การเป็นนักบินนั้นต้องอาศัยทั้งความตั้งใจ การฝึกฝน และการลงทุนอย่างมาก แต่ก็เป็นอาชีพที่คุ้มค่าและน่าตื่นเต้น มีเส้นทางหลักๆ ดังนี้
อายุ: โดยทั่วไปต้องมีอายุ 17-18 ปีขึ้นไปเพื่อเริ่มการฝึกบิน และ 21 ปีขึ้นไปเพื่อได้รับใบอนุญาตนักบินพาณิชย์ (CPL)
สุขภาพ: ต้องผ่านการตรวจสุขภาพทางการแพทย์สำหรับการบินที่เข้มงวด (Class 1 Medical Certificate) ซึ่งรวมถึงการมองเห็น การได้ยิน และสุขภาพโดยรวมที่ดี
วุฒิการศึกษา: มีวุฒิ ม.ปลาย หรือเทียบเท่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งควรมีความรู้พื้นฐานที่ดีในวิชาคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ (ฟิสิกส์)
นี่คือส่วนสำคัญที่สุดของเส้นทางนี้ครับ:
ใบอนุญาตนักบินส่วนบุคคล (Private Pilot License - PPL): เป็นใบอนุญาตแรกที่คุณจะได้รับ ช่วยให้คุณสามารถบินเครื่องบินส่วนตัวเพื่อสันทนาการได้แต่ยังไม่สามารถบินเพื่อหารายได้
การเรียนภาคพื้น (Ground School): เรียนรู้ทฤษฎีการบิน เช่น หลักอากาศพลศาสตร์ กฎการบิน อุตุนิยมวิทยา การนำร่อง และระบบเครื่องบิน
การบินจริง (Flight Training): ฝึกบินกับครูฝึกสอน โดยมีชั่วโมงบินตามที่กำหนด รวมถึงการบินเดี่ยวครั้งแรก (Solo Flight)
สอบ: ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ (Checkride)
การจัดอันดับเครื่องวัดประกอบการบิน (Instrument Rating - IR): เป็นส่วนเสริมที่สำคัญ ช่วยให้คุณสามารถบินในสภาวะที่มองเห็นได้จำกัด เช่น ในสภาพอากาศเลวร้าย หรือในเมฆ โดยอาศัยเครื่องมือในห้องนักบินเป็นหลัก
การเรียนภาคพื้นและภาคปฏิบัติ: คล้าย PPL แต่เน้นทักษะการบินด้วยเครื่องวัด
ใบอนุญาตนักบินพาณิชย์ (Commercial Pilot License - CPL): ใบอนุญาตนี้ช่วยให้คุณสามารถบินเพื่อหารายได้ได้ ถือเป็นก้าวสำคัญสู่การเป็นนักบินอาชีพ
ชั่วโมงบิน: ต้องสะสมชั่วโมงบินให้ครบตามที่กำหนด (โดยทั่วไป 200-250 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับประเทศและหลักสูตร) ซึ่งรวมถึงชั่วโมงบินข้ามประเทศและชั่วโมงบินกลางคืน
การฝึกเพิ่มเติม: พัฒนาทักษะการบินที่ซับซ้อนขึ้น
สอบ: ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ
การจัดอันดับเครื่องบินหลายเครื่องยนต์ (Multi-Engine Rating - ME): หากต้องการบินเครื่องบินที่มีมากกว่าหนึ่งเครื่องยนต์ (เช่น เครื่องบินพาณิชย์ส่วนใหญ่) จะต้องมีการฝึกอบรมนี้เพิ่มเติม
การฝึกอบรมเฉพาะแบบ (Type Rating): สำหรับการบินเครื่องบินขนาดใหญ่ที่ซับซ้อน เช่น เครื่องบินโดยสาร A320 หรือ B737 จะต้องเข้ารับการฝึกอบรมเฉพาะสำหรับเครื่องบินรุ่นนั้นๆ ในเครื่องจำลองการบิน (Simulator)
หลังจากได้รับ CPL แล้ว เส้นทางสามารถแยกย่อยได้หลายทาง:
ครูฝึกการบิน (Flight Instructor - FI): เป็นวิธีที่ดีในการสะสมชั่วโมงบินและพัฒนาทักษะการสอน ถือเป็นเส้นทางยอดนิยมสำหรับนักบินที่เพิ่งจบใหม่
นักบินเครื่องบินเล็ก: บินให้กับบริษัทเช่าเหมาลำ ถ่ายภาพทางอากาศ พ่นยา หรือทำงานอื่นๆ ที่ต้องการนักบิน
นักบินสายการบิน (Airline Pilot): เป็นเป้าหมายสูงสุดของหลายๆ คน ต้องมีชั่วโมงบินสูง มี Type Rating และผ่านการคัดเลือกที่เข้มข้นของสายการบิน
นักบินเครื่องบินส่วนตัว/ธุรกิจ (Corporate Pilot): บินเครื่องบินส่วนตัวให้กับองค์กรหรือบุคคล
นักบินทหาร: หากเลือกเส้นทางนี้ จะต้องเข้ารับการฝึกอบรมทางทหารและการบินโดยเฉพาะ ซึ่งมักจะแตกต่างจากพลเรือน
นักบินจะต้องมีการฝึกอบรมทบทวนและสอบวัดความรู้เป็นประจำ เพื่อรักษาใบอนุญาตและทักษะการบินให้ทันสมัยอยู่เสมอ
คณะและมหาวิทยาลัยที่แนะนำ
ในประเทศไทย มีสถาบันที่เปิดสอนหลักสูตรการบินทั้งในระดับปริญญาตรีและหลักสูตรฝึกอบรมที่มุ่งเน้นการผลิตนักบินโดยตรง:
สถาบันการบินพลเรือน (Civil Aviation Training Center - CATC)
จุดเด่น: เป็นรัฐวิสาหกิจภายใต้กระทรวงคมนาคม ได้รับการรับรองมาตรฐานสากลจาก ICAO (International Civil Aviation Organization) เป็นสถาบันหลักในการผลิตบุคลากรด้านการบินของประเทศ มีหลักสูตรที่หลากหลาย ทั้งหลักสูตรการบินบัณฑิตและหลักสูตรเทคโนโลยีการบินบัณฑิต รวมถึงหลักสูตรนักบินพาณิชย์โดยตรง
หลักสูตรนักบิน: เน้นการฝึกบินจริงเพื่อขอใบอนุญาตต่างๆ เช่น PPL, CPL, IR, ME เป็นที่รู้จักและได้รับการยอมรับอย่างสูงในอุตสาหกรรมการบินไทย
มหาวิทยาลัยศรีปทุม (Sripatum University)
จุดเด่น: วิทยาลัยการบินและคมนาคม มีหลักสูตรที่หลากหลาย รวมถึงหลักสูตรการจัดการความปลอดภัยการบิน (วิทยาศาสตรบัณฑิต) ที่สามารถต่อยอดไปเรียนนักบินได้
สิ่งอำนวยความสะดวก: มีเครื่องบินจริง (Airbus A300-600) และเครื่องจำลองการบิน (Flight Simulator) ที่ทันสมัย
วิทยาลัยอุตสาหกรรมการบินนานาชาติ สจล. (International Academy of Aviation Industry, KMITL)
จุดเด่น: มีหลักสูตรวิศวกรรมการบินและนักบินพาณิชย์ (Bachelor of Engineering in Aeronautical Engineering and Commercial Pilot) ที่เรียนเป็นภาษาอังกฤษ เพื่อเตรียมความพร้อมสู่การทำงานในระดับสากล มีการฝึกบินและเยี่ยมชมอุตสาหกรรมจริง
ใบอนุญาต: หลักสูตรครอบคลุมการขอใบอนุญาต CPL, ME, IR และการฝึกอบรมที่เกี่ยวข้องอื่นๆ
มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ (Dhurakij Pundit University - DPU)
จุดเด่น: มีหลักสูตรการจัดการเทคโนโลยีการบินและการอำนวยการบิน ที่ได้รับการรับรองมาตรฐานสากลจาก ICAO มีเครื่องบินจริง (Airbus A300-600) และเครื่องจำลองการบินที่ทันสมัย เช่น Boeing 737-800NG และ Cessna 172-G1000
มหาวิทยาลัยอื่นๆ ที่มีหลักสูตรเกี่ยวข้อง:
มหาวิทยาลัยนานาชาติแสตมฟอร์ด: คณะบริหารธุรกิจ สาขาการจัดการธุรกิจการบิน (หลักสูตรนานาชาติ)
มหาวิทยาลัยกรุงเทพ: คณะมนุษยศาสตร์และการจัดการการท่องเที่ยว สาขาวิชาการจัดการธุรกิจสายการบิน
มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง: สำนักวิชาการจัดการ การจัดการธุรกิจการบิน
มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต:1 สถาบันพัฒนาบุคลากรการบิน
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก: สถาบันเทคโนโลยีการบิน
การเรียนการบินในต่างประเทศจะทำให้คุณได้สัมผัสกับมาตรฐานการฝึกอบรมระดับโลกและโอกาสในการทำงานที่หลากหลาย:
Embry-Riddle Aeronautical University (สหรัฐอเมริกา)
จุดเด่น: ได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยการบินที่ดีที่สุดในโลก มีวิทยาเขตในฟลอริดาและแอริโซนา เสนอทั้งปริญญาทางวิชาการและการฝึกบินจริงภายใต้มาตรฐาน FAA (Federal Aviation Administration) มีสิ่งอำนวยความสะดวกระดับโลกและสายสัมพันธ์ที่ดีกับอุตสาหกรรมการบิน
CAE Oxford Aviation Academy (สหราชอาณาจักร/แคนาดา/ทั่วโลก)
จุดเด่น: เป็นสถาบันฝึกอบรมการบินชั้นนำระดับโลก มีศูนย์ฝึกอบรมกระจายอยู่หลายประเทศ ให้บริการฝึกอบรมทั้งนักบินใหม่และนักบินที่มีประสบการณ์ หลักสูตรได้รับการยอมรับในระดับสากล (FAA/EASA)
FlightSafety Academy (สหรัฐอเมริกา)
จุดเด่น: ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี 1966 มีชื่อเสียงในการผลิตนักบินคุณภาพสูง ศิษย์เก่ากว่า 17,000 คนทำงานให้กับสายการบินต่างๆ ทั่วโลก มีสิ่งอำนวยความสะดวกครบครันทั้งห้องเรียน เครื่องบิน และโรงเก็บเครื่องบิน
University of North Dakota (UND Aerospace, สหรัฐอเมริกา)
จุดเด่น: เป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยชั้นนำด้านการบินในสหรัฐอเมริกา หลักสูตรครอบคลุมทั้งการควบคุมการจราจรทางอากาศ การศึกษาการบิน การจัดการสนามบิน และการจัดการการบิน
Singapore Flying College (สิงคโปร์)
จุดเด่น: เป็นวิทยาลัยการบินของสายการบินสิงคโปร์แอร์ไลน์ มีมาตรฐานการฝึกอบรมที่สูงและเน้นการผลิตนักบินคุณภาพเพื่อรองรับความต้องการของสายการบินในภูมิภาคเอเชีย
CTC Wings (L3Harris Airline Academy) (สหราชอาณาจักร/ยุโรป)
จุดเด่น: เป็นอีกหนึ่งสถาบันฝึกอบรมนักบินพาณิชย์ที่มีชื่อเสียงในยุโรป มีหลักสูตรที่เข้มข้นและสิ่งอำนวยความสะดวกที่ทันสมัย
ใบรับรอง: ตรวจสอบว่าสถาบันได้รับการรับรองจากหน่วยงานการบินพลเรือนที่เกี่ยวข้อง (เช่น CAAT ในไทย, FAA ในสหรัฐฯ, EASA ในยุโรป)
ประเภทหลักสูตร: พิจารณาว่าคุณต้องการเรียนหลักสูตรปริญญาที่ครอบคลุมความรู้ด้านการบิน หรือหลักสูตรฝึกบินที่มุ่งเน้นการขอใบอนุญาตนักบินโดยตรง
ค่าใช้จ่าย: การเรียนการบินมีค่าใช้จ่ายที่สูงมาก ควรศึกษาข้อมูลให้ละเอียดและวางแผนทางการเงินให้ดี
ภาษา: หากเรียนต่างประเทศ คุณจะต้องมีความสามารถทางภาษาอังกฤษในระดับที่ดีมาก (ทั้งการสื่อสารทั่วไปและการสื่อสารด้านการบิน)
โอกาสในการทำงาน: บางสถาบันอาจมีข้อตกลงหรือความสัมพันธ์ที่ดีกับสายการบินต่างๆ ซึ่งอาจเป็นประโยชน์ต่อการหางานในอนาคต
วัฒนธรรมและสภาพแวดล้อม: พิจารณาความเหมาะสมของสภาพแวดล้อมการเรียนและวัฒนธรรมของประเทศนั้นๆ ด้วย
หวังว่าข้อมูลนี้จะเป็นประโยชน์ในการตัดสินใจของคุณพิเชษฐ์นะครับ! หากมีคำถามเพิ่มเติม ยินดีให้คำแนะนำครับ