Đố vui để học

Đố vui để học ( viết tắt là ĐVĐH).

ĐVĐH là chương trình giáo dục học đường, mục đích để các học sinh vừa chơi vừa học, qua những câu đố, khuyến khích sự tranh đua học hỏi của học sinh tai các trường miền nam thời Việt-Nam Cộng-Hoà (VNCH), có các giải thưởng cho đội thắng cuộc. Chương trình này được thu và phát trên đài vô tuyến truyền hình VN số 9 (THVN9). Thời đó là VNCH với tổng thống là Nguyễn Văn Thiệu.
Chương trình bắt đầu phát năm 1966, do Trung tâm học liệu thuộc Bộ Giáo Dục VNCH thực hiện. Những người tham gia điều hành chương trình là các thầy cô dạy trung học như Đinh Ngọc Mô (dạy Pháp văn, có biệt tài về kịch nghệ), Lê Thanh Hoàng Dân (Phó giám đốc Trường Quốc Gia Sư Phạm), Cao Thanh Tùng (dạy Việt văn), Huỳnh Kim Quế (đã qua một khóa huấn luyện về vô tuyến truyền hình tại Đài Loan) và các ông bà Nguyễn Văn Đồng, Huỳnh Độ, Nguyễn Tú Anh, Đặng Ngọc Hương, Dương Thủy Ngân. Giáo sư Lê Thanh Hoàng Dân, thì hầu như chương trình ĐVĐH nào, ông cũng tham gia, là nhà hảo tâm, tặng nhiều sách. Nhất là sách của trung tâm học liệu thì đẹp, mới, ra mỗi năm.. thèm lắm !
Chương trình được mô phỏng chương trình truyền hình của Mỹ Quiz Show và chương trình Quitte ou Double của Pháp, vừa có tính giải trí, vừa có tính giáo dục, tạo tinh thần thi đua học tập của học sinh, tập cho các em bình tĩnh, phản ứng nhanh, ăn nói mạnh dạn và lưu loát trước công chúng, khuyến khích các em học giỏi, tạo tinh thần học hỏi cho toàn học sinh nói chung.

Mỗi đội gồm 3 thí sinh, có đội trưởng chịu trách nhiệm giới thiệu các bạn trong đội mình. Câu đố trong cuộc thi ĐVĐH có 20 câu, mỗi câu 5 điểm nếu đáp trúng. Đáp được nửa câu hay một phần thì số điểm sẽ được ban giám khảo quyết định. Câu hỏi vừa được đưa ra, đội nào bấm chuông trước được trả lời nhưng nếu sai, đội sau sẽ được trả lời. Nếu các thí sinh hai bên đều đáp chỉ gần đúng câu hỏi, ban giám khảo sẽ quyết định số điểm. Sau 20 câu, cộng điểm để xem ai thắng. Đội chiến thắng được thưởng 13.000 đồng tính chung tiền mặt và tặng phẩm. Nhưng đội thua cũng được tặng 2.000 đồng (trị giá năm 1966). 

Năm đó, Bé học tiểu học công lập Lê Quý Đôn (LQĐ), chương trình Pháp-Việt từ nhỏ. Nên Bé nói giỏi 2 thứ tiếng từ nhỏ.

Trường Bé, tham dự thi với 1 trường tiểu học.. (?), không nhớ tên. 

Mỗi đội, mỗi trường có 3 thí sinh đại diện, cùng cấp lớp, để có cùng kiến thức, cùng trình độ học vấn thì mới có thể trả lời cho những câu hỏi được trích từ chương hình đã học theo bộ giáo dục quy định và kiến thức tổng quát, giải trí, xã hội, vv.. ở độ tuổi các em.

Bé được chọn trong 3 em đại diện trường LQĐ, làm trưởng nhóm để lên chương trình ĐVĐH.

Cuộc thi sôi nổi, cả nhà theo dõi qua đài truyền hình THVN9, TV đã có nhiều màu, nhà chúng tôi ở HTT, rất gần trường LQĐ. Học sinh LQĐ lúc bấy giờ bận đồng phục : áo trắng, jupe (cho nữ) hay quần short (cho nam) màu xanh dương.

Chương trình bắt đầu, 2 trưởng nhóm giới thiệu các bạn nhóm mình, từng em một. Bé dạn dĩ, tự tin, là gương mặt sáng sủa, thông minh nhất trong cả đám ;). Dĩ nhiên, cả nhà chúng tôi ủng hộ Bé hết mình, mong trường LQĐ thắng cuộc thi. Lần lượt các câu hỏi được đưa ra, các em thi nhau nhấn nút để trả lời. Nếu trả lời đúng thì được điểm. Nếu trả lời sai thì bất kỳ ai cũng có thể cho câu trả lời tiếp theo chỉ cần nhanh tay nhấn nút. Có thời hạn để trả lời. Nếu không đội nào biết câu trả lời thì ban giám khảo đưa ra câu trả lời. Cứ như vậy, cho đến 1 câu cuối hay gần cuối, không nhớ, nhưng nếu câu trả lời này đúng là có thể quyết định đội thắng cuộc rồi. Có thời gian giới hạn cho 1 cuộc thi. Ở câu này, đội Bé nhanh tay, nhưng em đó trả lời sai. Hồi hộp.. Thình lình, rất nhanh, Bé gần như đứng dậy, nhấn nút, và được mời trả lời. Câu trả lời đúng. Cả nhà oà lên vui mừng, chắc lúc đó trên chương trình các em còn vui mừng hơn ai cả. Bé lanh thật !

Đội LQĐ thắng cuộc, nhờ cô Bé nhà mình, vừa lanh lẹn và vừa giỏi.

Cả nhà rất tự hào về Bé. Cả hàng xóm cũng vui lây vì thấy Bé trên TV, qua ĐVĐH.
  

Có 1 lần tôi ghé đài truyền hình VN coi có thể nào xin 1 trích đoạn vidéo để làm kỷ niệm cho Bé. Nhưng lúc ấy là sau 1975, thì Việt Cộng không ai cho vào. Việt Cộng cũng đã tiêu hủy, tàn phá các di sản văn hóa VNCH : tài liệu, phim, ảnh, vv.. trước 1975. Thật phí ! Nên nếu ai còn giữ được những vidéos về chương trình ĐVĐH, thì hãy liên lạc với tôi. 

Giờ chỉ còn kỷ niệm trong ký ức.

Ty,

Saigon 1973-1974