เรื่องที่ 1 คำปฏิญาณ กฎ และคติพจน์ของลูกเสือ
การอยู่ร่วมกันในสังคม จำเป็นต้องอาศัย กฎ ระเบียบ เพื่อเป็นรากฐานในการดำเนินชีวิตให้เป็นปกติสุขของครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศ ที่จะอยู่ร่วมกันด้วยความผาสุกและยั่งยืน
ความหมายคำปฏิญาณของลูกเสือ
คำปฏิญาณของลูกเสือ คือ คำมั่นสัญญาที่ลูกเสือทุกคนต้องให้ไว้แก่ผู้บังคับบัญชา เป็นถ้อยคำที่กล่าวออกมาด้วยความจริงใจและสมัครใจ คำกล่าวนี้สำคัญอย่างยิ่งในชีวิตการเป็นลูกเสือ เมื่อกล่าวแล้วต้องปฏิบัติตามให้ได้ เป็นการส่งเสริมให้ลูกเสือรักเกียรติของตน เพื่อความเป็นพลเมืองดีของชาติ โดยอาศัยคำปฏิญาณเป็นอุดมการณ์นำไปปฏิบัติในชีวิตได้
คำปฏิญาณของลูกเสือ
ด้วยเกียรติของข้า ข้าสัญญาว่า
ข้อ 1 ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
ข้อ 2 ข้าจะช่วยเหลือผู้อื่นทุกเมื่อ
ข้อ 3 ข้าจะปฏิบัติตามกฎของลูกเสือ
ข้อ 1 ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
ชาติ ประกอบด้วย แผ่นดินน่านน้ำและประชาชนพลเมืองที่อยู่รวมกันโดยมีกฎหมาย ขนบธรรมเนียม ประเพณีและวัฒนธรรมเป็นหลักปฏิบัติ ลูกเสือทุกคนต้องประพฤติปฏิบัติตนให้เป็นพลเมืองดีของชาติ
ศาสนา ทุกศาสนามีความมุ่งหมายเดียวกัน คือ สอนให้ทุกคนเป็นคนดี ละเว้นความชั่ว ให้กระทำแต่ความดี ลูกเสือทุกคนต้องมีศาสนา ลูกเสือจะนับถือศาสนาใด ๆ ก็ได้
พระมหากษัตริย์ ทรงเป็นประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติลูกเสือทุกคนต้องปฏิบัติตนตามรอยพระยุคลบาท
ข้อ 2 ข้าจะช่วยเหลือผู้อื่นทุกเมื่อ
ลูกเสือทุกคนเป็นผู้มีจิตอาสา ไม่นิ่งดูดาย เอาใจใส่ผู้อื่น มีความพร้อมที่จะเสียสละเพื่อส่วนรวมทุกโอกาสที่พึงกระทำได้ ซึ่งเป็นสิ่งหนึ่งที่ทำให้ลูกเสือเป็นผู้มีเกียรติและได้รับการยกย่องชื่นชมจากประชาชนทั่วไป
ข้อ 3 ข้าจะปฏิบัติตามกฎของลูกเสือ
กฎของลูกเสือเปรียบเสมือนศีลของลูกเสือที่เป็นหลักยึดเหนี่ยวให้ประพฤติปฏิบัติในสิ่งดีงาม
ความหมายกฎของลูกเสือ
กฎของลูกเสือ หมายถึง ข้อปฏิบัติที่ลูกเสือต้องยึดเป็นแนวทางการประพฤติปฏิบัติตน ในชีวิตประจำวัน กฎของลูกเสือมี 10 ข้อ ดังนี้
กฎของลูกเสือ
ข้อ 1 ลูกเสือมีเกียรติเชื่อถือได้
ข้อ 2 ลูกเสือมีความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และซื่อตรงต่อผู้มีพระคุณ
ข้อ 3 ลูกเสือมีหน้าที่กระทำตนให้เป็นประโยชน์และช่วยเหลือผู้อื่น
ข้อ 4 ลูกเสือเป็นมิตรของคนทุกคน และเป็นพี่น้องกับลูกเสืออื่นทั่วโลก
ข้อ 5 ลูกเสือเป็นผู้สุภาพเรียบร้อย
ข้อ 6 ลูกเสือมีความเมตตากรุณาต่อสัตว์
ข้อ 7 ลูกเสือเชื่อฟังคำสั่งของบิดามารดา และผู้บังคับบัญชาด้วยความเคารพ
ข้อ 8 ลูกเสือมีใจร่าเริง และไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก
ข้อ 9 ลูกเสือเป็นผู้มัธยัสถ์
ข้อ 10 ลูกเสือประพฤติชอบด้วยกาย วาจา ใจ
เพื่อความชัดเจนในกฎของลูกเสือทั้ง 10 ข้อ จึงมีคำอธิบายเพิ่มเติม ดังนี้
ข้อ 1 ลูกเสือมีเกียรติเชื่อถือได้
ลูกเสือต้องประพฤติตนเป็นคนดี เป็นผู้มีระเบียบวินัย ผู้อื่นย่อมจะชื่นชม เชื่อถือ จะเป็นที่ไว้วางใจแก่คนทั้งหลาย โดยเฉพาะในขณะที่ลูกเสือสวมเครื่องแบบอันทรงเกียรติ ย่อมจะไม่ทำสิ่งใด ๆ ที่ก่อให้เกิด ความเสื่อมเสียเกียรติของลูกเสือ
ข้อ 2 ลูกเสือมีความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และซื่อตรงต่อผู้มีพระคุณ
ลูกเสือต้องเทิดทูน สถาบันทั้ง 3 ได้แก่ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ บรรพบุรุษของเรายอมพลีชีพเพื่อชาติมาแล้ว เพื่อรักษาสถาบันนี้ไว้ เพื่อให้ประเทศชาติของเรา มั่นคงอยู่ต่อไป จงทำหน้าที่ของเราให้ดีที่สุดในฐานะที่เราเป็นลูกเสือ
ข้อ 3 ลูกเสือมีหน้าที่กระทำตนให้เป็นประโยชน์ และช่วยเหลือผู้อื่น
ลูกเสือต้องเป็นผู้รู้จักการเสียสละ ไม่เห็นแก่ตัว พร้อมที่จะบำเพ็ญประโยชน์ให้กับบ้าน สถานศึกษา สังคม ชุมชน ตลอดจนประเทศชาติ ด้วยการเข้าไปมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ตามความสามารถและโอกาส และพัฒนาตนเองให้มีความรู้ความสามารถให้พึ่งตนเองได้ และสามารถช่วยเหลือผู้อื่นได้
ข้อ 4 ลูกเสือเป็นมิตรของคนทุกคน และเป็นพี่น้องกับลูกเสืออื่นทั่วโลก
ลูกเสือจะต้องเป็นผู้มี จิตใจโอบอ้อมอารี รู้จักเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่ทุก ๆ คนโดยไม่เลือกว่าเป็นเชื้อชาติ ศาสนาใด ๆ รวมทั้งมีความรู้สึกเสมือนหนึ่งว่าเป็นพี่น้องกับลูกเสืออื่นทั่วโลก ต้องมีการทำงานร่วมกัน ต้องอยู่ร่วมกัน ต้องประพฤติปฏิบัติดี ทั้งกาย วาจา ใจ คือ ต้องรู้จักแสดงน้ำใจกับผู้อื่น ช่วยเหลือผู้อื่นอย่างเต็มใจ เอื้อเฟื้อ เผื่อแผ่ เสียสละ มีอัธยาศัยไมตรีกับคนทั่วไป ยิ้มแย้มแจ่มใส
ข้อ 5 ลูกเสือเป็นผู้สุภาพเรียบร้อย
ลูกเสือต้องเป็นผู้ที่มีกิริยาและวาจาสุภาพ อ่อนโยน อ่อนน้อม มีสัมมาคารวะ ทั้งทางกาย วาจา และใจ ไม่ยกตนข่มท่าน แต่งกายสะอาดเรียบร้อย แสดงวาจาไพเราะ นุ่มนวลไม่กล่าวร้ายล่วงเกิน เตือนตนให้ประพฤติดีประพฤติชอบ และมีความอ่อนน้อมถ่อมตน
ข้อ 6 ลูกเสือมีความเมตตา กรุณาต่อสัตว์
ลูกเสือต้องเป็นคนที่มีใจเมตตา กรุณา ต่อสัตว์ ไม่รังแกสัตว์ หรือทรมาน ทารุณสัตว์ให้รับความเจ็บปวดหรือกักขังสัตว์ มีใจปรารถนาให้ผู้อื่นพ้นทุกข์
ข้อ 7 ลูกเสือเชื่อฟังคำสั่งของบิดา มารดา และผู้บังคับบัญชาด้วยความเคารพ
ลูกเสือต้องเคารพและเชื่อฟังคำสั่งบิดามารดาซึ่งเป็นผู้ให้กำเนิด เป็นผู้เลี้ยงดูเราจนเติบใหญ่ มีพระคุณอย่างใหญ่หลวง และต้องเชื่อฟังค าสั่งของครู อาจารย์ และผู้บังคับบัญชาที่ล้วนมีประสบการณ์ในชีวิตที่สามารถชี้แนะแนวทาง ให้สิ่งที่ดีแก่เรา ลูกเสือจึงต้องเคารพและเชื่อฟัง
ข้อ 8 ลูกเสือมีใจร่าเริง และไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก
ลูกเสือต้องเป็นผู้ที่ยิ้มแย้มแจ่มใส ร่าเริงอยู่เสมอ ไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก แสดงถึงมิตรภาพ มีไมตรีจิตที่ดีต่อกันด้วยความเต็มใจ
ข้อ 9 ลูกเสือเป็นผู้มัธยัสถ์
ลูกเสือต้องเป็นผู้รู้จักเก็บหอมรอมริบ ประหยัด ใช้จ่ายเฉพาะที่จำเป็น ตามฐานะของตน ต้องประหยัดทรัพย์สินทั้งของตนเองและผู้อื่นด้วย รวมทั้งต้องไม่รบกวนเบียดเบียนผู้อื่น
ข้อ 10 ลูกเสือประพฤติชอบด้วยกาย วาจา ใจ
ลูกเสือต้องรู้จักสำรวมกาย วาจา และใจ คือ "ทำดี คิดดี พูดดี” ไม่ทำให้ตนเองและผู้อื่นเดือดร้อน ต้องรู้จักเหนี่ยวรั้ง ควบคุมสติ บังคับ ข่มใจตนเอง ละอายตนเอง คำนึงถึงมรรยาทของตนเองตลอด จนไม่คิดเบียดเบียนทำร้ายผู้อื่น เป็นผู้ที่สุภาพอ่อนโยนปฏิบัติตนให้เหมาะกับกาลเทศะและสังคม
ความหมายคติพจน์ของลูกเสือ
คติพจน์ทั่วไปของลูกเสือ
เสียชีพอย่าเสียสัตย์ หมายความว่า ให้ลูกเสือรักษาความซื่อสัตย์มีสัจจะยิ่งชีวิต จะไม่ละความสัตย์ถึงแม้จะถูกบีบบังคับจนเป็นอันตรายถึงกับชีวิตก็ตาม ก็ไม่ยอมเสียสัจจะเพื่อเกียรติภูมิ คำปฏิญาณและคำมั่นของลูกเสือ
คติพจน์ของลูกเสือแต่ละประเภท
ลูกเสือสำรอง “ทำดีที่สุด”
ลูกเสือสามัญ “จงเตรียมพร้อม”
ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่“มองไกล”
ลูกเสือวิสามัญ “บริการ”
ทำดีที่สุด หมายความว่า ปฏิบัติหน้าที่ของตนที่มีอยู่ให้ดีที่สุด
จงเตรียมพร้อม หมายความว่า เตรียมความพร้อมทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจในการปฏิบัติหน้าที่ที่รับผิดชอบ
มองไกล หมายความว่า การมองให้กว้างและไกล ฉลาดที่จะมองเห็นความจริงของสิ่งต่าง ๆ ว่าผลจากการกระทำภารกิจของตน อาจส่งผลกระทบถึงภารกิจอื่น บุคคลอื่น
บริการ หมายความว่า การกระทำด้วยความตั้งใจที่จะให้ผู้อื่นมีความสะดวกหรือลดปัญหา หรือความทุกข์หวังเพียงให้ผู้รับบริการได้รับสิ่งที่เหมาะสมที่สุดเสมอ โดยไม่หวังรางวัลหรือสิ่งตอบแทนใด ๆ