpend lezen en taal.
Algemene afspraken
Voorafgaand aan het nieuwe schooljaar inventariseren we bij de leerlingen welk onderwerpen hun voorkeur hebben. We wisselen af tussen 'natuur', 'techniek', 'geschiedenis' en 'aardrijkskunde'.
In ieder thema wordt minimaal één gastles gegeven van een expert en wordt minimaal één excursie ondernomen.
Een thema beslaat een periode tussen twee vakanties. Hierin werken de leerlingen verschillende zelf gekozen producten uit. De producten moeten voldoen aan bepaalde eisen, die vooraf bepaald zijn en voor de leerlingen inzichtelijk zijn gemaakt op een checklist.
De doelen die centraal staan in dit thema vertalen we naar inspiratiesessies. Hierin dragen we de kennis over die de leerlingen nodig hebben. Dit doen we door middel van verschillende soorten teksten, met een verwerkingsopdracht, waardoor de leerlingen onder andere leren samenvatten, opzoeken en de informatie omzetten in een eigen product.
Bij themawerk moedigen we de leerlingen aan zo veel mogelijk informatie uit boeken te halen, zodat zij de informatie uit teksten zelf leren omzetten in hun eigen gekozen product. Wij hebben dan ook ieder thema een rijk gevulde boekenkast.
We werken vanuit de inhoudslijnen oriëntatie op jezelf en de wereld van het slo (fase 2 en fase 3). Voorafgaand aan het thema bepalen we welke doelen in dit thema aan bod komen. Ieder doel komt in een cyclus van 3 jaar aan bod.
Themaopzet
De leerlingen in het Atelier krijgen zelf een stem in welk thema aan bod komt. Als dat duidelijk is, vullen de leerkrachten in welke kern- en subdoelen binnen het thema aan bod komen. De leerlingen hebben ook een stem in welke onderwerpen zij graag willen behandelen tijdens het thema. Zo zijn de thema's kerndoeldekkend, maar wordt ook voldaan aan de autonomiebehoefte van de leerlingen.
Alle leerlingen volgen de inspiratiesessies die bij het thema horen. Deze sessies draaien om één of meer bronnen, waarbij rijke teksten centraal staan. De leerlingen volgen de inspiratiesessie, zodat ze voldoende kennis opdoen omtrent het thema. Die kennis verwerken ze in een korte opdracht, zodat deze beter beklijft. De verwerking krijgt een zichtbare plek in de klas.
Na de inspiratiesessie gaan de leerlingen aan de slag met hun themawerk. Ze kiezen zelf een subthema en een productvorm, waaraan ze met behulp van een hulpkaart werken. Hierdoor verdiepen ze de kennis uit een inspiratiesessie of ze verbreden hun kennis naar gebieden binnen het thema die niet bij een inspiratiesessie aan bod komen.
Begrijpend lezen
instructie
Wereldoriëntatie
Engels
Creatief
SWITCH
Tijdsinvestering
Vier keer in de week een thematische inspiratiesessie van 30 minuten
Twee keer in de week een creatieve inspiratiesessie van 15 minuten
Vijf keer in de week themawerk van gemiddeld 30 minuten
Twee keer in de week creatief van 45 minuten
Ieder thema wordt minimaal één gastles en één excursie ondernomen. De tijdsduur is wisselend en passend bij de activiteit.
Na ieder thema evalueren de leerlingen zelf het thema. Dit duurt ongeveer 30 minuten. Dit wordt geborgd in MijnRapportfolio.
Differentiatie
Tijdens de inspiratiesessies krijgen de leerlingen dezelfde bron voorgelegd. In de verwerking wordt gedifferentieerd, waarbij leerlingen in een hoger leerjaar aan hogere eisen moeten voldoen. Zij zijn bijvoorbeeld beter in staat de belangrijkste informatie uit een tekst te halen en kunnen dit beter in eigen woorden zetten.
Bij themawerk zijn de eisen op de hulpkaarten voor iedere leerling nog gelijk. We willen doorgroeien naar een rubricssysteem, waarbij een leerling op meerdere niveaus kan werken aan dezelfde opdracht. Op dit moment eisen we van de leerlingen in hogere leerjaren dat zij aan alle eisen voldoen en dat zij (wanneer ze daaraan toe zijn) zelf inzicht tonen in hoe zij hun werk op een hoger niveau kunnen tillen. Bij de leerlingen in lagere leerjaren geven we tips als nog niet aan alle eisen is voldaan en monitoren we een volgend thema of dit beter gaat.
De bronnen die de leerlingen gebruiken bij het themawerk zijn op meerdere niveaus beschikbaar, zodat de informatie die ze zelf verwerken voor iedereen begrijpelijk en uitdagend is.
Begrijpend lezen
differentatie
Wereldoriëntatie
Engels
Creatief
SWITCH
Materialen
Boeken (via de bibliotheek Venray en de schoolbibliotheek van Petrus' Banden)
Websites
Video's (bijv. Schooltv)
Checklist met de producten passend bij het thema
Hulpkaarten voor ieder product met de eisen voor de leerlingen
Uitwerkingen leerlijnen creatief en wereldoriëntatie
Monitoring
We monitoren welke subdoelen we hebben behandeld van de inhoudslijnen 'oriëntatie op jezelf en de wereld' door voorafgaand aan het thema te beslissen welke doelen aan bod komen en achteraf te evalueren of daar nog meer doelen bij zijn gekomen. Onze ambitie is om in drie jaar alle doelen van fase 2 en 3 te doorlopen.
Bij creatief doen we dit op dezelfde manier.
We houden bij welke producten de leerlingen maken bij themawerk, zodat we weten welke onderdelen van mondelinge taalvaardigheid en schrijven zij hebben behaald. Onze ambitie is dat alle leerlingen in hun tijd in het Atelier kennis hebben gemaakt met alle producten die benoemd worden in de inhoudslijnen.
Doelen afvinken eens in 4 jaar
IEP
Document per leerling
Rapportage
Na ieder thema evalueert de leerkracht in MijnRapportfolio op proces en product hoe het thema voor de leerling is verlopen. De leerling schrijft zelf ook een evaluatie in MijnRapportfolio. Er wordt geëvalueerd op de volgende punten:
Gebruik van de verschillende executieve functies (Hoe was bijvoorbeeld het tijdsmanagement, volgehouden aandacht helpend of belemmerend tijdens het uitvoeren van het themawerk?)
Samenwerkingsvaardigheden
Inzet
Uitvoering van de producten (voldeed het aan de eisen, welke aandachtspunten zijn er voor de volgende keer?)
Theorie van de HB-lessen (Hoe was de theorie zichtbaar bij je eigen werk/leerhouding?)
Dit gedeelte ven MijnRapportfolio staat altijd open, ouders kunnen dit direct inzien on zo ontwikkeling volgen.
De leerlingen worden uitgedaagd om verschillende producten te maken waarin de inhoudslijnen mondelinge taalvaardigheid en schrijven centraal staan.
Na ieder thema evalueren we welke taaldoelen aan bod zijn gekomen. Van daaruit bekijken we welke producten passend zijn voor een volgend thema.
De inhoudslijn taalbeschouwing bieden we apart aan, de producten die de leerlingen maken bij thematisch werken, voldoen wel aan de juiste spelling, hoofdlettergebruik en leestekens.
Iedere week staat twee keer een inspiratiesessie creatief op het programma. In deze inspiratiesessie staat een techniek of materiaal centraal. Hierin volgen we de leerlijn creatief, zodat we er zeker van zijn dat alle doelen aan bod komen.
De opdrachten om het materiaal of de techniek te oefenen hebben koppeling met het thema.
Op dit moment wordt er geen Engels in het Atelier gegeven.
Volgend schooljaar willen we dit thematisch aan gaan bieden.