Fosfori është element kimik i cili u zbolua ne vitin 1669 nga alkimisti gjerman Hennig Brand duke e nxehur mbeturinat e thata të urines me rërë.Emri fosfor rrjedh nga gjuha (greq. fosforos = bartës i dritës). Fosfori është element kimik i cili gjendet në grupin e 15-të të sistemit periodik, me simbol P dhe me numer atopik 15. Ai ka 4 atome valente. Si një element, fosfor ekziston në dy forma kryesore, fosfor i bardhë dhe fosfor i kuq, por për shkak se është mjaft reaktive, fosfor nuk gjendet kurrë si një element i lirë në Tokë. Me një përqendrim prej 0.099%, fosfor është pniktogeni më i bollshëm në koren e Tokës. Përvec disa përjashtimeve, mineralet që përmbajnë fosfor janë në gjendje maksimale të oksiduar si shkëmbinj fosforeshë inorganike.
Forma e parë e fosforit elemental që u prodhua (fosfori i bardhë, në 1669) lëshon një shkëlqim të zbehur kur ekspozohet ndaj oksigjenit - prandaj emri, marrë nga mitologjia greke, Φωσφόρος do të thotë "bartës i dritës" (latinisht Lucifer), duke iu referuar " Morning Star ", planeti Venus (ose Merkuri). Termi "phosphorescence", që do të thotë shkëlqim pas ndriçimit, rrjedh nga kjo pronë e fosforit, edhe pse kjo fjalë është përdorur për një proces tjetër fizik që prodhon një shkëlqim. Shkëlqimi i vetë fosforit vjen nga oksidimi i fosforit të bardhë (por jo të kuq) - një proces i quajtur tani chemiluminescence. Së bashku me azot, arsenik, antimon dhe bizmut, fosfor klasifikohet si një pniktogen.
Fosfori është thelbësor për jetën. Fosfatet (komponimet që përmbajnë jon fosfat, PO43-) janë një komponent i ADN-së, ARN, ATP dhe fosfolipideve. Fosfori thelbësor u izolua për herë të parë nga urina e njeriut dhe hiri i kockave ishte një burim i rëndësishëm i hershëm i fosfatit. Minierat e fosfatit përmbajnë fosile sepse fosfati është i pranishëm në depozitat fosile të mbetjeve të kafshëve dhe të excretave. Nivelet e ulëta të fosfatit janë një kufi i rëndësishëm i rritjes në disa sisteme ujore. Shumica dërrmuese e përbërësve të fosforit të prodhuar konsumohen si plehra. Fosfati nevojitet për të zëvendësuar fosforin që bimët e largojnë nga toka dhe kërkesa e saj vjetore po rritet gati dy herë më shpejt se rritja e popullsisë njerëzore. Aplikacione të tjera përfshijnë komponimet organofosfor në detergjentë, pesticide dhe agjentë nervorë.
Fosfori në industri përftohet nga nxehja e përzierjes së xeheroreve, që përmbajnë fosfor (fosforite), të rërës dhe të koksit në furra elektrike në temperatura të larta.
Është substancë me ngjyrë të kuq dhe është me pak aktiv se fosfori i bardhë.Kur fosfori i bardhë iu ekspozohet rrezeve të diellit ose ngrohet pa praninë e ajrit n temperature 250 deri në 350°C, shndërrohet në fosfor të kuq.Fosfori i kuq nuk ndizet vetvetiu në ajër dhe nuk është i rrezikshëm si fosfori i bardhë. Nuk tretet në disulfur karboni (CS2) dhe nuk është helmues. Molekula e fosforit të kuq përmban më shume atome se fosfori i bardhë,atomet jan tv lidhura nv varg (P4)n.Me nxehjen e fosforit të kuq në temperatura të larta pastaj me ftohjen e shpejtë të avujve të tij formohet fosfori i bardhë,oksideve të fosforit,acidit fosforik dhe kripërave të tyre,lëndëve helmuese luftarake,helmeve kundër brejtësve etj.
Fosfori është me reaktiv se azoti.Ai bashëvepron me oksigjenin dhe formon dy okside:ku fosfori është me numër oksidimi (+3) (hekaoksidin e tetrafosforit, P4O10) dhe me numër oksidues (+5) (dekaoksdi i tetrafosforit (P4O10).Keto okside kur bashkëveprojnë me ujin formojnë acide.Oksidi i fosforit (III_ P4O6 quhet edhe treoksid fosfori,emri i përdorur që në kohën kur njihet formula empirike e komponimit P2O3.Oksodi i fosforit (V) P4O10 quhet edhe pentoksidi fofirit duke bazuar në formulën empirike (P2O5)