4. H.M.S. Resolution

Operatie Dakar september 1940 en de rol van de Hudson bij het verslepen van de HMS Resolution

Het voorstel om te trachten de Franse vlootbasis Dakar aan de zijde van de zogenaamde 'Vrije Fransen’ te krijgen, stamde van generaal Charles de Gaulle. Hij stelde dit plan kort na de capitulatie van het Franse leger in juni 1940 voor aan minister president Winston Churchill, die onmiddellijk het grote belang hiervan inzag en richtlijnen opstelde om een geallieerde expeditie tegen Dakar uit te voeren, zodra de omstandigheden dit toelieten. Immers, vrijwel de gehele westkust van Afrika stond aan de zijde van Vichy-Frankrijk en het was helemaal niet ondenkbaar dat de Duitsers, door in deze gebieden te infiltreren, het westelijk deel van Noord en Midden-Afrika onder hun controle zouden krijgen.

Gevechten bij Dakar

Tijdens de gevechten bij Dakar werd de HMS 'Resolution' erg beschadigd. De torpedotreffer van de Franse onderzeeer 'Beveziers' had aan bakboordzijde een groot gat veroorzaakt. De bakboord-machinekamer liep vol water en de maximum-snelheid werd daardoor teruggebracht tot 12 mijl. In verschillende afdelingen van het schip waren branden uitgebroken, de slagzij nam toe tot 12 graden en de snelheid liep terug tot vijf mijl. De bemanning werd gereed gehouden het schip te verlaten.

Gedurende de nacht scheen het alsof het oude slagschip - de 'Resolution' was eind december 1916 door de werf opgeleverd - zou moeten worden opgegeven. De witte rook die uit de schoorsteen kwam, wees erop dat de branden nog steeds in het inwendige van het schip woedden. Kolonel Bevir rapporteerde aan admiraal Cunningham dat het schip moeilijkheden had als gevolg van de slagzij. Men liet daarom de ballasttanks aan stuurboordzijde vollopen om de slagzij op te heffen, maar het voorschip stak al veertig voet en men vreesde dat het schip zou zinken door gebrek aan drijfvermogen, als men aan stuurboordzijde nog meer tanks liet vollopen.

Kort na het aanbreken van de dag was de snelheid teruggevallen tot drie mijl en de commandant van Hms 'Barham' trof voorbereidingen om de beschadigde 'Resolution' op sleeptouw te nemen. Maar de 'Barham' likte zelf zijn wonden. Het schip moest uren stilliggen, terwijl één van de officieren van de technische dienst de luchtverversingsinstallatie herstelde!

HMS Barham

Aan boord van de 'Resolution' werden alle 38 cm granaten over boord gezet om het drijfvermogen op te voeren. Toen dat was geschied nam de 'Barham' het beschadigde slagschip op sleeptouw en met een 5-mijls vaart strompelden beide schepen in de richting van Freetown. De Franse patrouillevaartuigen 'Président Houduce' en 'Vaillant' zorgden voor de bescherming tegen onderzeeboten. Inmiddels had de Flag Officer West Africa de havencommandant Commander Fastings van Freetown op de hoogte gebracht van de toestand. Deze kwam met enige marinemensen aan boord van de ‘Hudson’ en had de leiding op weg naar de ‘Resolution’ waarmee hij voortdurend contact onderhield.

Sleepboot Hudson

Na 48 uur varen had de sleepboot ‘Hudson’ met kapitein Weltevreden in de nacht van 27 op 28 september de kreupele 'Resolution' bereikt. Ze bracht haar sleeptros uit en begon de zware kolos te slepen. De eigen machines van dit grote slagschip werkten nog steeds, maar meer dan een snelheid van vier tot vijf mijl kon er niet worden gemaakt. Ook de weersgesteldheid was intussen veel slechter geworden en tegen wind en deining in kon de kleine 'Hudson' met zijn 600 paardekrachten bijna geen vaart meer maken. Twee Franse patrouillevaartuigen - de ‘President Houduce’ en de ‘Vaillant’- bleven stand-by en konden de Hms ‘Resolution’ van de totale ondergang redden door 48 uur lang de directe omgeving met dieptebommen te bestoken, zodat de vijand geen kans kreeg dit slagschip het genadeschot te geven.

Aan boord van de 'Resolution' werd scheepsraad gehouden; de Admiraliteit in Londen ging ermee akkoord dat de commandant het schip tot zinken bracht. Maar kapitein Weltevreden besloot na overleg met de gezagvoerder van de Hms ‘Resolution’ een poging te wagen het schip binnen te slepen. En dat ondanks het feit dat de beide escorterende patrouillevaartuigen geen brandstof meer hadden en op eigen kracht rechtstreeks koers hadden gezet naar Freetown. Maar na twee dagen verbeterde het weer gelukkig en kon de 'Hudson' met zijn zware sleep een redelijke vaart maken.

De derde dag kwamen de Franse patrouillevaartuigen terug, nadat zij te Freetown olie hadden geladen. Er kwam nog een sleepboot mee, die ook op de 'Resolution' vastmaakte.

Op de avond van de 28e september zag men in de verte het licht van de vuurtoren van Sierra Leone, die men de volgende morgen de 29e september tot op zo’n 15 kilometer was genaderd. Bij het naderen van de haven van Freetown werden de trossen losgegooid. De ‘Hudson’ had de ‘Resolution’ bijna twee dagen gesleept. De ‘Hudson’ meerde af in de haven, waar Fastings en zijn mannen van boord gingen. De ‘Resolution’ ging bij de Kissy-steiger voor anker. Zonder de inspanningen van de bemanning van de ‘Hudson’ zou de Hms ‘Resolution’ anders zonder twijfel voor de geallieerden verloren zou zijn geweest.

Op 30 september nam de slagzij van de Hms ‘Resolution’ enigszins toe. De ‘Donau’ met kapitein J. Penning en stuurman P. v.d. Snoek, gaf haar zesduimse bergingspomp af aan het slagschip, zodat men een deel van het water overboord kon pompen. De Engelsen waren over het werk van de opvarenden van de ‘Hudson’ en de ‘Donau’ bijzonder tevreden en nodigden hen uit aan boord van de Hms ‘Resolution’, waar zij ceremonieel werden ontvangen en de scheepskapel het ‘Wilhelmus’ speelde. Daarna nam Captain O. Bevir het woord, getuigde van zijn waardering en dankbaarheid voor wat de sleepboten hadden gepresteerd. Hij gaf vervolgens aan kapitein Weltevreden en kapitein Penning een kanonstop van de zware batterij van de Hms ‘Resolution’ – door de Engelsen een ‘tampon’ genoemd – die diende om de monding van een kanon af te sluiten ( dit gebeurde meestal bij ceremoniële gelegenheden)

Kanonstop

Startpagina