Tworzenie Multibootawalnego Pendive z różnymi systemami (Windows, Linux)

W artykule tym chciałem przedstawić prosty w miarę sposób na stworzenie Pendriva z kilkoma systemami naraz, gdzie możemy umieścić systemy ratunkowe ,instaluj Windows, czy  różne dystrybucje Linux'a.  Opisany tutaj sposób jak dla mnie okazał się najlepszy i niezawodny, używając innych programów do tego typu zadań jak Yumi, Xboot, MultibootOS zawsze coś nieprawidłowo działało, lub po prostu nie wychodziło. Do tego nie dało się dodać obrazów systemów niewspieranych przez dany program. Do stworzenia Pendiva wybrałem narzędzia Ventoy i  WinSetupFromUSB. WinSetupFromUSB jest dość rozbudowane, pozwala utworzyć  startowy nośnik oparty na Bootloaderze Windowsa, Syslinux i Grub4dos. WinSetupFromUSB obsługuje wszystkie urządzenia podłączanie do portów  USB komputera, czyli dyski twarde, karty pamięci i Pendrivy. Aplikacja posiada sporo narzędzi dyskowych, które ułatwiają nam tworzenie nośnika. Są to min. :

Bootice — aplikacja do modyfikowania i tworzenia plików MBR i formatowania dysków twardych,

RMPrepUSB — narzędzie do zarządzania partycjami i wieloma innymi elementami na dysku twardym. 

Drugą aplikacją dzięki, której możemy utworzyć multibootowalnego Pendrive jest wspomniany już wyżej Ventoy, jest to stosunkowo nowy program opublikowany w okolicach wiosny 2022 roku. Pozwala na bardzo proste stworzenie multibootowalnego pendriva z kilkoma obrazami do wyboru. Obsługuje też bez problemu pliki ISO o większej wadze niż 4 GB. Jego użytkowanie jest banalnie proste, a także wygodne i szybkie. Co ciekawe, jest też nieoficjalna wersja aplikacji na Androida, dzieki której utworzymy multibootwalnego Pendrive na smartfonie czy tablecie.

W artykule pokaże także jak edytować menu rozruchowe Pendriva i dodawać do niego własną grafikę. Na początku przedstawię jak korzystać z aplikacji WinSetupFromUSB. 

WinSetupFromUSB

Zanim zaczniemy pracę z programem, musimy wpierw pobrać interesujące nas obrazy ISO systemów, które chcemy dostać do naszego Pendriva. Do pobrania obrazów systemu Windows polecam program Windows ISO downloader, pobierzemy nim Windowsa 7, 8.1, 10, 10 Insider Preview, dodatkowo Office 2007, 2010, 2011 (dla macOS), 2013 oraz 2016. Jest to fajna alternatywa dla Windows 10 Media Creation Tool od Microsoft. Do pobrania systemów ratunkowych czy różnych  dystrybucji Linuxa możemy skorzystać z YUMI, czy MultibootISO, które mają opcje otwierania  stron, skąd możemy pobrać interesujące nas obrazy ISO systemów. Następnie pobieramy  WinSetupFromUSB, którym posłużymy się do wykreowania Multibootowalnego Pendriva. Na koniec musimy jeszcze dobrać odpowiedniego nośnik USB, gdzie wszytko zainstalujemy, minimum musi on mieć 4 GB.  Jego pojemność dopieramy zależnie od tego, ile chcemy dostać do niego systemów.

Zaczynamy od uruchomienia programu. Zależnie co chcemy dodać, jaki system na początku zaczynamy od wyboru systemu, ja zacznę do obrazu Windows 10, pobranym przez Windows ISO Downloader.

Po wybraniu nośnika USB klikamy na opcję "RMPrepUSB" i zaznaczamy wszystkie opcje jak na zdjęciu, można, zamiast partycji NTSF utworzyć FAT32, z tym że spowoduje to ograniczenia do wielkości obrazu systemu do 4 GB. Klikamy jeszcze na opcję "Zainstaluj Grub4dos".

Następnie klikamy na opcję "Twórz dysk USB". W dalszym etapie dodajemy system, jaki nas interesuje, zaznaczając go z opcji w głównym oknie programu. Ja zacznę od Windows 10.W głównym oknie programu klikamy na opcję dodania systemu i wybieramy jego lokalizację z dysku.

Jeśli mamy Pendrive sformatowanego jako FAT32, otrzymamy komunikat, że obraz systemu jest zbyt duży,ma ponad 4 GB i zostanie podzielony na części. Nie wpływa to negatywnie na tworzenie Pendriva. Wszystko w takim przypadku działa dobrze.

Podczas dodawania systemu, możemy teraz przypisać dla niego własną nazwę w "Boot Menu Pendrive'a". Po dodaniu obrazu systemu przechodzimy jeszcze do "Opcji zaawansowanych", tutaj zaznaczamy opcję "Custom menu names for Vista/7/8/Server Source" w  sekcji "Vista/7/8/10/Server 2008/2012 Setup/PE" ,pozwala ona szybciej odnaleśc folder  z systemem , bo sami przypiszemu mu nazwę. Opcja opcjonalna, nie jest wymagana.

Na koniec klikamy na opcje "GO" by dodać system do Pendrive.

Dodawanie potrwa chwile, na sam koniec dodania obrazu otrzymamy komunikat o zakończeniu pracy dodawania.

Na tym kończymy dodawanie obrazu systemu Windows 10 do Pendriva, by dodać kolejny system, postępujemy analogicznie, zaznaczając jego rodzaj w menu programu i wybierając z listy. Jeśli kolejny system jest z rodziny Windows, to możemy w "Opcjach zaawansowanych zaznaczyć ponownie opcję dla każdego "Custom menu names...". Najlepiej każdy system dodawać osobno po kolei. Dalej pokażę jak dodać kolejne systemy, tym razem będa to obrazy Linux'a. Zacznę od obrazu ISO "Memtest 86+". Tym razem w oknie głównym programu wybieramy/zaznaczamy opcje "Linux ISO/Other GRUB4doscompatible ISO" i ponownie wybieramy obraz systemu z dysku twardego i dodajemy opcja "GO". Podgląd loga aplikacji włączamy opcją " Show Log" w głównym oknie aplikacji.

Na samym dole okna aplikacji mamy podgląd ile waży dany obraz systemu ISO i ile nam jeszcze zostało wolnego miejsca na Pendrive. Po zakończeniu dodawania obrazów aplikacja pozwala sprawdzić, jak wygląda efekt końcowy, czyli "Boot Menu" i pozwala uruchomić  dany system poglądowo. W tym celu w głównym oknie aplikacji wybieramy opcje "Test in QEMU" i czekamy na uruchomienie "Boot Menu" Pendiva w osobnym oknie, dalej możemy wybrać system, który chcemy uruchomić.

Innym sposobem, by na bieżąco podglądać tworzony Pendrive i sprawdzać, czy wszystko przebiega normalnie, jest możliwość ze skorzystania alternatywnego programu "MobaLiveCD", aplikacja nie wymaga instalacji. "MobaLiveCD"to darmowy program pozwalający na uruchomienie wirtualnego komputera i uruchomienie systemów typu "LiveCD" bezpośrednio z obrazu płyty ISO lub  bezpośrednio z podpiętego napędu USB. Po uruchomieniu aplikacji, w przypadku naszego Pendrive przechodzimy "Start Directly From a bootable USB Drice" i uruchamiamy tu opcję "Run Live USB", następnie z listy wybieramy nasz napęd USB. W kolejnym oknie zaznaczamy opcje na "Nie/No". Tu program pyta, czy chcemy dodać Obraz tego dysku do Wirtualnej maszyny. Dalej zostanie uruchomione już okno z "Boot Menu" naszego Pendrive, gdzie możemy przejść dalej i spróbować uruchomić dany system.

Testować Pendrive możemy także jeszcze w menedżerze maszyn wirtualnych "VirtualBox", czy po prostu restartując komputer i uruchamiając go z Pendrive poprzez "Boot Menu" rozruchu komputera.

Teraz powiem jeszcze jak edytować wpisy menu rozruchowego Pendriva i jak przygotować do niego własną grafikę. Menu możemy edytować w notatniku, w tym celu wystarczy wejść przez eksplorator Windows do plików na Pendrive i uruchomić w nim plik tekstowy "menu". Wcześniej w razie czego zalecam utworzenie kopii zapasowej pliku. Tutaj możemy zmienić nazwy wyświetlanych systemów, kolor menu, dodać tapetę. Wpisy zmieniamy w sposób jak w przykładzie. Na koniec zapisujemy zmiany w notatniku.

Teraz zmienimy szatę graficzną naszego menu rozruchowego w Pendrive, w tym celu posłużymy się aplikacją "GFX — Boot Customizer", aplikacja nie wymaga instalacji, po jej pobraniu i uruchomieniu mamy przykładowe "menu", na starcie też zmieńmy sobie język na angielski, by łatwiej nawigować w aplikacji. Następnie decydujemy o wyborze grafiki  naszego "Boot Menu" w Pendrive, możemy załadować jakiś obrazek, jak i wybrać grafikę, która jest wyświetlana na naszym Pulpicie Windows.

Gdy wprowadzimy wszystkie zmiany w wyglądzie "Boot menu" to zapisujemy plik ze zmianami przez opcję "Apply Settings". Plik "GFX - BOOT.GFX" zostanie zapisany w tej samej lokalizacji, skąd uruchomiliśmy aplikację. W kolejnym kroku musimy jeszcze dodać wpis do pliku tekstowego "menu" na Pendrive, aby podczas uruchomienia go została wczytana nasza szatra graficzna.W tym celu ponownie przechodzimy do zawartości Pendrive i w notatniku otwieramy plik. Dopisujemy do niego zawartość " gfxmenu / GFX-BOOT.GFX" . Teraz trzeba jeszcze tylko skopiować sam plik lub przenieś na naszego Pendrive. Teraz pozostaje nam już tylko przetestowanie i podejrzenie zmian, możemy to zrobić ponownie w "MobaLiveCD" itp. Na tym kończymy i możemy już korzystać z naszego Multibootowalnego Pendrive.

Uwagi końcowe

Na Pendrive wszystkie obrazy ISO systemów Linux, które dodaliśmy do niego, są przechowywane w folderze "ISO". Także, gdy będziemy chcieli zaktualizować jakiś obraz systemu do nowszej wersji w przyszłości, to wystarczy podmienić go na Pendrive. Z kolei Windows jest przechowywany w katalogu "Winsetup", tu też wystarczy podmienić obraz na nowszą wersję.

 WinSetupFromUSB posiada też sporo innych funkcji, z jego poziomu będziemy mogli też dokonać formatowania Pendrive czy też z jego poziomu edytować plik startowy "menu". Aby sformatować Pendrive, przechodzimy do sekcji "Bootice" i dalej do "Part Menage", formatujemy tutaj opcją "Format this part". W sekcji tej możemy też zarządzać partycją na Pendrive, jak wykonać jej backup, usunąć, ukryć itp.

Jeśli mamy zamiar edytować plik "menu" to przechodzimy do zakładki "Utilities" i dalej do "Start Menu Editor", gdzie wczytujemy plik "menu" do edycji.

Ventoy

Dzięki tej aplikacji możemy w prosty sposób utworzyć multibootowalnego Pendrive z kilkoma obrazami systemów operacyjnych do wyboru. Obsługuje bez problemu pliki ISO o większej wadze niż 4 GB. Jego użytkowanie jest proste, wygodne i szybkie.

Zasada działania aplikacji opiera się na instalacji bootowalnego programu na Pendrivie, który odpala zwyczajnie skopiowane na pamięć pliki obrazów  ISO systemów operacyjnych. Umieszczamy je na miejscu tak jak zwykłe pliki metodą kopiowania i wklejania. Wystarczy tylko używać przy nazwach plików standardowych znaków ASCII i wystrzegać się spacji (zamiast niej np. podkreślenie dolne lub myślnik) i wszystko automatycznie wyląduje na liście do bootowania. Nie jest to więc typowy „nagrywacz” plików ISO na pamięć flash jak np. popularna aplikacja Rufus czy też  UltraISO. Aplikacja obsuguje język polski. Po zbootowaniu komputera  w opcji Language wybieramy język polski.

Zaczynamy od wożenia do portu USB Pendrive, zalecam nośnik nie mniejszy niż 16 GB. Zaczynamy od instalacji aplikacji na wybranym Pendrivie w oknie apki, gdzie do wyboru mamy na liście "Urządzenie". Pamiętajcie, że wszystkie dane z pendrive zostaną usunięte, bo będzie on formatowany, także cenniejsze dane kopiujemy na inny nośnik.

Po zainstalowaniu aplikacji na Pendrivie teraz kopiujemy na niego obrazy ISO systemów operacyjnych, które chcemy na nim zamieścić. Co ciekawe i ważne jest to, że nie trzeba za każdym razem od nowa nagrywać bootowalnych obrazów, więc chociażby chcąc wymienić obraz jakiegoś systemu na nowszy, kasujemy stary z Pendrivei i  kopiujemy nowy jego plik ISO na nośnik. Czyli po prostu ujmując inaczej, podmieniamy. Można nawet stosować katalogi, ale również należy przestrzegać rygoru niestosowania niektórych znaków pisowni.

Aplikacja Ventoy obsługuje większość popularnych systemów z rodziny Windows, BSD, Linux, narzędziowo naprawcze systemy ISO. W chwili pisania tego artykułu, przetestowanych jest 475 obrazów ISO. Wszystkie działają w trybie Legacy, choć pojedyncze bardziej egzotyczne mają problemy w trybie UEFI. Opisane tutaj aplikację można w sumie używać w ciemno. Najnowszą wersję programu Ventoy pobierzecie z odnośników podanych niżej. Aplikacja dostępna jest dla Windowsa i Linuxa.

A co jeśli zechcemy zaktualizować Ventoy? Po prostu uruchamiamy nową aplikację i aktualizujemy instalację na Pendrivie. Nie wpłynie to na skopiowane ISO. Jeśli chcemy znów używać Pendrive w zwykły sposób, możemy odinstalować Ventoy z Pendrive, co przy okazji wyczyści całą pamięć, więc też skopiowane ISO. Aplikację możemy też aktualizować z poziomu jej obecnego instalatora, zamiast opcji "Zainstaluj" uruchamiamy opcję "Zaktualizuj".

A tak to wygląda po zbootowaniu komputera z gotowego nośnika USB:

Tworzenie multibootowalengo Pendrive za pomocą aplikacji Ventoy  na smartfonie i  tablecie  z systemem Android

Tutaj na początek tak samo musimy  Przygotować nośnik USB w postaci Pendrive lub karty pamięci. Najlepiej, aby pojemność nośnika miała minimum 16 GB. Dysk zostanie sformatowany tak samo jak w przypadku aplikacji desktopowej, więc wcześniej należy zadbać o swoje dane z nośnika. Jeśli będziemy korzystać z pamięci USB, do podłączenia jej do telefonu czy tabletu, potrzebny będzie adapter OTG. Następnie instalujemy aplikację Ventoy ze sklepu Google Play.

Aplikacja jest darmowa, trzeba jedynie oglądać rekalmy, działa bez praw roota i obsługuje pliki ISO w różnych rozmiarach. Aplikacja umożliwia łatwe utworzenie pamięci USB lub zewnętrznego dysku USB z funkcją multi-boot UEFI i Legacy tak jak w przypadku wersji desktopowej.

Przed rozpoczęciem operacji należy również naładować telefon, ponieważ cała operacja może potrwać dość długo, zależnie ile obrazów ISO zamierzamy dodać. Potrzebne obrazy ISO systemów operacyjnych, możemy pobrać z oficjalnych witryn internetowych producentów tych systemów, czy to oficjalna strona Microsoft, czy też np. Ubuntu itp. Jeśli mamy je pobrane już wcześniej, to wrzucamy je na naszego smartfona, np. do katalogu "Pobrane". 

Uruchamiamy aplikację Ventoy, podłączamy nośnik USB do smartfona czy tabletu i przyznajemy  do niego uprawnienia aplikacji.

Następnie ustawiamy przełącznik na MBR lub GPT. Następnie włączamy obsługę Secure Boot, ta opcja zapobiega instalowaniu nielicencjonowanych obrazów systemu Windows lub zależnie jakimi obrazami systemu Windows zamierzacie się posługiwać, zostawiacie wyłączoną. Dalej naciskamy przycisk "Instaluj", aby zainstalować aplikację Ventoy na dysku flash.

Aby zainstalować aplikację, potrzebujemy dwóch, monet, możemy je kupić, lub obejrzeć dwie reklamy.

Teraz kopiujemy obrazy ISO systemów na nośnik USB. Po zakończeniu procesu widzimy, że nasz obraz / obrazy zostały zapisane. Gotowe, teraz wystarczy już tylko podłączyć Pendrive do komputera i bootować z niego komputer.

Uwaga!

Najnowsza wersja aplikacji, która znalazł się w sklepie Google Play ma problem z kopiowaniem aplikacji na nośnik USB. Aplikacja za każdym razem zwraca błąd. Sprawdzałem to na tablecie i na smartfonie i niestety nie działa ta opcja z poziomu aplikacji. Puki co zalecam skopiowanie obrazów po zainstalowaniu Ventj na nośniku USB za pomocą menadżera plików w telefonie, czy tablecie. Możecie też poszukać starszej wersji aplikacji, która działa . Jak takową najszybciej znalazłem w sklepie Huawei Store. Zamieszczam poniżej też linka do niej, możecie pobrać ją z mojej chmury. możliwe że problem zostanie naprawiony w kolejnej aktualizacji aplikacji, wersja aplikacji na dzięn napisania aktualizacji artykułu to 1.0.95 i ta sprawia problem.

Na koniec dodam jeszcze że jeśli chcecie przygotować Pendrive, czy kartę pamięci z jednym systemem ISO, to producent Ventoy, ma też nieoficjalną wersję aplikacji Rufus na Androida, pobierzecie ją też ze sklepu Google Play. Dzięki niej przugotujecie nośnik instalacyjny Windowsa itp.

Artykuł opracowany przez Andrzej Świech ( Illidan ) ©® 04.04.2019. 

Aktualizacja: 05.09.2023.

Artykuł na licencji Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska (CC BY-NC-SA 3.0 PL)