oorsprong

De menselijke geest kent twee vensters. Door de ene ziet hij hoe het is en door de ander hoe het eigenlijk zou moeten zijn. Ethiek heeft betrekking op de wereld zoals deze zou moeten zijn. De exacte wetenschap beschrijft de wereld zoals zij is. Het is onze plicht om op onszelf te reflecteren en ons best te doen onszelf te verbeteren. We moeten onderkennen welk onheil wordt teweeggebracht door onrechtvaardigheid, kwaadaardigheid, leegheid en dergelijke; ons realiseren wat er gebeurt als dit soort eigenschappen zich tegelijkertijd manifesteren. Loutere kennis is niet genoeg, kennis moet eigen worden gemaakt, geïnternaliseerd. Ethiek is als een bouwplan, het geeft de contouren aan en wordt waardeloos als er van wordt afgeweken. Een ethische gedachte is zinloos zolang er geen gevolg aan wordt gegeven, het niet in praktijk wordt gebracht. Velen hebben hun mond vol over ethiek zonder de bedoeling het daadwerkelijk in praktijk te brengen. Anderen denken weer dat ethische principes niet voor deze wereld bedoeld zijn maar voor gene zijde, de wereld die ligt achter de dood.

Als je perfectie nastreeft moet je er nu, desnoods tegen elke prijs, mee beginnen het in praktijk te brengen. We hoeven niet bang weg te duiken bij zulke gedachtes, integendeel, we mogen blij zijn er naar te leven en de verantwoordelijkheid er voor te dragen. We zijn mens genoeg om geluk te vinden in rechtvaardigheid en waarheid, ondanks alle moeite en tegenslag die we moeten verwerken. Als je bereid bent om morele verantwoordelijkheid te dragen kun je het verdienstelijke pad betreden. God is almachtig, Hij is volmaakt. Zijn genade, goedheid en rechtvaardigheid zijn grenzeloos. Hoe kunnen wij dan als zijn creaturen het slechte pad opgaan? Hoe dan ook, als je inbreuk pleegt op het moraalsysteem is dat alleen aan jezelf te wijten. Moreel gedrag kent geen beloning, je doet het niet voor het applaus. Het is een innerlijke drang. Goed handelen is een hoger soort voedsel voor zover je die twee kunt vergelijken. De mogelijkheid om goed te handelen is net zulk dankbaar werk als het voeden van hongerigen.

Met de ethische religie waarover we hier spreken bedoelen we niet de uiterlijke beschaving van het fatsoen. Het betekent niet dat we net ietsje ijveriger moeten zijn, meer kennis moeten verwerven etc. Zonder voorbehoud zijn ze er onderdeel van, maar ze raken alleen de franje van ethische religie. Het is niet voldoende. Een waarachtig ethisch leven is een plicht, het hoort bij onze natuur. Het is niet bedoeld voor het vergaren van wereldse schatten.