De Graftak

Het is een prachtig mooie zomeravond. De ondergaande zon schenkt haar warmte nog rijkelijk aan de aarde, waardoor het buiten nog prettig vertoeven is. Kinderen spelen samen op de grasveldjes en speelplaatsen en in veel achtertuinen staat een barbecue af te koelen. Niets lijkt een gelukzalige avond in de weg te kunnen staan. Toch is er een klein groepje mensen dat een minder aangename avond te wachten staat.

Stil is het. Absolute stilte. Pijnlijk stil in zaal B van de Protestant Gereformeerde kerk in Leertum. En toch is iedereen al aanwezig omdat het nu eenmaal de avond is waarop ze altijd mooie stukken schikken. Nou ja, iedereen… Eén stoel is leeg. De stoel van Willem. Niemand is er gaan zitten, terwijl het toch een plaats aan de grote tafel is, vanwaar alle materialen heel makkelijk kunnen worden bereikt. Maar zonder dat er over was gesproken, is niemand er gaan zitten. Uit respect voor Willem, die gisteren tijdens een fietstocht met zijn vrouw Loes, door de hitte is bevangen. Alle inspanningen van Loes en het ambulancepersoneel hebben niet kunnen voorkomen dat Willem's hart het niet meer kon opbrengen. Overleden langs de kant van de weg tijdens het plukken van berm- en weidebloemen. Een manier van heengaan waar Willem, waarschijnlijk voor zou hebben gekozen.

Allemaal waren ze overmand door emoties toen Loes hen had gevraagd om een graftak te maken. De allerlaatste door Willem geplukte bloemen lagen op de tafel. Die zullen vanavond het belangrijkste materiaal vormen. Stille getuigen van zijn toewijding. Want alle bloemstelen waren op de perfecte lengte. Waarschijnlijk heeft hij als onderdeel van de voorbereiding van de fietstocht zijn aantekeningen er nog even op nageslagen.

"Ik heb er nog wat Vergeet-mij-nietjes bij gedaan" zegt Helga. "Dat leek mij wel heel erg toepasselijk. Bovendien vind ik de kleur ervan zo mooi." "Dat is zo", beaamt Angela. "Raar hè, die lege stoel", vervolgt ze. "Dat is nog nooit voorgekomen geloof ik. Willem was er altijd en vaak als eerste. O nee, één keer heeft hij moeten verzuimen. Toen moest hij voor zijn werk naar een cursus neuro-linguïstisch fotograferen of zoiets.". "Nee, dat heette anders hoor. Dat was, meen ik, een cursus neuro-simplistisch programmeren", probeerde Hendrik.

Hij wilde destijds na afloop nog naar de kerk komen, maar het allemaal veel langer geduurd dan hij had verwacht. De keer daarop had Willem gezegd dat hij tijdens de cursus de hele avond het gevoel had gehad op hete kolen te zitten.

"Laten we maar beginnen, want dat zou Willem zo gewild hebben", zegt Willeke, en richt zich vervolgens tot Helga. "Verzorg jij de kick-off van deze belangrijke opdracht, door even to-the- point toe te lichten hoe we dit samen het beste kunnen aanpakken?"

"Nou," zo begint ze, maar haar stem breekt. Overmand door verdriet gaat ze weer zitten en Willeke stelt voor om er een improvisatieschikking van de maken.

Er wordt tijdens het schikken van één van de mooiste creaties sinds het ontstaan van de Bloemschikavond, nauwelijks een woord gesproken. Zo af en toe snikt er iemand zachtjes. Een papieren zakdoekje wordt dan aangereikt, gevolgd door het zachte geluid van bescheiden gesnotter. Het is een emotioneel tafereel. Zelfs een buitenstaander zou zich diep geraakt weten door de sfeer die vriendschap, liefde, verdriet en saamhorigheid ademt.

Zonder het uit te spreken weet iedereen wanneer de graftak klaar is. Ze besluiten om de graftak deze nacht midden op de tafel te laten staan. Stilletjes gaan ze allemaal naar huis. Ze zullen elkaar weer zien bij de begrafenis. De zaal is leeg, de deur van de kerk is gesloten. Een flauw lichtschijnsel van de volle maan verlicht de graftak via het authentieke glas-in-lood. Willem kijkt vanaf boven neer op de tafel, zoals hij dat de hele avond heeft gedaan. Hij glimlachte toen zijn stoel leeg bleef en toen ze niet meer wisten dat de cursus ging over neuro-linguïstisch programmeren. En dat hij daar juist zijn vitaliteit aan te danken had gehad. Nou ja, tot voor kort dan. Willem daalt af naar de tafel, en voegt nog één bloem toe aan de compositie. Niet om een bepaalde emotionele reden, of ter illustratie van zijn afscheid. Maar louter omdat de anderen de regel van de on-onevenheid niet hadden gehanteerd.

"Willem, kom nou eten". Loes schreeuwt vanuit de keuken de tuin in. "Ik heb je al een paar keer geroepen hoor." "Ach, sorry hoor", antwoordt Willem, "ik was na het oliën van de teak-houten tuintafel zo vermoeid, dat ik in slaap gesukkeld ben. Je raadt nooit wat ik gedroomd heb . . . . ."