จรรยาบรรณวิชาชีพบัญชี

จรรยาบรรณวิชาชีพบัญชี

Accounting Professional Ethics

วิชาชีพ => Profession

วิชาชีพ => วิชา+อาชีพ

วิชาชีพ => อาขีวะ + ปฏิญาณ

ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2525

วิชาชีพ หมายถึง อาชีพที่ต้องอาศัยวิชาความรู้ความชำนาญ

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2542

วิชาชีพ หมายถึง วิชาที่จะนำไปใช้ในการประกอบอาชีพ เช่น วิชาแพทย์ วิชาช่างไม้ วิชาช่างยนต์

ความรู้ หมายถึงความรู้ที่ได้ด้วยการเล่าเรียนหรือฝึกฝน ดังนั้น คำว่า ผู้มีวิชาชีพ จึงหมายถึง ผู้ที่มีอาชีพที่ต้องอาศัยวิชาความรู้ความชำนาญหรือผู้ที่มีความรู้ซึ่งอาจได้จากการเล่าเรียนโดยตรงหรือจากการทำงานอันเป็นการฝึกฝนในการประกอบอาชีพเป็นปกติธุระก็ได้

ส่วนรากศัพท์ของวิชาชีพ พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ ได้เคยอธิบายว่า Profession ว่าตามรากศัพท์ หมายถึง ปฏิญาณ เพราะฉะนั้น สภาพอันแท้จริงแห่งวิชาชีพ ก็คือ อาชีวปฏิญาณ คือ การปฏิบัติตนต่อสรรพสิ่งว่าจะประกอบอาชีพตามธรรมเนียม ซึ่งมีบรรทัดฐาน

“อาชีพ” คือ การเลี้ยงชีวิต การทำมาหากิน งานที่ทำเป็นประจำเพื่อเลี้ยงชีวิต

วิชาชีพ ต่างจากอาชีพ ตรงที่วิชาชีพ จะต้องมีความรู้ มีการฝึกฝน มีทักษะ

คำนิยาม ภายใต้ จรรยาบรรณวิชาชีพบัญชี

“ผู้ประกอบวิชาชีพบัญชี” หมายความว่า ผู้ประกอบวิชาชีพบัญชีด้านการทำบัญชี ด้านการสอบบัญชี ด้านการบัญชีบริหาร ด้านการวางระบบบัญชี ด้านการบัญชีภาษีอากร ด้านการศึกษาและเทคโนโลยี การบัญชี และบริการเกี่ยวกับการบัญชีด้านอื่นตามที่กฎกระทรวงกาหนดให้เป็นวิชาชีพบัญชี และให้หมายความรวมถึงผู้ซึ่งขึ้นทะเบียนไว้กับสภาวิชาชีพบัญชีด้วย

“ผู้ประกอบวิชาชีพบัญชีที่ให้บริการสาธารณะ” หมายความว่า ผู้ประกอบวิชาชีพบัญชีในสำนักงานที่ให้บริการทางวิชาชีพ

“ผู้ประกอบวิชาชีพบัญชีในหน่วยงานธุรกิจ” หมายความว่า ผู้ประกอบวิชาชีพบัญชีที่ได้รับการว่าจ้างในกิจการ หรือกลุ่มของกิจการในด้านต่าง ๆ เช่น พาณิชยกรรม อุตสาหกรรม การบริการ การศึกษา ภาครัฐ องค์กรที่ไม่แสวงหากาไร หน่วยงานกำกับดูแล หรือองค์กรวิชาชีพ หรือผู้ประกอบ วิชาชีพบัญชีที่มีข้อตกลงผูกพันกับกิจการดังกล่าว

หลักการพื้นฐานของจรรยาบรรณวิชาชีพบัญชี

ผู้ประกอบวิชาชีพบัญชีต้องปฏิบัติตามหลักการพื้นฐานของจรรยาบรรณ ดังต่อไปนี้

1. ความซื่อสัตย์สุจริต (Integrity)

2. ความเที่ยงธรรมและความเป็นอิสระ (Objectivity and Independence)

3. ความรู้+ ความสามารถ+ความเอาใจใส่+รักษามาตรฐานในการปฏิบัติงาน (Professional Competence and Due Care)

4. การรักษาความลับ (Confidentiality) 

5. พฤติกรรมทางวิชาชีพ (Professional Behavior)

6. ความโปร่งใส (Transparency)

หลักการพื้นฐานของจรรยาบรรณวิชาชีพบัญชี (ต่อ)

1. ความซื่อสัตย์สุจริต

ประพฤติตนอย่างตรงไปตรงมา จริงใจในความสัมพันธ์ทั้งมวล ทั้งทางวิชาชีพและทางธุรกิจ

2. ความเที่ยงธรรมและความเป็นอิสระ

ไม่ยอมให้อคติ หรือความขัดแย้งทางผลประโยชน์ หรืออิทธิพลอันเกินควรของบุคคลอื่นมาลบล้างการใช้ดุลยพินิจทางวิชาชีพ หรือทางธุรกิจ

3. ความรู้ ความสามารถ ความเอาใจใส่ และการรักษามาตรฐานในการปฏิบัติงาน

• รักษาไว้ซึ่งความรู้ ความสามารถ และความชำนาญทางวิชาชีพในระดับที่รับรองได้ว่าลูกค้าหรือผู้ว่าจ้างได้รับบริการทางวิชาชีพที่ถึงพร้อมด้วยวิวัฒนาการล่าสุดในวิธีการ 

• หรือเทคนิคการปฏิบัติงานหรือตามกฎหมาย 

• และปฏิบัติหน้าที่ด้วยความเอาใจใส่ให้เป็นไปตามมาตรฐานวิชาชีพที่เกี่ยวข้อง

4.การรักษาความลับ

• ไม่พึงเปิดเผยข้อมูลของลูกค้าให้กับบุคคลที่สาม โดยไม่ได้รับการอนุมัติจากผู้มีอำนาจอย่างถูกต้องและเฉพาะเจาะจง 

• เว้นแต่เป็นการเปิดเผยตามสิทธิทางกฎหมาย หรือสิทธิทางวิชาชีพ หรือเป็นหน้าที่ที่ต้องเปิดเผย 

• หรือไม่นำข้อมูลดังกล่าวไปใช้เพื่อประโยชน์ส่วนตนหรือเพื่อบุคคลที่สาม

5. พฤติกรรมทางวิชาชีพ

• ปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง 

• หลีกเลี่ยงการกระทำใด ๆ ที่อาจทำให้เกิดความเสื่อมเสียเกียรติศักดิ์แห่งวิชาชีพบัญชี

6.ความโปร่งใส

• ปฏิบัติงานตามกฎหมาย ข้อบังคับ ระเบียบต่าง ๆ และมาตรฐานวิชาชีพที่กาหนดไว้ 

• ไม่ปกปิดข้อเท็จจริง หรือบิดเบือนความจริงอันเป็นสาระสาคัญซึ่งสามารถติดตามตรวจสอบได้

กฏหมายและข้อบังคับที่เกี่ยวข้องกับวิชาชีพบัญชี

ประมวลรัษฏากร

กฏหมายภาษีอากรทั้งหลาย ที่จัดเก็บภาษีอากรของภาครัฐจากประชาชน ทั้งในรูปแบบบุคคลธรรมดาและนิติบุคคล

ประมวลกฏหมายแพ่งและพาณิชย์

บริษัทจำกัด – การจัดทำงบการเงิน การปิดบัญชี การสอบบัญชี การจัดส่งงบการเงิน

ห้างหุ้นส่วนจำกัด – การจัดทำงบการเงิน การปิดบัญชี การจัดส่งงบการเงิน

พรบ.มหาชน และพรบ.หลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์

บริษัทมหาชน บริษัทในตลาดหลักทรัพย์ การระดมทุน

พรบ.การบัญชี พ.ศ.2543

หลักเกณฑ์การจัดทำบัญชี การจัดทำงบการเงิน คุณสมบัติผู้ทำบัญชี การยกเว้นไม่ต้องสอบบัญชีห้างหุ้นส่วนจำกัด

พรบ.วิชาชีพบัญชี พ.ศ.2547

• สภาวิชาชีพบัญชี คณะกรรมการสภาวิชาชีพ และอำนาจหน้าที่

• คณะกรรมการกำกับดูแลการประกอบวิชาชีพบัญชี

• วิชาชีพบัญชีควบคุม ได้แก่ การทำบัญชีและการสอบบัญชี

• การควบคุมผู้ประกอบวิชาชีพบัญชีด้วยจรรยาบรรณ