Lesefni um Byrjendalæsi

Skrif Rósu Eggertsdóttir um aðferðina

Rósa Eggertsdóttir, fyrrum sérfræðingur við Miðstöð skólaþróunar HA, er upphafsmaður Byrjendalæsis. Hún byrjaði að þróa aðferðina í samvinnu við nokkra skóla á Norðurlandi veturinn 2004–2005. Hér fyrir neðan má finna skýrslur um þróunarverkefnin og önnur skrif Rósu um aðferðina.

• Rósa Eggertsdóttir. (2005). Skýrsla um þróunarstarf í lestri í 1. og 2. bekk í grunnskólum Húnavatnssýslu.

• Rósa Eggertsdóttir. (2006). Byrjendalæsi - Skýrsla um þróunarstarf í lestri í 1. og 2. bekk í Lundarskóla og Oddeyrarskóla 2005 og 2006.

• Rósa Eggertsdóttir. (2007). Byrjendalæsi. Skíma, 30(2), 17–21.

• Rósa Eggertsdóttir, Jenný Gunnbjörnsdóttir og Þóra Rósa Gestsdóttir. (2010). Byrjendalæsi: Lestur eða læsi? Skíma, 33(2), 26–29.

• Rósa Eggertsdóttir. (2013). Starfsþróun og varanlegar breytingar á skólastarfi: Byrjendalæsi í ljósi fræða um starfsþróun. Í Rúnar Sigþórsson, Rósa Eggertsdóttir og Rúnar Sigþórsson (ritstjórar). Fagmennska í skólastarfi: Skrifað til heiðurs Trausta Þorsteinssyni. Reykjavík: Háskólaútgáfan og Háskólinn á Akureyri.

Rannsókn á Byrjendalæsi

Árin 2011–2013 var aflað umfangsmikilla ganga um læsiskennslu í skólum sem nota kennsluaðferðina Byrjendalæsi. Afrakstur rannsóknarinnar hefur nú verið tekinn saman í bók auk þess sem birtar hafa verið nokkrar greinar um rannsóknina.

• Kynning á bókinni í Skólaþráðum. Sótt af http://skolathraedir.is/2018/03/21/byrjendalaesi-rannsokn-a-innleidingu-og-adferd/

• Rúnar Sigþórsson og Gretar L. Marinósson (ritstjórar). Byrjendalæsi: Rannsókn á innleiðingu og aðferð. Reykjavík: Háskólaútgáfan. 

• Eygló Björnsdóttir, María Steingrímsdóttir og Sigríður Margrét Sigurðardóttir. (2013). Innleiðing á  Byrjendalæsi – Viðhorf og reynsla kennara. Netla - veftímariti um uppeldi og menntun. Sótt af http://netla.hi.is/greinar/2013/ryn/011.pdf

Meistararitgerðir um Byrjendalæsi

Nokkur fjöldi meistaranema hefur unnið sínar meistaraprófsrannsóknir út frá Byrjendalæsi. Nokkrar þessara rannsókna byggja á gögnum sem aflað var í stóru rannsókninni á Byrjendalæsi en aðrar byggja á sjálfstæðri gagnasöfnun nemenda.

• Arndís Steinþórsdóttir. (2011). Það verður ekkert aftur snúið: Áhrif innleiðslu Byrjendalæsis í grunnskóla í Reykjavík á samvinnu, forystu og starfsþróun í skólanum (óútgefin meistararitgerð). Sótt af https://skemman.is/handle/1946/10328

• Ásta Björk Björnsdóttir. (2013). "Má teikna svona kassa?": Starfendarannsókn á ritunarkennslu í 2. og 3. bekk í grunnskóla (óútgefin  meistararitgerð). Sótt af https://skemman.is/handle/1946/15384

• Elfa Rán Rúnarsdóttir. (2016). Ábyrgð og hlutverk foreldra og kennara í læsisnámi barna í 1. bekk: hugmyndir foreldra og kennara í þremur grunnskólum (óútgefin meistararitgerð). Sótt af https://skemman.is/handle/1946/25204

• Eyrún Ólafsdóttir. (2019). Byrjendalæsi sem brú á milli táknmáls og íslensks ritmáls: reynsla döff kennara (óútgefin meistararitgerð). Sótt af http://hdl.handle.net/1946/34281

• Guðrún Kristjana Reynisdóttir. (2016). "Þau eru náttúrulega orðin rosalega klár í að nota þessi vinnubrögð": þróun Byrjendalæsis í 4. bekk í grunnskóla eftir að innleiðingarferli lýkur (óútgefin meistararitgerð). Sótt af https://skemman.is/handle/1946/26018

• Hjördís Stefánsdóttir. (2016). Byrjendalæsi í ljósi stefnunnar um skóla án aðgreiningar (óútgefin meistararitgerð). Sótt af http://hdl.handle.net/1946/25217

• Jóhanna S. R. Ragnarsdóttir. (2018). Ofurhetjurnar: Byrjendalæsi og nemendur með íslensku sem annað tungumál (óútgefin meistararitgerð). Sótt af https://skemman.is/handle/1946/31139

• Kristín Ármannsdóttir. (2012). "Ég vildi lesa þykka bók því ég hef bara lesið eitthvað svona mjóa": Viðhorf nemenda, sem læra undir merkjum byrjendalæsis til lesturs og ritunar (óútgefin meistararitgerð). Sótt af https://skemman.is/handle/1946/13096

• Ruth Margrét Friðriksdóttir. (2017). Frá fræðum til framkvæmda: Kennsluáætlanir og kennlsa í Byrjendalæsi (óútgefin meistararitgerð). Sótt af http://hdl.handle.net/1946/28198

• Sigrún Ásmundsdóttir. (2010). "Læsisnámið þarf að vera skemmtilegt...": Þátttaka kennara í þróunarstarfi í Byrjendalæsi (óútgefin meistararitgerð). Sótt af https://skemman.is/handle/1946/4609

• Sonja Dröfn Helgadóttir. (2016). Samþætting aðferða við læsiskennslu: Byrjendalæsi, K-Pals, Pals og Leikur að læra (óútgefin meistararitgerð. Sótt af https://skemman.is/handle/1946/23659

Önnur skrif og umfjöllun um Byrjendalæsi

• Byrjendalæsisblaðið gefið út af MSHA. Fróðleikur og fréttir úr Byrjendalæsiskólum.

• Baldur Sigurðsson. (2020). Hið ljúfa læsi á viðsjárverðum tímum. Skólaþræðir. Sótt af: https://skolathraedir.is/tag/byrjendalaesi/

• Félag heyrnarlausra - Byrjendalæsi sem brú milli íslenska táknmálsins og íslensks ritmáls: Reynsla döff kennara. Sótt af: http://www.deaf.is/frettir-og-vidburdir/frettasafn/byrjendalaesi-sem-bru-milli-islenska-taknmalsins-og-islensks-ritmals-reynsla-doff-kennara-1?fbclid=IwAR0QOK8H2jtTuUADVInTo-x2r_dGtr10OtwMmHOTMc48yFsKMn9wXWebj_I

• Jenný Gunnbjörnsdóttir, Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir og Rúnar Sigþórsson. (2018). "Með Byrjendalæsi opnaðist nýr heimur tækifæra: Dæmi um skapandi læsiskennslu í 2. bekk. Skólaþræðir. Sótt af http://skolathraedir.is/2018/01/

• Jenný Gunnbjörnsdóttir, Rúnar Sigþórsson og Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir. (2017). Beginning Literacy: An interactive and creative approach to literacy learning. English 4-11, 61, 17–20.

• Rannveig Oddsdóttir og Anna Sigrún Rafnsdóttir. (2020). Hugtakakort í ritunarkennslu. Sótt af https://skolathraedir.is/2020/11/24/hugtakakort-i-ritunarkennslu/

• Rannveig Oddsdóttir, Halldóra Haraldsdóttir og Jenný Gunnbjörnsdóttir. (2018). Barnabókmenntir í skólastarfi: Byrjendalæsi og grunnþættir. Netla - veftímariti um uppeldi og menntun. Sótt af: http://netla.hi.is/serrit/2018/bokmenntir_listir_menntun/08.pdf