มะขามป้อม

รหัสพันธุ์ไม้ : 7-58000-002-100

สถานที่พบ : หน้าอาคารธีรราชธิดา

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Phyllanthus emblica L.

ชื่อวงศ์ : PHYLLANTHACEAE

ชื่อสามัญ : Indian gooseberry, Malacca tree

ชื่ออื่นๆ : กำทวด (ราชบุรี), ม่างลู่แซ(กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้พุ่มขนาดใหญ่ หรือไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูง 8 – 12 เมตร เรือนยอดรูปร่มแผ่กว้าง ปลายลู่ลง เปลือกสีน้ำตาลปนเทาผิวค่อนข้างเรียบ หรือแตกเป็นร่องตามความยาวของลำต้น เปลือกในสีชมพู

• ใบ ใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ใบรูปขอบขนาน กว้าง 0.25 – 0.5 เซนติเมตร ยาว 0.8 – 1.2 ซม. โคนใบมนแคบเข้าหาก้านใบ ขอบใบเรียบ ปลายใบมนป้าน ใบเรียงชิดติดกันดูเผินๆ เหมือนใบประกอบ

• ดอก ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกตามง่ามใบ ดอกย่อยสีเขียวอ่อน หรือขาวนวล ขนาดเล็ก ดอกแยกเพศร่วมต้น กลีบเลี้ยง 6 กลีบ ไม่มีกลีบดอก ดอกเพศผู้ มีเกสรเพศผู้ 3 อัน ดอกเพศเมีย มีฐานรองดอกเป็นรูปถ้วย ขอบถ้วยหยัก เกสรเพศเมีย 1 อัน

• ผล ผลมีเนื้อเมล็ดเดียวแข็ง ลักษณะกลม มีเนื้อหนา เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.2 – 2 เซนติเมตร ผลอ่อนสีเขียวอ่อน ผลแก่สีเขียวอมเหลือง เนื้อรับประทานได้ มีรสฝาด เปรี้ยว ขม และอมหวาน เปลือกหุ้มเมล็ดแข็ง มีสันตามยาว 6 สัน ภายในมี 6 เมล็ด

ประโยชน์ : เนื้อไม้ใช้ทำเสาอาคารบ้านเรือนขนาดเล็ก ไม้กระดาน ด้ามเครื่องมือการเกษตร ทำฟืน เผาถ่าน เปลือกและใบให้สีน้ำตาลแกมเหลือง ใช้ย้อมผ้า ผลสุกนำมารับประทานสด ทำให้ชุ่มคอแก้กระหายน้ำ แก้ไอ และใช้เป็นยาขับพยาธิ