Verkennen en verzamelen

In de fase verkennen en verzamelen zijn de belangrijkste concepten verder uitgediept: betekenisvol leren, de inzet van ict daarbij, en gepersonaliseerd leren. Parallel hieraan hebben de leraren al verschillende kleinschalige leeractiviteiten ontworpen en uitgeprobeerd in hun klas, waarin het betekenisvol leren met ict en aspecten van gepersonaliseerd leren werden verkend.

Om te komen tot een gezamenlijke definitie van betekenisvolle leeractiviteiten, hebben we verschillende stappen ondernomen. In de eerste sessie hebben we besproken wat leraren verstaan onder betekenisvolle leersituaties met gebruik van devices, en hier enkele voorbeelden van besproken. De leraren bleken te verschillen in wat zij verstaan onder betekenisvol leren. Aspecten die aan bod kwamen zijn onder andere: leerlingen zelf leerdoelen of leervragen laten formuleren, projecten waarin leerlingen creatief aan de slag gaan met een thema en zelf iets maken (bijv. een huis ontwerpen, een poster maken, een quiz maken), aansluiten op interesses van leerlingen, en de leerinhoud koppelen aan een context/het dagelijks leven, zodat duidelijker is waarom het belangrijk is dit te leren. Zelfsturing speelt een belangrijke rol: leerlingen bepalen zelf op welke manier ze willen werken of aan welke leervragen ze willen werken. Devices kunnen bij het betekenisvol leren onder andere gebruikt worden om ‘de wereld in het lokaal te krijgen’, informatie op te zoeken, en dingen te maken (filmpjes, ontwerpen, etc).

Een van de leraren over betekenisvol leren en de rol van devices daarbij:

“Betekenisvol wil wat mij betreft zeggen dat kinderen wéten en snappen waarom ze iets aan het doen zijn. Verbanden leggen met andere vakgebieden en de leerlingen nieuwsgierig krijgen. Met devices is het mogelijk om de wereld in het lokaal te krijgen. Alle informatie is voorhanden, kinderen kunnen bij een onderzoek naar de Noordpool ook echt naar de Noordpool toe. Devices geven je als leerkracht veel verschillende mogelijkheden en tools om snel te schakelen tussen vakgebieden, kinderen hun leervragen te laten stellen én uit te laten zoeken/werken op een manier die zij willen.”

Om een duidelijker beeld te krijgen van belangrijke kenmerken van betekenisvolle leeractiviteiten en de rol van ict daarbij, hebben de leraren ter voorbereiding van de tweede sessie enkele voorbeelden van betekenisvolle leersituaties met ict in hun school beschreven. We hebben besproken wat deze leersituaties volgens ons betekenisvol maakt. Enkele van de genoemde voorbeelden zijn:

• Gebruik van Padlet (https://nl.padlet.com/) voor het activeren van voorkennis en om leerlingen eigen (leer)vragen over een thema te laten formuleren. Daarna gaan leerlingen op zoek naar informatie over het thema en houden ze dit bij op Padlet-muur. Betekenisvolle elementen: voorkennis activeren, eigen leervraag bedenken.
• Stop motion filmpje maken voor rekenen, om een zelf gekozen leerdoel uit te leggen. Leerlingen waren erg betrokken en kozen een werkwijze die aansloot bij hun voorkeuren. Betekenisvolle elementen: creëren, werken aan eigen leerdoel, uitleggen, werken op eigen manier.
• Vragen leren stellen over een tekst door voor medeleerlingen een quiz te maken in Kahoot (https://kahoot.com). Het feit dat je het maakt voor een ander en het daadwerkelijk wordt gebruikt, maakt het extra betekenisvol. Quiz in Kahoot heeft ook een competitie-element (gamification), wat motiverend werkt.
• Kleuters zoeken in de school naar voorwerpen die met een bepaalde letter beginnen. Ze maken hier foto’s van en maken daarmee een poster in PicCollage (https://pic-collage.com/). Betekenisvolle elementen: bewust in fysieke omgeving op zoek gaan, creatief bezig zijn, poster maken hoe je dat zelf wil.