Joodse ingenieur ontwierp de Kever
Rijkskanselier Adolf Hitler en de Oostenrijkse autobouwer Ferdinand Porsche ontwierpen de populaire Volkswagen Kever. Volgens de geschiedenisboeken. Maar niet volgens techniekjournalist Paul Schilperoord. Hij claimt dat Hitler en Porsche het idee hebben gestolen van een joodse ingenieur.
Josef Ganz (Boedapest, 1 juli 1898 - Australië, 26 juli 1967) was een Hongaars auto-ontwerper die volgens sommige bronnen de voorloper van de Volkswagen Kever zou hebben ontwikkeld. Na zijn studie werktuigbouwkunde werd Josef Ganz in 1927 hoofdredacteur van het tijdschrift Motor-Kritik, dat hij al snel uitbouwde tot een zeer succesvol vakblad. In dit tijdschrift pleitte Ganz keer op keer voor een Duitse volkswagen. Dat was in zijn ogen een goedkope, lichtgewicht, gestroomlijnde auto met de motor achterin en pendelassen. Dat zijn precies de eigenschappen van de latere Kever. De meeste auto’s uit die tijd stonden hoog op de wielen en waren helemaal niet gestroomlijnd. Ze hadden nog veel weg van het paard en wagen. De visionair Ganz was een van de eerste die de auto wilde moderniseren.
De ingenieur was zeer invloedrijk. Naast zijn hoofdredacteurschap adviseerde hij onder meer Mercedes en BMW. Hij ontwierp ook de succesvolle Standard Superior. Al was die auto naar zijn smaak nog veel te duur. Het liefste wilde Ganz dat alle Duitsers een auto – een volkswagen – konden aanschaffen. De ommekeer kwam voor de joodse Ganz toen Hitler de macht greep. In korte tijd werd het hem onmogelijk gemaakt om te werken. Hij werd gevangen gezet. Het was het begin van een helaas zeer succesvolle lastercampagne tegen de ingenieur.
Niet lang na zijn gevangenschap werd een moordaanslag op hem gepleegd, waarschijnlijk door de Gestapo. Een man met een ploertendoder in de hand wilde Ganz op zijn oprijlaan aanvallen. Hond Dolly redde zijn baas heldhaftig. Drijvende kracht achter deze smerige zaken was een aartsvijand van Ganz, die een persoonlijke vriend was van Gestapo-leider Hermann Göring.
Omdat hij zijn leven niet zeker was, vluchtte Ganz naar Zwitserland. Daarvandaan hoorde hij hoe Hitler en Porsche met zijn ontwerp voor een volkswagen aan de haal gingen. Na de Tweede Wereldoorlog spande Ganz verschillende rechtszaken aan om de patenten die de nazi’s van hem hadden afgepakt, weer op zijn naam te krijgen. Daarnaast wilde hij zijn bijdrage aan de Kever benadrukken. Er werd amper naar hem geluisterd. Ganz stierf vrijwel vergeten in 1967. Niet lang voor zijn dood noemde hij zijn leven ‘een misdaadverhaal dat zelfs Hitchcock niet kan verzinnen’.
Schilperoord vertelt dit opmerkelijke en onbekende levensverhaal van Ganz meeslepend. Hij zet Ganz overtuigend neer als een zeer eigenwijze en bevlogen man. Het boek van Schilperoord is vanuit technisch oogpunt interessant en ongelooflijk spannend door de intriges.
Het bewijsmateriaal van Schilperoord dat Ganz een grote invloed had op de ontwikkeling van de Volkswagen Kever is overdonderend. Daardoor moet het bekende verhaal over de geschiedenis van de Kever worden aangepast. Bij het Engelstalige lemma op de wikipediasite van de Kever staat nu nog dat Porsche in 1931 voor het eerst de naam Volkswagen gebruikte. Schilperoord bewijst dat Ganz al in 1927 deze naam gebruikte. Het valt te hopen dat het boek van Schilperoord zo goed wordt gelezen, dat dit soort misverstanden voorgoed verdwijnen en aan de grote bijdrage van Josef Ganz aan de Kever eindelijk recht wordt gedaan.
Hans Ledwinka (Klosterneuburg, 14 februari 1878 - München, 14 februari 1967) De Tatra 97 is een auto met heckmotor die werd geproduceerd door de Tsjechische auto- en vrachtwagenfabriek Tatra. De T97 werd van 1936 tot en met 1939 gebouwd.
De T97 was bedoeld als kleiner alternatief voor de T87. De T97 werd aangedreven door een 1,8-liter motor. De auto kon een topsnelheid van 130 kilometer per uur bereiken. De productie van de auto werd gestopt na de Duitse bezetting van Tsjechoslowakije, mogelijk om een vergelijking met de KdF-Wagen Volkswagen Kever te vermijden.
Het, voor die tijd, gestroomlijnde ontwerp en de technische specificaties geven de T97 een opvallende gelijkenis met de KdF-Wagen van Volkswagen, die later de Volkswagen Kever genoemd zou worden. Er wordt aangenomen dat Volkswagen de ontwerpen van Tatra heeft gebruikt bij het ontwerp van de Volkswagen. Ferdinand Porsche, ontwerper bij Volkswagen, zou zijn beïnvloed door de ontwerpen van Hans Ledwinka, de toenmalige ontwerper bij Tatra. Tatra wilde een schadevergoeding van Porsche, en begon een rechtszaak. Deze werd gestopt door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog werd de rechtszaak tegen Volkswagen heropend. In 1961 werd de zaak uiteindelijk geregeld; Volkswagen betaalde aan Tatra 3 miljoen Duitse mark schadevergoeding.
Béla Barényi (Hirtenberg, 1 maart 1907 – Sindelfingen, 5 mei 1997) ontwierp in 1925 een kleine auto voor vier personen. Volgens sommige bronnen zou hij de ontwerpen tussen 1925 en 1932 aan Ferdinand Porsche hebben laten zien. In 1934 werden de ontwerpen van Barényi zonder diens toestemming afgedrukt in het Franse autotijdschriftt Omnia. Toen vlak voor de Tweede Wereldoorlog de KdF-Wagen verscheen, leek deze sterk op de ontwerpen van Barényi. Toch wordt Barényi in de geschiedenis van deVolkswagen Kever zelden genoemd. Als er al sprake is van plagiaat, wordt meestal gewezen op de overeenkomsten tussen het ontwerp van Porsche en een prototype van Hans Ledwinka voor Tatra. Er bestaat nog steeds twijfel over de claim dat Barényi de originele bedenker was van het concept van de Kever. Erwin Komenda wordt ook genoemd als bedenker van het concept.
In 1951 publiceerde de Duitse schrijver Horst Mönnich zijn industrieroman Die Autostadt over de geschiedenis van Volkswagen. In zijn boek noemde hij Ferdinand Porsche de uitvinder van de Volkswagen Kever. Barényi spande een proces aan. De patentafdeling van de rechtbank te Karlsruhe oordeelde in oktober 1955 dat het concept en de belangrijkste onderdelen van de Volkswagen Kever niet door Porsche maar door Barényi waren bedacht. Mönnich moest de passages die Barényi betroffen in de volgende drukken van zijn boek weglaten. Barényi vroeg slechts één Duitse Mark schadevergoeding.
Fotos van autos van Josef Ganz - Paul Jaray Hans Ledwinka Kleinwagen ingenier EN