งบแสดงฐานะทางการเงิน

งบแสดงฐานะการเงิน

ความเป็นมาของงบแสดงฐานะการเงิน (เดิม ชื่องบดุล)

ก่อนปี พศ 2552 มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 35 เรื่องการนำเสนองบการเงิน เรียกชื่อรายงานนี้ว่า งบดุล ต่อมาในปี 2552 ได้มีการเปลื่ยนแปลงหมายเลขมาตรฐานและชื่อมาตรฐาน เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานรายงานทางการเงินระหว่างประเทศ มาตรฐานฉบับนี้ ได้เป็นมาตรฐาน ฉบับที่ 1 และได้ใช้ชื่องบนี้ว่า งบแสดงฐานะทางการเงิน แทนคำว่า งบดุล

คำว่า งบดุล ในภาษาอังกฤษใช้คำว่า Balance Sheet ที่มาน่าจะมาจากการวิธีการทำบัญชี ในยุคก่อนที่มีการใช้คอมพิวเตอร์และซอฟแวร์การบัญชี ในการจัดทำบัญชีแต่เดิมจะเรียกว่าบัญชีตัวที (T) เมื่อปิดบัญชีแล้ว งบการเงินที่ได้ ยอดรวมด้านสินทรัพย์ จะเท่ากับหนี้สินและทุน จึงเรียกว่า งบดุล นั่นเอง

งบแสดงฐานะทางการเงิน เป็นส่วนหนึ่งของงบการเงิน เพื่อแสดงฐานะการเงิน ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อผู้ใช้งบการเงินในการตัดสินใจเชิงเศรษฐกิจ

องค์ประกอบของงบการเงิน - ส่วนแสดงฐานะการเงิน

งบการเงิน ยังแสดงถึงผลการบริหารงานของฝ่ายบริหารซึ่งได้รับความไว้วางใจให้ดูแลทรัพยากรของกิจการงบการเงิน โดยให้ข้อมูล 3 ส่วนใหญ่คือ สินทรัพย์ หนี้สิน ส่วนของเจ้าของ

งบแสดงฐานะการเงินต้องมีรายการที่แสดงจำนวนเงินทุกข้อ

ดังต่อไปนี้

1 เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด

2 ลูกหนี้การค้าและลูกหนี้อื่น

3 สินค้าคงเหลือ

4 สินทรัพย์ชีวภาพ ภายในขอบเขตของมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 41 เรื่อง เกษตรกรรม

5 เงินลงทุนซึ่งบันทึกโดยใช้วิธีส่วนได้เสีย

6 สินทรัพย์ทางการเงิน (ไม่รวมจำนวนเงินที่แสดงในข้อ 1 2 และ 5)

7 สินทรัพย์ไม่มีตัวตน

8 อสังหาริมทรัพย์เพื่อการลงทุน

9 ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์

10 ยอดรวมของสินทรัพย์ ที่จัดประเภทเป็นสินทรัพย์ที่ถือไว้เพื่อขาย และสินทรัพย์ที่จะจำหน่ายตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 5 เรื่อง สินทรัพย์ไม่หมุนเวียนที่ถือไว้เพื่อขายและการดำเนินงานที่ยกเลิก

11 เจ้าหนี้การค้าและเจ้าหนี้อื่น

12 ประมาณการหนี้สิน

13 หนี้สินทางการเงิน (ไม่รวมจานวนเงินที่แสดงในข้อ 11 และ 12)

14 หนี้สินและสินทรัพย์ภาษีเงินได้สาหรับงวดปัจจุบันตามที่กำหนดในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 12 เรื่อง ภาษีเงินได้

15 หนี้สินภาษีเงินได้รอการตัดบัญชีและสินทรัพย์ภาษีเงินได้รอการตัดบัญชีตามที่กำหนดในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 12 เรื่อง ภาษีเงินได้

16 หนี้สินที่รวมในกลุ่มสินทรัพย์ ที่จะจำหน่ายที่จัดประเภทเป็นสินทรัพย์ที่ถือไว้เพื่อขายตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 5 เรื่อง สินทรัพย์ไม่หมุนเวียนที่ถือไว้เพื่อขายและการดำเนินงานที่ยกเลิก

17 ส่วนได้เสียที่ไม่มีอำนาจควบคุมที่แสดงในส่วนของเจ้าของ และ

18 ทุนที่ออกจาหน่าย และสำองต่างๆ ที่จัดสรรให้แก่ผู้เป็นเจ้าของของบริษัทใหญ่

ความแตกต่างระหว่างรายการหมุนเวียนกับรายการไม่หมุนเวียน

กิจการต้องแยกแสดงสินทรัพย์และหนี้สินเป็นรายการหมุนเวียนและไม่หมุนเวียน ในงบแสดงฐานะการเงิน เว้นแต่การแสดงรายการ ตามสภาพคล่องจะมีความน่าเชื่อถือและมีความเกี่ยวข้องมาก หากกิจการปฏิบัติตามข้อยกเว้นนี้ สินทรัพย์และหนี้สินทั้งหมดต้องแสดงตามลำดับของสภาพคล่อง

ไม่ว่าสินทรัพย์และหนี้สินจะนาเสนอไว้ด้วยวิธีใดก็ตาม กิจการต้องเปิดเผยจำนวนที่คาดว่าจะได้รับคืนหรือจ่ายชำระในระยะเวลาเกินกว่า 12 เดือน สำหรับรายการสินทรัพย์และหนี้สิน แต่ละบรรทัดซึ่งได้รวมยอดคงเหลือส่วนที่คาดว่าจะได้รับคืนหรือจ่ายชาระดังนี้

ไม่เกิน 12 เดือน นับจากรอบระยะเวลารายงาน และ

เกินกว่า 12 เดือน นับจากรอบระยะเวลารายงาน

สินทรัพย์หมุนเวียน

กิจการต้องจัดประเภทสินทรัพย์เป็นสินทรัพย์หมุนเวียนเมื่อสินทรัพย์นั้นเป็นไปตามเงื่อนไข ข้อใดข้อหนึ่งต่อไปนี้

1 คาดว่าจะได้รับประโยชน์ หรือตั้งใจสำหรับขายหรือใช้ภายในรอบระยะเวลา การดำเนินงานตามปกติของกิจการ

2 ถือสินทรัพย์โดยมีวัตถุประสงค์หลัก ถือไว้เพื่อค้า

3 คาดว่าจะได้รับประโยชน์จากสินทรัพย์ภายใน 12 เดือนหลังจากรอบระยะเวลารายงาน หรือ

4 สินทรัพย์ที่เป็นเงินสดหรือรายการเทียบเท่าเงินสด (ตามที่ได้นิยามไว้ในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 7 เรื่อง งบกระแสเงินสด) และไม่มีข้อจำกัดในการแลกเปลี่ยนหรือการใช้ชำระหนี้สินภายในระยะเวลาอย่างน้อย 12 เดือนหลังจากรอบระยะเวลารายงาน

กิจการต้องจัดประเภทสินทรัพย์ที่ไม่เป็นไปตามเงื่อนไขข้างต้นเป็นสินทรัพย์ไม่หมุนเวียน

หนี้สินหมุนเวียน

หนี้สินจะจัดประเภทเป็นหนี้สินหมุนเวียนเมื่อหนี้สินนั้นเป็นไปตามเงื่อนไขข้อใดข้อหนึ่งต่อไปนี้

1 คาดว่าจะมีการชำระภายในรอบระยะเวลาดำเนินงานตามปกติของกิจการ

2 ถือไว้โดยมีวัตถุประสงค์เบื้องต้นคือมีไว้เพื่อค้า

3 ถึงกำหนดชำระภายใน 12 เดือนนับจากรอบระยะเวลารายงาน หรือ

4 กิจการไม่มีสิทธิอันปราศจากเงื่อนไขให้เลื่อนการชำระหนี้ออกไปอีกเป็นเวลา ไม่น้อยกว่า 12 เดือน นับจากรอบระยะเวลารายงาน หากคู่สัญญามีทางเลือกให้จ่ายชำระหนี้โดยการออกตราสารทุน ระยะเวลาการชำระหนี้ไม่มีผลกระทบต่อการจัดประเภทรายการ

กิจการต้องจัดประเภทหนี้สินที่ไม่เป็นไปตามเงื่อนไขข้างต้นเป็นหนี้สินไม่หมุนเวียน

หนี้สินหมุนเวียนอื่น

เป็นหนี้สินที่การชำระไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของรอบระยะเวลาการดำเนินงานตามปกติ แต่มีกำหนดชำระภายใน 12 เดือนนับจากรอบระยะเวลารายงาน หรือถือไว้โดยมีวัตถุประสงค์เบื้องต้นเพื่อมีไว้เพื่อค้า ตัวอย่างเช่น หนี้สินทางการเงินบางประเภทที่เป็นไปตามคำนิยามของการถือไว้เพื่อค้า เงินเบิกเกินบัญชีธนาคาร และส่วนของหนี้สินทางการเงินไม่หมุนเวียนที่ถึงกำหนดชำระในหนึ่งปี เงินปันผลค้างจ่าย ภาษีเงินได้ค้างจ่าย และเจ้าหนี้อื่นที่ไม่ใช่เจ้าหนี้การค้า สำหรับหนี้สินทางการเงินซึ่งกิจการใช้เป็นแหล่งเงินทุนระยะยาว (นั่นคือมิได้เป็นส่วนหนึ่งของเงินทุนหมุนเวียนที่ใช้ในรอบระยะเวลาการดาเนินงานตามปกติของกิจการ) และยังไม่ครบกำหนดชำระภายใน 12 เดือนนับจากรอบระยะเวลารายงานให้ถือเป็นหนี้สินไม่หมุนเวียน

ข้อมูลที่ต้องนำเสนอในงบแสดงฐานะการเงินหรือในหมายเหตุประกอบงบการเงิน

กิจการต้องเปิดเผยการจัดประเภทรายการย่อย ในงบแสดงฐานะการเงิน หรือในหมายเหตุประกอบงบการเงินของรายการที่นำเสนอในงบการเงิน โดยจัดประเภทให้เหมาะสมกับ การดำเนินงานของกิจการ

รายละเอียดที่แสดงในการจัดประเภทย่อย ขึ้นอยู่กับข้อกำหนดของมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ขนาด ลักษณะ และหน้าที่ของจำนวนที่เกี่ยวข้องนั้น ซึ่งการเปิดเผยรายการ แต่ละรายการจะมีความแตกต่างกัน ตัวอย่างเช่น

1 รายการที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ ให้แยกแสดงแต่ละประเภทตามข้อกำหนดของ มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 16 เรื่อง ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์

2 ลูกหนี้ ให้แยกแสดงเป็นลูกหนี้การค้า ลูกหนี้บุคคลหรือกิจการที่เกี่ยวข้องกัน ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า และลูกหนี้อื่น

3 สินค้าคงเหลือ ให้แยกแสดงแต่ละประเภทตามข้อกำหนดของมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 2 เรื่อง สินค้าคงเหลือ เช่น สินค้าซื้อมาเพื่อขาย วัสดุการผลิต วัตถุดิบ สินค้าระหว่างผลิต และสินค้าสำเร็จรูป

4 ประมาณการหนี้สิน ให้แยกแสดงเป็นประมาณการหนี้สินเกี่ยวกับผลประโยชน์ของพนักงาน และประมาณการหนี้สินอื่น และ

5 ส่วนทุนของเจ้าของ และสำรองต่างๆ ให้แยกแสดงเป็นแต่ละรายการ เช่น ทุนที่ชำระแล้ว ส่วนเกินมูลค่าหุ้น และสำรองต่างๆ

กิจการต้องเปิดเผยข้อมูลต่อไปนี้ในงบแสดงฐานะการเงิน งบแสดงการเปลี่ยนแปลง ส่วนของเจ้าของหรือในหมายเหตุประกอบงบการเงิน

สำหรับหุ้นทุนแต่ละประเภท

1 จำนวนหุ้นที่จดทะเบียน

2 จำนวนหุ้นที่ออกจำหน่ายและชำระเต็มมูลค่า และจำนวนหุ้นที่ออก จำหน่ายแต่ยังชำระไม่เต็มมูลค่า

3 ราคาที่ตราไว้ต่อหุ้น หรือเปิดเผยว่าหุ้นไม่มีราคาตราไว้

4 รายการกระทบยอดของจำนวนหุ้นที่ถือโดยบุคคลภายนอก ณ วันเริ่มและวันสิ้นงวด

5 สิทธิ บุริมสิทธิ และข้อจำกัดของหุ้นทุนแต่ละประเภท ซึ่งรวมถึงข้อจำกัดในการจ่ายปันผลและการจ่ายคืนทุน

6 หุ้นของกิจการที่ถือโดยกิจการหรือบริษัทย่อย หรือบริษัทร่วมของกิจการ และ

7 หุ้นที่สำรองไว้เพื่อออกให้ตามสิทธิหรือตามสัญญาการขายหุ้น พร้อมเงื่อนไขและจำนวนเงินที่เกี่ยวข้อง และคำอธิบายถึงลักษณะและวัตถุประสงค์ของสำรองแต่ละประเภทในส่วนของเจ้าของ

กิจการที่ไม่มีหุ้นทุน เช่น ห้างหุ้นส่วน หรือทรัสต์ ต้องเปิดเผยข้อมูลซึ่งเทียบเท่ากับข้อมูลหุ้นทุน โดยให้แสดงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในระหว่างงวดสำหรับ แต่ละรายการในส่วนของเจ้าของ ตลอดจนสิทธิ บุริมสิทธิ และข้อจำกัดของส่วนได้เสีย ของเจ้าของ แต่ละประเภท

ถ้ากิจการมีการจัดประเภทรายการใหม่ของรายการดังต่อไปนี้

1 เครื่องมือทางการเงินที่ให้สิทธิขายคืนจัดประเภทเป็นตราสารทุน หรือ

2 เครื่องมือทางการเงินที่เพิ่มภาระผูกพันให้แก่กิจการ ในการที่จะส่งมอบสินทรัพย์สุทธิของกิจการตามสัดส่วนของหุ้น เฉพาะส่วนที่เปลี่ยนเป็นเงินสดได้ จัดประเภทเป็นตราสารทุน

โดยจัดประเภทระหว่างหนี้สินทางการเงินและส่วนของเจ้าของ กิจการต้องเปิดเผยจำนวน การจัดประเภทรายการใหม่ทั้งการจัดเข้าและการย้ายออกจากแต่ละประเภท (หนี้สิน ทางการเงินหรือส่วนของผู้ถือหุ้น) จังหวะเวลาและเหตุผลการจัดประเภทรายการใหม่นั้น

ข้อสังเกต งบแสดงฐานะการเงิน

1 เป็นการแสดงตัวเลข ณ วันที่สิ้นงวด/ปี

2 การเรียงลำดับรายการ เป็นการเรียงตามสภาพคล่องของรายการ จากสภาพมากสุดไปน้อยสุด ฝั่งสินทรัพย์ เริ่มบรรทัดแรกด้วยเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด