เรื่องที่ 1 แผนที่ - เข็มทิศ
1.1 ความหมาย และความสำคัญของแผนที่
แผนที่ คือ สิ่งที่แสดงรายละเอียดของภูมิประเทศบนพื้นผิวโลกทั้งที่มีอยู่ตามธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น โดยจำลองไว้บนวัตถุพื้นราบด้วยมาตราส่วนใดมาตราส่วนหนึ่งซึ่งรายละเอียดเหล่านี้อาจแสดงด้วยเส้น สี และสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น สีที่ใช้ในแผนที่ทางภูมิศาสตร์ ได้แก่
สีน้ำเงินแก่ แสดงถึง ทะเล มหาสมุทรที่ลึกมาก
สีฟ้าอ่อน แสดงถึง เขตน้ำตื้น หรือไหล่ทวีป
สีเขียว แสดงถึง ที่ราบระดับต่ำ
สีเหลือง แสดงถึง ที่ราบระดับสูง
สีแสด แสดงถึง ภูเขาที่สูงปานกลาง
สีแดง แสดงถึง ภูเขาที่สูงมาก
สีน้ำตาล แสดงถึง ยอดเขาที่สูงมาก ๆ
สีขาว แสดงถึง ยอดเขาที่สูงจนมีหิมะปกคลุม
ความสำคัญของแผนที่
1. ใช้เป็นเครื่องมือประกอบกิจกรรมการเดินทางไกลของลูกเสือ โดยแผนที่จะให้ข้อมูลเบื้องต้นของพิกัดทิศทางและตำแหน่งของสถานที่ในการเดินทางในเบื้องต้นที่ชัดเจน
2. แผนที่จะช่วยให้เข้าใจถึงข้อมูลพื้นฐานของสภาพลักษณะภูมิประเทศเบื้องต้นของสถานที่ในแต่ละแห่ง ช่วยให้สามารถวางแผนในการเดินทางได้อย่างเหมาะสม
3. ความเข้าใจในชนิดของแผนที่ จะช่วยให้รู้จักที่จะเลือกใช้ประโยชน์จากแผนที่ในแต่ละชนิดได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
แผนที่โดยทั่วไป แบ่งออกเป็น 3 ชนิด
1. แผนที่แบนราบ แสดงพื้นผิวโลก ความสูงต่ำ ใช้แสดงตำแหน่ง ระยะทาง และเส้นทาง
2. แผนที่ภูมิประเทศ แสดงพื้นผิวโลกในทางราบ ไม่แสดงความสูงต่ำ ละเอียดกว่าและใช้ประโยชน์ได้มากกว่าแผนที่แบนราบ
3. แผนที่ภาพถ่าย ทำขึ้นจากภาพถ่ายทางอากาศ มีความละเอียดและความถูกต้องมากกว่าแผนที่ชนิดอื่นมาก สามารถมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ตามธรรมชาติ และสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นอย่างชัดเจน
สัญลักษณ์ในแผนที่
สัญลักษณ์ (SYMBOL) เป็นเครื่องหมายที่ใช้แทนรายละเอียดต่าง ๆ ที่ปรากฏอยู่บนพื้นผิวโลก ฉะนั้น เมื่ออ่านแผนที่จึงควรตรวจดูเครื่องหมายแผนที่ก่อนเสมอ ทั้งนี้เพื่อจะป้องกันมิให้ตีความหมายสัญลักษณ์ต่าง ๆ ผิดพลาดได้ ในแผนที่ชุด L 7017 จะแสดงสัญลักษณ์ 3 ประเภท
1.2 ความหมาย และความสำคัญของเข็มทิศ
ความหมายของเข็มทิศ เข็มทิศ คือ เครื่องมือสำหรับใช้หาทิศทางหรือบอกทิศทางในแผนที่
ความสำคัญของเข็มทิศ เข็มทิศ มีความสำคัญในการบอกทิศที่สำคัญทั้ง 4 ทิศ คือ ทิศเหนือ ทิศใต้ ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก หรืออาจจะบอกรายละเอียดเป็น 8 ทิศ 16 ทิศ หรือ 32 ทิศก็ได้ ในกรณีการเดินทางไกลของลูกเสือ เข็มทิศเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญในการบอกทิศทางไปสู่จุดหมายปลายทาง หากกรณีหลงป่าหรือหลงทาง ลูกเสือสามารถแจ้งพิกัดให้ผู้ช่วยเหลือได้
