Oorsponkelijke bouwtekeningen Bergpoortbrug gevonden

Het Platform Stadsgracht Wageningen heeft de oorspronkelijke bouwtekeningen van de Bergpoortbrug gevonden. Dat maakt herstel van de Bergpoortbrug weer een stuk eenvoudiger. Het platform wil graag de stadsgracht bij de voormalige SNS-bank weer open graven. Het herstel van de monumentale Bergpoortbrug, weer voorzien van water, is dan een eerste stap. De Hoogstraat krijgt dan weer zijn prachtige entree terug.

Bart van Aller, actief lid van het platform, vond in het gemeentearchief het originele ontwerp uit 1941 terug. Herbouw van de Bergpoortbrugbrug was nodig, omdat de Nederlandse troepen alle bruggen over de gracht in mei 1940 hadden opgeblazen. Ze hoopten zo de opmars van de Duitse troepen te vertragen. Dat zou de burgers van de stad meer tijd gunnen om te evacueren. Een smalle houten noodbrug, alleen toegankelijk voor lopend en fietsend verkeer deed dienst tot de herbouw van de brug in 1942.

De Lochemse architect G.J. Postel Hzn (1887-1945) heeft de nieuwe brug in de stijl van de Delftse School ontworpen. De brug vormt één geheel met de twee rijen panden die het begin van de Hoogstraat markeren. De herbouw kostte 30.000 gulden. Aannemer fa. Tijssen & Co nam het werk voor zijn rekening. De bouw startte in augustus 1941.In het najaar van 1942 was de nieuwe brug klaar..

Kenmerkend voor de brug was het gebruik van een tufstenen afdekking van de balustrades. Ook kreeg de brug twee prachtige smeedijzeren balustradehekwerken met daarin verwerkt het Wageningse wiel. Na de demping bleven deze gelukkig gespaard. Ze kregen naast de huidige Rabobank een nieuwe plaats. Onlangs zijn deze hekwerken nog door de gemeente op gerestaureerd.

Tot mei 1940 kende de Hoogstraat vlak voor de brug een scherpe knik. Die moest voorkomen dat men in de Hoogstraat geraakt konden worden, wanneer de vijand met een kanon door de poort heen zou schieten. Bij het wederopbouwplan greep men de mogelijkheid aan om de Hoogstraat recht te trekken. Hiervoor werd een rij gespaard gebleven historische huizen inclusief de klokkentoren door de gemeente gesloopt. De brug kwam nu meer in het verlengde van de Hoogstraat te liggen. Een kleine verspringing in de huizen aan beide zijden herinnert nog aan deze knik.

In 1967 werd de stadsgracht aan één kant van de brug gedempt. Bij deze “overkluizing” zoals men dat in 1967 zo eufemistisch noemde, is het slib uit de gracht verwijderd. De bedding is daarna voorzien van twee meter wit zand. Een betonnen buis werd onder de boog van de brug geschoven en verbonden met de gracht bij het plantsoen. Het muurwerk van de rechter balustrade werd hierbij afgebroken.

Het platform wil graag dat de brug nu snel in zijn oorspronkelijke staat wordt gerestaureerd. De smeedijzeren balustradehekken kunnen dan weer terugkeren naar hun oorspronkelijke plaats. Het resterende muurwerk van de brug inclusief het werfje onder de grond is mogelijk nog in goede staat. Om dat te controleren is het nodig dat er eerst een aantal proefsleuven wordt gegraven. Dan wordt ook duidelijk hoeveel de restauratie precies zal gaan kosten.