Embedded Files
Wie was Johannes Swets Azn.?
Johannes werd in 1830 geboren in Hardinxveld in het gezin van Arie Swets Tijszoon en Hendrika Adriana Koens. Vader Arie, een visserszoon, was aannemer. Johannes was de oudste van -waarschijnlijk- vijf kinderen. Na hem kwamen broers Bernardus, Tijs en Arie en zus Gijsberdina Cornelia.
Grootvader Tijs kocht op een veiling van vissersgereedschappen in 1769 netten, een anker en een reep lood. Vader Arie lijkt een vissende aannemer te zijn geweest. Hij huurde in 1864 viswater in de noordelijke helft van de Merwede. Broers Bernardus en Tijs werden ook aannemer en broer Arie begon een scheepswerf. Zus Gijsberdina trouwde met loods en (rijks-)bakenmeester Elias Blokland. Deze tak van de familie Swets lijkt in enkele generatie opgeklommen te zijn tot de middenklasse.
De familie Swets was ook een vruchtbare familie en in de regio rond Hardinxveld wemelt het van de ''Swetsen''. De verschillende familietakken trouwden ook weer onderling. Het toevoegen van een patroniem achter de naam was daarom geen overbodige luxe.
Swets' opleiding
Johannes Swets Azn. was waterbouwkundige, maar had geen opleiding tot ingenieur. Rond het midden van de 19e eeuw waren de spoorwegmaatschappijen grote opdrachtgevers. Spoorlijnen, spoorbruggen en stations moesten worden ontworpen en aangelegd. Werken bij de spoorwegen betekende een opleiding in de praktijk. In 1859 vestigde Swets zich in Rhenen, hij was toen opzichter bij de Rijksspoorwegen. De Middelburger Courant van 22 maart 1864 meldt de bevorderingen bij de staats-spoorwegen tot opzichter 2e klasse in de bouw- en werktuigkunde. In het zelfde artikel wordt een zekere N. Nierstrasz genoemd.
trouwen
Rhenen moet een gelukkige periode zijn geweest in het leven van Johannes Swets Azn.. Hij maakte promotie en trouwde in 1863 met Frederika Christina Elisabeth Thomson, een domineesdochter. Nog in het zelfde jaar werd dochter Hendrika Catharina geboren. Twee jaar later gevolgd door een zoon: Cornelis Wilhelmus.
Kampen
Na de voltooiing van de staatsspoorweg Arnhem-Zwolle, werd Johannes Swets Azn. in 1866 benoemd tot directeur van Stadswaterwerken in Kampen op een salaris van f 1.400, -. Swets werd gekozen uit 43 sollicitanten en zijn werkzaamheden ging per 14 januari 1867 in.
Vanwege deze functie werd Swets toegelaten tot het genootschap van ingenieurs. In Kampen begonnen zijn werkzaamheden met de opdracht tot het bouwen van een schutsluis buiten de Hagenpoort, tussen de stadsgracht en rivier de IJssel. Hiervoor ontwierp hij de ''nieuw uitgedachte schuivende sluisdeur''. Het werd een hoogtepunt in zijn carrière.
de nieuw uitgedachte schuivende sluisdeur in de gracht buiten de Hagenpoort
Johannes Swets was terecht trots op zijn creatie en publiceerde op eigen kosten een brochure over de bouw van de Kamper schutsluis met tekeningen en zelfs een foto.
een eigen huis bouwen?
De eerste jaren in Kampen woonde het gezin Swets ''over de IJsselbrug''. Dat moet in de oude bebouwing rond de schans voor de stadsbrug zijn geweest. Daar werden twee dochters geboren, waarvan slechts één de eerste kwetsbare maanden overleefde. In 1869 vroeg Swets de Kamper gemeenteraad twee maal om toestemming voor het bouwen van een huis. Het eerst huis had op het bolwerk buiten de Hagenpoort en tegenover de nieuwe sluis moeten komen. Na afwijzing van dit plan probeerde Swets het met een huis ''over de IJsselbrug'' ten noorden van de Buitensocieteit. Ook dat plan werd afgewezen. Rond 1870 verhuisde het gezin naar de Oudestraat, waar nog drie kinderen werden geboren. Dochter Geertruij en zoon Arie werden slechts enkele weken oud. Bij de geboorte van dochter Adriana in 1876 woonde de familie Swets aan de Burgwal. Hier volgde in 1880 nog de geboorte van een zoon.
hieronder bij de rode pijl de prachtige plek van het laatste huis van de familie Swets in Kampen, in het Kalverhekkenbos langs stadsgracht De Burgel
ontslag
Een direkteur van Stadswaterwerken naast een Stadsarchitect, waarbij de werkzaamheden voortdurend door elkaar heen liepen. Het bleek geen gelukkig keuze. In 1878 was de Kamper gemeenteraad nog zó tevreden over de werkzaamheden van Johannes Swets Azn., dat men hem een gratificatie van f 500 toekende voor zijn werkzaamheden bij de herindeling van de erven op het Kampereiland. Twee jaar later lagen de kaarten heel anders. Directe aanleiding was het totaal mislukken van de Modelboerderij op het Kampereiland. Johannes Swets Azn. wachtte de resultaten van een onderzoekscommissie niet af en vroeg op 31 mei 1881 eervol ontslag per 1 juli 1881. Dat gunde de Kamper gemeenteraad hem niet.
na Kampen
Swets' ontslag in Kampen knakte zijn carrière. Waarschijnlijk voorzag hij daarna met tijdelijke opdrachten in zijn onderhoud. Ook verschenen er nog diverse publicaties van zijn hand. Bijvoorbeeld een plan voor inpoldering van de Zuiderzee (1888). Vanuit Kampen vertrok Swets naar Vreeland, waarheen hij al eerder zijn gezin had gestuurd. Daar werd nog een zoon geboren, die krap een half jaar oud werd. Later verbleef Swets nog in Loenen en Nichtevecht (1886). Uiteindelijk streek het gezin neer aan de Nieuwekade 26 in Utrecht (1890). In 1899 overleed Johannes Swets Azn. in Utrecht.
cultuurZIEN, 2023
Page updated
Google Sites
Report abuse