ასფალტბეტონის ქარხანა — ეს არის საწარმო, რომელიც გამოიყენება ასფალტბეტონის (ასფალტის ნარევის) დასამზადებლად. ასფალტბეტონი ძირითადად გზების მშენებლობაში გამოიყენება როგორც საფარი.
🏭 ასფალტბეტონის ქარხნის ძირითადი დანიშნულება:
ასფალტის ქარხნის მთავარი მიზანია ბუნებრივი და ხელოვნური ინგრედიენტების — ქვა-ღორღი, ბიტუმი, ფხვნილი და სხვა დანამატების ზუსტი პროპორციებით შერევა და დასახმარი მასალის მიღება.
🔧 ქარხნის ძირითადი კომპონენტები:
დოზატორი – ინგრედიენტების ზუსტი პროპორციით შერევის მოწყობილობა.
დამშრალებელი ბარაბანი – ქვა-ღორღის გასაშრობად, რომ მასაში არ იყოს ტენი.
დასაცავი ფილტრები – მტვრისა და გამონაბოლქვის გაფილტვრისთვის.
მიქსერი – ინგრედიენტების შერევისთვის.
ბიტუმის ავზი – თბოიზოლირებული ავზი ბიტუმის შესანახად და გათბობისთვის.
მზა მასალის საცავი – შერეული ასფალტის დროებითი შესანახი ბაგა.
🏗️ ასფალტბეტონის ქარხნის ტიპები:
სტაციონარული ქარხანა – განლაგებულია მუდმივ ადგილას და გამოიყენება დიდი პროექტებისთვის.
მობილური ქარხანა – გადაადგილდება ობიექტიდან ობიექტზე. გამოსადეგია მცირე ან დროებითი პროექტებისთვის.
სატვირთო ქარხანა (Mini asphalt plant) – მცირე მოცულობის ასფალტის საწარმო, ხშირად გამოიყენება ქალაქში ოპერაციებისას.
⚙️ წარმოების პროცესი მოკლედ:
ინგრედიენტების (ქვა, ქვიშა, მინერალები) დაბარათვა და შრობითი განთავსება;
მასალის გაშრობა და გაცხელება;
ბიტუმთან შერევა;
მზა მასალის მიღება და ტრანსპორტირება ასაფენად.
ასფალტბეტონის ქარხნის მუშაობის პრინციპი ეფუძნება მინერალური მასალების (ქვა-ღორღის, ქვიშის და ფხვნილის) გათბობას, შერევას ბიტუმთან და მზა ასფალტის მიღებას. ქვემოთ გთავაზობ დეტალურ აღწერას ასფალტბეტონის ქარხნის მუშაობის ეტაპების მიხედვით:
· ქვა-ღორღი, ქვიშა და მინერალური ფხვნილი მოჰყავთ ნაყარად და ტოვებენ ბუნკერებში (დოზატორებში).
· დოზატორები აწონიან და ზუსტად აწვდიან საჭირო რაოდენობის მასალას შერევის პროცესისთვის.
· მასალები შედის დამშრალებელ ბარაბანში (ძირითადად ბუნებრივი აირის ან დიზელის ღუმელი), სადაც ქვა-ღორღი ცხელდება 140–170 °C-მდე.
· წყალი და ნესტი მოშორებულია მასალას, რაც უზრუნველყოფს ბიტუმთან უკეთ შერევას.
· ბარაბნიდან გამომავალი ცხელი ჰაერი და მტვერი გადის ფილტრაციის სისტემაში (მაგ. ციკლონური ან ჩანთოვანი ფილტრები), რაც იცავს გარემოს დაბინძურებისგან.
· გაცხელებული მასალა გადადის გაცხრილავ სისტემაში, სადაც ცალკდება გრანულაციის მიხედვით (მაგალითად: 0–5 მმ, 5–10 მმ, 10–20 მმ).
· შემდეგ გრანულები ინახება ცხელი მასალების სილოსებში.
· ბიტუმი ინახება სპეციალურ თბოიზოლირებულ ავზებში, სადაც ინარჩუნებს მუდმივ ტემპერატურას (დაახლოებით 150–180 °C).
· გათბობილი ბიტუმი მიეწოდება მიქსერს, სადაც ხდება მასალების შერევა.
· ცხელი ქვა, ქვიშა, ფხვნილი და ბიტუმი ხვდება მიქსერში — მთავარი ნაწილია, სადაც ხდება საბოლოო შერევა.
· შერევა გრძელდება დაახლოებით 30–60 წამი.
· მზა ასფალტი გადადის ცხელი მასალის ბაგაში, საიდანაც იტვირთება მანქანებში და მიეწოდება გზის ასაფენად.
· დაწყვეტილი რეჟიმი (Batch mix) – ყველა ეტაპი ხდება ციკლურად. გამოიყენება მაღალი ხარისხის ასფალტის დასამზადებლად.
· უწყვეტი რეჟიმი (Drum mix) – ინგრედიენტები უწყვეტად მიეწოდება და შერევა ხდება უწყვეტი ნაკადით. უფრო პროდუქტიულია.
· ფილერები (მინერალური ფხვნილები)
· დანამატები (მასტიკა, პოლიმერები, ცელულოზა და სხვა)
· კონტროლის პანელი – ქარხანა იმართება ავტომატური სისტემებით და პროგრამებით, რაც ზუსტ ხარისხს უზრუნველყოფს.
ბიზნეს გეგმების სრული სია იხილეთ >>> https://www.gen.ge/business-plans/