Thi vô trung học thì đúng hơn.

Sau khi học xong 5 năm bậc tiểu học, chúng tôi thi vào các trường trung học công lập danh tiếng. Trường trung học tư thục thì chỉ cần ghi danh, đóng tiền học phí mỗi tháng, không cần thi, miễn là ghi danh sớm để có chỗ. Vì trường nào cũng có giới hạn chỗ. Có đủ loại trường lớn nhỏ, nổi tiếng hay không, tôn giáo hay không, gần hay xa nhà.. tùy theo sự lựa chọn của mỗi gia đình. 

Trường trung học của tôi, không phải là do tôi chọn, cũng không do ba má tôi chọn. Mà là trường mà bác tôi, bác Vang, chọn cho con gái trưởng của bác. Bác đi lấy hồ sơ thi mà lấy 2 bộ, nên dư 1 bộ. Thế là bác đem qua nhà cho ba má tôi. Lúc đó, nhà bác và nhà ba má tôi cùng nằm trên con đường HTT chỉ cách nhau 1 ngã tư. Ba má tôi lúc nào cũng bận rộn với công việc buôn bán, không có thì giờ đi lấy hồ sơ. Còn tôi thì còn quá nhỏ, nên không biết cần phải làm gì. Còn nhỏ nên tôi cũng chẳng quan tâm lắm, trường công hay trường tư, trường nào cũng được, trường nào được vừa học vừa chơi là tôi thích. Ba má tôi cũng vậy trường nào cũng được vì ba má rất tin tưởng vào nền giáo dục của VNCH, trường học nào cũng tốt ! Mấy anh chị, trước tôi, đều học trường tư mà toàn là trường nổi tiếng.

Bác bảo trường này mới xây dựng, dạy theo chương trình giáo dục mới, tổng hợp, giống như bên Mỹ, và là lần đầu tiên mô hình này được áp dụng thử nghiệm tại Sài Gòn. Nếu thành công và thích hợp, mô hình giáo dục tổng hợp này sẽ được phát triển trên toàn miền nam. Trường lại rất gần nhà ở chính của bác ở Q10. Bác hy vọng, do trường mới mở, còn chưa có nhiều người biết đến, thì may ra con bác và tôi có thể vô được dễ dàng hơn. Đa số lúc bấy giờ, gia đình nào có con thi vô trung học, ai cũng nhắm vào các trường nổi tiếng từ lâu đời như Gia Long, Trưng Vương (cho nữ sinh), Pétrus Ký (cho nam sinh) nên tỷ lệ đậu sẽ khó hơn, ít hy vọng hơn.

Do quá lâu và quá nhỏ, tôi không nhớ, đề thi như thế nào, dễ hay khó.

Tôi còn nhớ, khi làm hồ sơ, tôi phải đi chụp hình và tôi bận cái áo ngắn tay mà tôi thích nhất lúc bấy giờ, loại vải rất mát. Lúc bấy giờ chưa có hình màu, nên tấm hình 4*6 trắng đen rất dễ thương, tóc ngắn, mắt to, gương mặt sáng loáng thông minh ! Không phải tôi tự khen, mà ai xem hình, hầu như cả nhà tôi và cả gia đình bác tôi đều khen tôi như vậy !

Thi ở đâu tôi cũng không nhớ.

Chỉ nhớ ngày đi xem kết quả, ba kêu đi với ba, ba chở trên xe Vespa, đến cổng trường. Ba đậu xe bên kia đường, đối diện cổng trường nơi đầy người bu xem kết quả. Ba bảo tôi coi xe, ba băng qua đường và chui vô đám đông. Lát sau, ba băng qua đường trở lại, cười, nói tôi đậu rồi. Ba má tôi vui lắm khoe với mọi người. Lần đầu có đứa con vô trung học công lập. Sau đó các em tôi cũng lần lượt thi đậu vô trung học công lập mà trường nổi tiếng nữa chứ. Đứa sau càng giỏi hơn đứa trước.

Bác thì trái lại, con gái bác rớt.

Trước khi có kết quả thi đậu, thời gian nghĩ hè của tôi thay vì 3 tháng, chỉ còn 2 tháng. Trường trung học tư thục nhập học sớm hơn trường công 1 tháng. Tôi cũng hơi lo sợ, nôn nóng, nếu không còn chỗ trường tư, nếu tôi rớt, vv.. mà không kịp ghi danh trường tư thì tôi sẽ mất 1 năm học. Tôi không muốn tí nào, vì tôi là người rất thích đi học. Thế là trong thời gian chờ đợi kết quả bên trường công, tôi đi ghi danh vô lớp 6 trung học Nguyễn Bá Tòng. Ngôi trường gần xịch nhà tôi, chỉ cần đi bộ 5’ khi đi học. Tôi có 2 chị lớn cũng học ở đây từ những năm trước. Nên ngày nhập học NBT của tôi thật vui. Trường thật lớn và thật đẹp, có nhiều cây phượng vỹ trong sân trường. Lên trung học là đi học bằng áo dài, nên mỗi đứa, mỗi năm đều có ít nhất 2 bộ áo dài. Chỉ sau 3 tháng hè, là áo dài cũ chật nít, phải thay áo mới đều đều cho mỗi niên học. Học ở đây là được bà chị dẫn đi ăn bột  chiên, bún bò vò viên.. ngon tuyệt ! 

Lớp 6 của tôi đông nha, chắc hơn 60 đứa, bàn ghế dài, có 2 dãy bàn ghế, ngồi chung, nhít nhau mà ngồi. Học sinh không có giới hạn chỗ rõ ràng, phân biệt. Đứa mập thì chiếm chỗ rộng, đứa ốm thì ráng chịu. Vô sớm thì lấy chỗ gần bảng, vô trễ thì ngồi sau. Vì NBT là trường đạo, nên ngày nào vô lớp, chúng tôi cũng đứng lên làm dấu thánh giá và cả lớp đọc lời cầu nguyện : " Lạy chúa, xin cho chúng con biết chăm chỉ học hành, rèn luyện tư cách, đạo đức chúng con,... để chúng con trở thành những người công dân tốt cho xã hội. Nhân danh cha và thánh, và thần. Amen !" Ngày nào chúng tôi cũng cầu nguyện trước khi bắt đầu môn học, nên tôi nhớ câu cầu nguyện đại khái như vậy. Tôi được hưởng sự giáo dục tốt nhất, phát triển tự nhiên nhất, và học hành thì tôi rất giỏi. Không biết tại sao, tôi cảm thấy rất thoải mái và ham học vô cùng, tôi học tới đâu hiểu hết tới đó, nên càng ham học hơn nữa, ham tìm hiểu hơn nữa. Cuối tháng, trường NBT hay lên bảng danh dự những học sinh giỏi nhất của các lớp. Thật quá bất ngờ ! Tên tôi trên bảng danh dự của lớp tôi. Thật quá vui ! Nhưng cũng là lúc tôi phải chia tay với trường NBT vì tôi biết kết quả, tôi đậu bên SNA và ngày nhập học sắp đến.

Sau này vô trường tổng hợp SNA, tôi mới thật sự thấy mình may mắn ! Tôi sẽ kể trong 1 đề tài khác. Sự khác biệt trường tư và trường công của tôi, giữa trường bình thường và trường tổng hợp, giữa trường đạo và trường không có đạo. Nói chung, tuy chỉ có 1 tháng lớp 6 ở NBT mà tôi có nhiều kỷ niệm rất đẹp. Tôi gặp lại cô bạn học chung trường tiểu học SPTH, ở gần nhà tôi, gần nhà bác tôi, Thanh Cầm. Nên cô ta biết gia đình họ hàng tôi luôn. Cô ta không học chung lớp tôi ở NBT vì hình như cô ta chọn sinh ngữ khác tôi. Tôi chọn Anh Văn.

Vô SNA, ngoài 2 bộ áo dài, tôi còn có thêm chiếc xe đạp. Vì SNA rất xa nhà tôi. Nhà tôi Q3, đối diện là Q1, SNA tận Q10. Trường không do tôi tự chọn nên tôi không để ý điểm này. Nên bây giờ đậu, thì dù có xa nhà cũng phải đi học. Trường giỏi thì dù có xa cũng nên đi !

BD, Saigon 8/1972.