Embedded Files
หมวดว่าด้วยสมาธิ
ศีล ธรรม สมาธิ ปัญญา คือโต๊ะสี่ขา ที่ทำให้เกิดความสำเร็จแห่งธรรม ขาดสมาธิไป จะยังความสำเร็จให้ตั้งอยู่ไม่ได้เลย
...ตอนที่ ๑๑๖ พุทธโอวาทวันอาสาฬหบูชา
วันนี้ เมื่อ 2605 ปีที่ผ่านมา เป็นวันที่พุทธองค์ ได้แสดงธรรมครั้งแรก และมีพระสงฆ์เกิดขึ้นในพุทธศาสนา พุทธองค์จึงทรงเมตตา ได้ให้โอวาทแก่พุทธบริษัท ให้ตระหนักถึงการสร้างความดี ให้ถึงที่สุดของความดี เพื่อดับการเกิด จะได้ไม่ต้องมาทุกข์อีกต่อไป
...ตอนที่ ๑๑๗ พุทธโอวาทวันเข้าพรรษา
ในช่วงเข้าพรรษา เป็นเวลาที่สมมุติขึ้นมา เพื่อสร้างความดี ควรจะขวนขวายทำบารมีสิบให้เต็ม จะสะสมบารมีในส่วนใดก่อนก็ได้ แต่จะขาดด้านใดด้านหนึ่งไม่ได้เลย สำหรับผู้ปรารถนาความพ้นทุกข์ จะมากหรือน้อยแตกต่างกันไป เหมือนบ้านหลังเล็กหรือหลังใหญ่ แต่ได้อยู่อาศัยเหมือนกัน
...ตอนที่ ๑๑๕ กสิณสีเขียว แบบที่ ๓
หลับตาลงนึกถึงสีเขียวขึ้นมา ให้สีเขียวคลุมโลกคลุมจักรวาล รวมทั้งกายเราด้วย ลมหายใจเข้าออกก็เป็นสีเขียว ภาวนาดูสีเขียวไปเรื่อยๆ สีเขียวจะเปลี่ยนไป ป็นสีใด ก็ปล่อยให้เป็นไป ตามกำลังของสมาธิ แต่ท้ายที่สุดจะเปลี่ยนเป็นสีขาว เป็นแก้วประกาย เป็นผู้ได้ฌาน๔ในกองกสิณสีเขียว
... ตอนที่ ๑๑๔ กสิณสีเขียว แบบที่ ๒
การฝึกวิธีนี้ ให้นึกภาพสีเขียวขึ้นมาได้เลย แล้วภาวนาหลับตา ดูภาพสีเขียวในใจไปเรื่อยๆ กำลังของสมาธิเปลี่ยนไป ภาพสีเขียวก็จะเปลี่ยนไปด้วย จะสีจางลงไป จนเป็นสีขาว สู่ความสว่างเป็นประกาย ฝึกทรงฌานให้นานตามชอบใจ จิตจะมีพลังความสุข ขุ่มเย็น
... ตอนที่ ๑๑๓ กสิณสีเขียว แบบที่ ๑
ให้จับภาพสีเขียวขึ้นมา จะเป็นพระพุทธรูปสีเขียวก็ได้ แล้วหลับตานึกถึงภาพสีเขียวไปเรื่อยๆ ภาวนาไปเรื่อยๆ เมื่อมีสมาธิมากขึ้น ภาพสีเขียวจะเปลี่ยนไป ตามกำลังของฌาน เมื่อเป็นแก้วประกายพรึก ฝึกทรงอารมณ์นั้นไว้ และฝึกเข้าฝึกออกฌานให้คล่อง เพียงเท่านี้ ก็จะเป็นผู้ทรงฌาน ๔ ในกสิณสีเขียว
หลับตาลง ทำใจให้สบาย แล้วจับเอาความร้อน ที่มีอยู่ในกาย แล้วโยกเอาความร้อนไปไว้ที่ฝ่ามือ นึกให้เป็นเปลวไฟ แล้วนึกถึงความเย็น ปรับเปลี่ยนไฟให้เย็น จนสีของไฟเป็นแก้วประกาย ความร้อน ความทุกข์ในกายจะหายไป เกิดความสงบชุ่มเย็น ลองทำดูเถิดจะเกิดผล
สำหรับผู้มีสมาธิบ้างแล้ว ให้หลับตานึกภาพไฟขึ้นมาได้เลย จับภาพไฟไปเรื่อยๆ ภาพจะเปลี่ยนไป จากสีที่เข้มแล้วจางไป สู่สีขาว แล้วสู่ความสว่างเป็นแก้วเป็นประกาย ตามกำลังของฌานสมาธิที่สูงขึ้น
มองไฟให้ติดตา นึกถึงภาพไฟให้ติดใจ จะนึกขึ้นมาครั้งใด ก็เห็นภาพไฟแจ่มใสทันที นั่งหลับตาดูภาพไฟไปเรื่อยๆ ภาพไฟจะเปลี่ยนสี จนเป็นสีขาว มีแสงสว่างเป็นแก้วเป็นประกาย เป็นนิมิตหมายฌาน๔ ในกสิณไฟ
การเอาร่างกาย มาใช้ในการฝึกกสิณลม ทำใจให้ว่างๆ ปล่อยวางทุกสิ่ง เห็นในความเป็นจริง ของลมที่อยู่ในกาย ลมไหลเวียนขึ้น ไหลเวียนลง ไหลไปด้านซ้าย ย้ายไปด้านขวา กำหนดลมให้มีสีสันขึ้นมา จะเป็นสีอะไรก็ได้ แล้วสีของลมจะเปลี่ยนไป เข้าสู่ฌาน๔ ในกสิณลม
ให้ดูกองลมในกาย ลมที่หายใจเข้า ลมที่หายใจออก น้อมพลังลมเย็นๆเข้าไป หายใจเอาความทุกข์ ความร้อนออกมา ทำจิตให้ว่างๆ จะเห็นลมเป็นสีต่างๆ จนสมาธิถึงระดับฌาน ลมจะเปลี่ยนเป็นสีขาว สว่างขึ้น จนเป็นแก้วประกายพรึก ฝึกเข้าออก และทรงอารมณ์ให้คล่อง อารมณ์ใจจะหนักแน่นมั่นคง
ให้ไปนั่งตรงที่มีลมพัดผ่าน มองไปที่ยอดใบไม้ไหว ให้กายได้สัมผัสลม จำภาพให้ติดตา จำลมที่สัมผัสกาย ภาพที่เห็นจะเริ่มเปลี่ยนไป ตามกำลังของฌานถึงฌาน ๔ เมื่อไหร่ จะเป็นแก้วเป็นประกาย ฝึกทรงฌานเอาไว้ และเข้าออกให้คล่อง กรรมฐานกองลมนี้หมาย ทำให้กายเบาจิตเบา
...ตอนที่ ๑๐๖ กสิณน้ำ แบบที่ ๓
สำหรับผู้ที่มีสมาธิมากแล้ว สามารถฝึกกสิณน้ำ ด้วยการกำหนดภาพน้ำขึ้นมาได้เลย ฝึกควบคุมภาพน้ำให้เป็นตามอำนาจจิตของตน ฝึกการทรงฌานและเข้าออกฌานให้คล่อง ค่อยผ่านไปฝึกกสิณกองต่อไป
...ตอนที่ ๑๐๕ กสิณน้ำ แบบที่ ๒
สำหรับการฝึกกสิณน้ำอีกแบบหนึ่ง นอกจากดูน้ำแล้ว ให้ฟังเสียงน้ำไหลประกอบไปด้วย จะได้ติดหูติดตาติดใจ เข้าถึงความสงบได้เร็วขึ้น ส่วนนิมิตของกสิณที่เปลี่ยนไป ก็ขึ้นอยู่กำลังของจิตว่าเข้าถึงฌานระดับใด ฝึกทรงฌาน และเข้าออกฌานในกสิณให้คล่อง แล้วค่อยทำกสิณกองอื่นต่อไป
...ตอนที่ ๑๐๔ กสิณน้ำ แบบที่ ๑
สำหรับผู้ที่ฝึกใหม่ กำลังใจยังไม่เข้มแข็ง ให้ตักน้ำใส่ขัน หรือใส่อะไรก็ได้ มาตั้งไว้ใกล้ๆ ใช้มือสัมผัสน้ำไป แล้วจำภาพน้ำไว้ จำให้ติดตาติดใจ หลับตากำหนดดูน้ำไป เมื่อสมาธิมีมากขึ้น สีสรรของภาพน้ำก็จะเปลี่ยนไป จนท้ายที่สุดเปลี่ยนไป กลายเป็นแก้วเป็นประกาย เป็นผู้ได้ฌาน ๔ ในกสิณน้ำ
...ตอนที่ ๑๐๓ ประโยชน์ของกสิณดิน
กรรมฐานทุกกอง มีประโยชน์สูงสุดก็เพื่อให้จิตสงบ เกิดแสงสว่างแห่งปัญญา ถอดถอนกิเลสตัณหา ดับเชื้อของการเกิด เพื่อความพ้นทุกข์ และถ้าสามารถฝึกกสิณ อย่างน้อยแปดในสิบกองสำเร็จในฌาน๔ ก็จะสามารถมีอภิญญา สามารถมีอิทธิวิธิ แสดงฤทธิ์ได้ เช่น ล่องหนได้ เหาะได้ ดำดินได้ มีหูทิพย์ กำหนดรู้ใจผู้อื่น ระลึกชาติได้ มีตาทิพย์ รู้การทำอาสวะให้สิ้นไป
... ตอนที่ ๑๐๒ กสิณดิน แบบที่ ๓
การฝึกกสิณดิน ผู้ที่มีสมาธิระดับสูงแล้ว สามารถจับร่างกาย หรือ ภาพสิ่งใดที่มีองค์ประกอบของดิน มาเป็นนิมิต มาเป็นเครื่องหมาย แทนดินได้เลย ผลที่พึงได้ไม่แตกต่าง ขอให้ตั้งใจทำ จะสำเร็จผลในกสิณดินทุกคน
...ตอนที่ ๑๐๑ กสิณดิน แบบที่ ๒
สำหรับผู้ที่มีสมาธิบ้างแล้ว ให้นึกภาพดิน ขึ้นมาในใจได้เลย จะเป็นภาพดินแบบไหน สีอะไรก็ได้ ให้รู้ว่าเป็นดินก็พอ เมื่อหลับตากำหนดดูภาพดินไปเรื่อยๆ ภาพจะเปลี่ยนสีไปตามกำลังของจิต ท้ายที่สุดจะเป็นสีขาวนวลๆ และสว่างๆขึ้นเรื่อยๆ จนเป็นแก้วประกายพรึก ฝึกทรงอารมณ์ทรงไว้ และฝึกเข้าออกให้คล่อง จิตจะมีพลัง สงบเยือกเย็น เป็นผู้ทรงฌาน
...ตอนที่ ๑๐๐ กสิณดิน แบบที่ ๑
กรรมฐานหมวดกสิณ มี ๑๐ กอง การเพ่งดินก็เป็นหนึ่งในนั้น สำหรับผู้ที่เริ่มฝึกใหม่ ให้เอาดินมานวด มาปั้น ทำให้ติดตาติดใจ จะลืมตาหรือหลับตา ก็นึกเห็นภาพนั้น ได้อย่างชัดเจน ดูดินแล้วหลับตา นึกถึงภาพดินขึ้นมา แล้วปล่อยวาง ทำใจให้ว่าง เมื่ออารมณ์เข้าถึงฌาน๔ ภาพดินก็จะเปลี่ยนสีเป็นแก้วเป็นประกายพรึก ให้ลองฝึกจนเชี่ยวชาญเถิด ประโยชน์ย่อมบังเกิดแก่ผู้มีความเพียร
จิตเหมือนเด็กน้อยที่ชอบเล่นซุกซน ไม่ยอมหลับนอน ต้องหานิทานมาเล่า มากล่อมถึงจะหลับ กรรมฐาน ๔๐ กอง ก็เปรียบกับนิทาน ๔๐ เรื่อง ที่นำมาเพื่อให้จิตเข้าถึงความสงบ ให้จิตได้พักผ่อน จะได้เกิดพลังทางจิต ทำกิจแห่งธรรมให้เสร็จสิ้นไป ก่อนที่หมดเวลา
เทวปุตตมาร คือ ดวงจิตที่สั่งสมบุญบารมี จนมีฤทธิ์ มีเดช แต่หลงในตน กลายเป็นเทวดามิจฉาทิฐิ เห็นใครทำบุญเกินหน้า สร้างบารมีเกินตนไม่ได้ อิจฉาตาร้อน คอยกลั่นแกล้งผู้ที่ทำความดี จะชนะมารนี้ได้ ก็ให้ทำความดี ให้ชนะกิเลส ตัณหา ในจิตใจของตน สลายความยึดติด ลุ่มหลงในตนได้เมื่อไหร่ มารทั้งหลายก็พ่ายแพ้ไปเอง
มัจจุมาร คือ ความตายที่ตัดโอกาสในการทำความดี จะเอาชนะมารแห่งความตาย ต้องเอาชนะกิเลสตัณหา ดับเชื้อแห่งการเกิดให้ได้ มารแห่งความตายก็จะพ่ายแพ้ แก่ผู้ที่ไม่ต้องเกิด ไม่ต้องตายอีกต่อไป
กิเลสมาร คือความหลง ความรัก ความโลภ และความโกรธ เป็นสิ่งขัดขวางไม่ให้ทำความดี จะเอาชนะมารเหล่านี้ได้ ด้วยการมีศีล ทำสมาธิ ฟังธรรมให้เข้าใจ จะทำให้เกิดปัญญา เข้าใจในความเป็นจริง จะได้หลุดพ้นความทุกข์ ไม่ตกเป็นทาสของมาร
ขันธมาร คือ ร่างกายไม่อำนวยให้ทำความดี เช่น เจ็บป่วยในร่างกาย การจะเอาชนะขันธมารนั้นได้ ต้องรู้ทันว่า กายนี้ไม่ใช่ของเรา ทำความดีได้เท่าไหร่ ทำเท่านั้น ทำดีด้วยกายไม่ได้ ให้ทำด้วยใจ ด้วยวาจา ด้วยการคิดดี พูดดี มองเห็นสิ่งที่มี ทำสิ่งสิ่งที่มีให้เป็นบวก และ เห็นโทษในการมีร่างกาย คลายความยึดถือ ยึดติดในสิ่งทั้งหลายให้หมดไป จะได้ไม่ต้องมามีร่างกาย มาเกิดอีกต่อไป
อภิสังขารมาร คือบุญบาป ความชั่วขัดขวางมิให้บรรลุธรรม จิตอยู่ภูมิที่ต่ำ กรรมส่งผลมาตัดรอน เมื่อต้องการทำความดี จึงไม่สามารถทำดีได้ และ บุญก็ขัดขวางเช่นเดียวกัน ถ้าหลงในการทำดี ไม่รู้ว่าทำดีแท้จริงแล้วทำเพื่ออะไร จึงติดอยู่ในความดีที่ทำ เลยไม่สามารถละจากความดี จึงไม่บรรลุธรรมหลุดจากวัฏสงสารไปได้
...ตอนที่ ๙๓ บทส่งท้ายนิวรณ์ ๕
จิตยังมีกิเลสตัณหา จะให้ปราศจากอารมณ์ฟุ้งซ่านคงเป็นไปไม่ได้ แต่ถ้าจะทำสมาธิให้เป็นสมาธิ ต้องมี ศีล ธรรม ปัญญา มาหนุนนำจิต ให้ผ่านนิวรณ์ทั้งหลาย จนเข้าถึงความสงบได้
...ตอนที่ ๙๒ วิธีแก้นิวรณ์ วิจิกิจฉา
วิจิกิจฉา คือ ความลังเลสงสัย ไม่แน่ใจในครูอาจารย์ สงสัยในคำสอน สงสัยในวิธีปฏิบัติ มัวแต่สงสัยเลยทำใจให้สงบไม่ได้ ให้แก้ความสงสัย ด้วยการปล่อยความสงสัย ทิ้งคำถามไปก่อน แล้วลงมือปฏิบัติ จึงจะพบคำตอบด้วยตนเอง จึงจะไม่มีความสงสัยอีกต่อไป
...ตอนที่ ๙๑ วิธีแก้นิวรณ์ อุทธัจจะกุกกุจจะ
อุทธัจจกุกกุจจะ แยกเป็น อุทธัจจะคือความฟุ้งซ่านของจิต และ กุกกุจจะคือความรำคาญใจ เมื่อเกิดขึ้นขณะทำสมาธิ ให้ระลึกรู้อยู่กับปัจจุบัน ดึงสติกับมาที่คำภาวนา หรือจะใช้ปัญญาอบรมสมาธิ ฟังธรรม จะเดินจงกรม สวดฟอกจิต หรือจะสวดมนต์น้อมถึงพระรัตนตรัย เพื่อสลายกระแสคลื่นความทุกข์ที่ครอบงำจิตใจ ให้ผ่อนคลายก่อนทำสมาธิ ย่อมทำได้เช่นเดียวกัน
...ตอนที่ ๙๐ วิธีแก้นิวรณ์ ถีนมิทธะ
ถีนมิทธะ แยกเป็นถีนะ คือ ความหดหู่ท้อถอย และมิทธะ คือ ความง่วงเหงาหาวนอน ถ้ามีความหดหู่ท้อถอย ให้สร้างกำลังใจ อาจจะนึกถึงครูบาอาจารย์ หลวงปู่หลวงตา ผู้ที่เป็นองค์พระอรหันต์ ที่ได้สำเร็จธรรมในการบำเพ็ญเพียรมาในกาลก่อน ถ้าง่วงนอนให้ล้างหน้า หรือปรับเปลี่ยนอริยาบทในการภาวนา จะยืน จะเดินก็ได้ แต่ถ้าไม่ไหวก็ให้ไปนอน
...ตอนที่ ๘๘ วิธีดับนิวรณ์ กามฉันทะ
...ตอนที่ ๘๙ วิธีดับนิวรณ์ ปฏิฆะ
เมื่อทำสมาธิ เกิดความโกรธ ความพยาบาท ความไม่พอใจ ขัดเคืองใจ ขึ้นมา ให้พิจารณาให้เห็นถึงโทษของความโกรธ เห็นตามความเป็นจริง ในกฎของกรรม สิ่งใดไม่เคยทำ ย่อมไม่เกิดขึ้นแก่เรา ทั้งสิ่งที่ดีและไม่ดี สิ่งที่ไม่ดีที่เกิดขึ้น ย่อมได้ชดใช้หนี้กรรมไป แล้วปล่อยวางไป ก็จะผ่านนิวรณ์ตัวนี้ไปได้
...ตอนที่ ๘๗ นิวรณ์ ๕ กามฉันทะ
สิ่งที่ขวางกั้นจิต ทำให้สมาธิไม่อาจเกิดขึ้นได้ เรียกว่า นิวรณ์ มี ๕ อย่างคือ
๑.กามฉันทะ คือ ความยินดี พอใจ เพลิดเพลินในกามคุณอารมณ์ ได้แก่ ความยินดี พอใจในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสทางกาย อันน่ายินดี น่ารักใคร่พอใจ รวมทั้งความคิดอันเกี่ยวเนื่องด้วยรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสนั้น
...ตอนที่ ๘๖ สภาวธรรมขององค์พระอรหันต์
การทำตนให้รู้แจ้งในสรรพสิ่ง แล้วปล่อยวาง สลายทุกสิ่งไปสู่ความว่าง มีเหมือนไม่มี แล้วปรับจิตมาอยู่กับโลก โดยรู้อยู่ เห็นอยู่ แต่ไม่สุข ไม่ทุกข์ในสิ่งที่รู้ ในสิ่งที่เห็นนั้น เป็นธรรมดา จึงเป็นสภาวธรรมขององค์พระอรหันต์
ฌานที่ไม่มีรูป การฝึกกรรมฐานหมวดนี้ ต้องเริ่มฝึกให้ได้ฌานที่มีรูปก่อน ให้ได้ถึงฌาน ๔ แล้วจับเอาอากาศความว่างเปล่ามาเป็นอารมณ์ จับเอามีความรู้สึกเหมือนไม่มีความรู้สึก จับเอาสิ่งที่มีให้เหมือนไม่มี จับเอามีความจำเหมือนไม่มีความจำ มาเป็นอารมณ์ของจิต จิตจะไปตั้งไว้ในอรูปฌาน
...ตอนที่ ๘๓ ฌาน ๕ วิสัยพุทธภูมิ
ท่านผู้ที่มีบารมีในวิสัยแห่งพุทธภูมิ คือท่านที่เป็นพระโพธิสัตว์ ท่านผู้นั้นจะทรงฌาน ในอานาปานสสติถึงฌานที่ ๕ สำหรับพุทธสาวกทรงได้ถึงฌาน ๔
๑. ปฐมฌานมีองค์ ๕ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา
๒. ทุติยฌานมีองค์ ๔ คือ ละวิตกเสียได้ ดำรงอยู่ใน วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา
๓. ตติยฌานมีองค์ ๓ คือ ละวิตก วิจาร เสียได้ ดำรงอยู่ใน ปีติ สุข เอกัคคตา
๔. จตุตถฌานมีองค์ ๒ คือ ละวิตก วิจาร ปีติ เสียได้ ดำรงอยู่ใน สุขกับเอกัคคตา
๕. ปัญจมฌาน หรือ ฌาน ๕ มีองค์สองเหมือนกัน คือ ละวิตก วิจาร ปีติ สุขเสียได้ ดำรงอยู่ใน เอกัคคตา และเพิ่มอุเบกขาเข้ามาอีก ๑
...ตอนที่ ๘๔ ประโยชน์รูปฌานและอรูปฌาน
รูปฌานมีไว้ให้พิจารณา ค้นหาความเป็นจริงของชีวิต เมื่อรู้แจ้งในทุกอย่างแล้ว ให้ใช้อรูปฌานสลายทุกสิ่ง เข้าสู่ความไม่มี กลับสู่ธรรมชาติ ทำให้พ้นจากความทุกข์
ฌานที่ ๔ นี้มีอารมณ์ ๒ เหมือนฌาน ๓ แต่ผิดกันที่ฌาน ๓ มีสุขกับเอกัคคตา สำหรับฌานที่ ๔ นี้ ตัดความสุข ออกเสียเหลือแต่ เอกัคคตา และเติมอุเบกขา เข้ามาแทน ฉะนั้น อารมณ์ของฌาน ๔ จึงมีอารมณ์ผิดแผกจากฌาน ๓ ตรงที่ตัดความสุขออกไป และเพิ่มการวางเฉยเข้ามาแทนที่
ตติยฌาน ได้แก่ ฌานที่ ๓ มีองค์ ๒ คือ ละปีติเสียได้ คงอยู่แต่สุขกับเอกัคตา
ฌาน ๒ หรือ ทุติยฌาน มีองค์ ๓ คือ
ปิติ คือความเอิบอิ่มใจ
สุข ความสุขกายสบายใจ
เอกัคคตารมณ์ จิตตั้งมั่นเป็นสมาธิ
ได้แก่การที่เราสามารถละ วิตก , วิจาร ลงได้
อารมณ์ของฌาน ที่ ๑ มี องค์ ๕ ดังนี้
๑.วิตก ความตรึกนึกคิดถึงอารมณ์ภาวนา
๒.วิจาร ความใคร่ครวญทบทวนถึงองค์ภาวนานั้นๆ ครบ ถ้วนถูกต้องหรือไม่ เพียงใด
๓.ปีติ ความเอิบอิ่มใจ มีความชุ่มชื่นเบิกบานหรรษา
๔.สุข มีความสุขสันต์ทางกายและจิตใจอย่างไม่เคยมีมา ในกาลก่อน เป็นความสุข อย่างประณีต
๕.เอกัคคตา มีอารมณ์เป็นหนึ่ง คือ ทรงวิตก วิจาร ปีติ สุข ไว้ได้โดยไม่มีอารมณ์ อื่นเข้ามาแทรกแซง
...ตอนที่ ๗๗ รวมจิตกายใจจนถึงอาการปีติ
จิตอยู่ข้างใน ใจอยู่ข้างนอกเป็นตัวเชื่อมต่อระหว่างจิตกับกาย ให้รับรู้ธรรมารมณ์ทั้งหลาย ที่ผ่านหู ตา จมูก ลิ้น ผิวหนังทางกาย การทำสมาธิต้องรวมจิต กาย ใจ ให้เป็นหนึ่ง จนรับรู้ถึงอาการปีติ ซึ่งมีความอิ่มเอิบใจ เมื่อใกล้ถึงฌาน
...ตอนที่ ๗๖ ปรับจิตกายใจให้พร้อม
ก่อนที่จะทำสมาธิ ให้เตรียมความพร้อมของกาย ปรับท่านั่งให้สบาย เมื่อกายได้ผ่อนคลาย พร้อมแล้ว ค่อยยกกรรมฐานกองใด กองหนึ่งขึ้นมาภาวนา จิตใจจะรวมเป็นหนึ่ง เข้าถึงความสุข ความสงบด้วยความพร้อมของจิตกายใจ
...ตอนที่ ๗๔ ขจัดกระแสรบกวน แบบที่ ๒
รูปแบบหนึ่ง ที่พึงนำมาใช้ เมื่อทำสมาธิไปแล้วฟุ้งซ่าน ให้สวดมนต์สรรเสริญ พุทธคุณ ธรรมคุณ สังฆคุณ และแผ่เมตตาก่อน หรือ ในสายธรรมสัมมาสัมพุทธะ ปัจฉิมาสัมพุทธะ ให้สวดฟอกจิตก่อน แล้วค่อยทำสมาธิ จะได้เคลียร์กระแส ความทุกข์ร้อนออกไป จะทำให้ทำสมาธิ จิตสงบได้เร็วขึ้น
...ตอนที่ ๗๕ ขจัดกระแสรบกวน แบบที่ ๓
นั่งสมาธิไป มีแต่ความฟุ้งซ่าน ให้หาธรรมะมาเปิดฟัง แล้วพิจารณาตาม หรือ จะเปิดดนตรีบรรเลงเบาๆ หรือ จะกวาดลานวัด ทำความสะอาดที่อยู่อาศัย ก็จะทำให้เข้าถึงความสุขสงบ ได้เช่นเดียวกัน
เมื่อทำสมาธิแล้วมีสิ่งรบกวน ทำให้จิตกายใจไม่สงบ ให้แก้ไขด้วยการยกจิตออกจากกาย ไปตั้งไว้ในที่สงบเย็น ดั่งเช่นพระนิพพาน แล้วน้อมรับพลังเย็นๆ แผ่ไปคลุมที่กาย เมื่อกระแสนั้นหายไป จะเข้าถึงสมาธิได้โดยพลัน
...ตอนที่ ๗๑ อันตรายมีไหมในการทำสมาธิ
การทำสมาธิเป็นสิ่งที่ดี แต่อย่าทำโดยขาดสติ ขาดปัญญา อย่าใช้ตัณหาในการทำ ค่อยเรียนรู้ฝึกฝนไปตามลำดับขั้น ถ้ารีบร้อนเร่งปรารถนา จะให้สำเร็จเร็วเกินไป จะเสียผลของความดี
... ตอนที่ ๗๒ ทำสมาธิอย่างไรถึงจะสงบได้ง่าย
บุคคลที่จะทำสมาธิ เข้าถึงความสงบ เข้าถึงฌานได้ง่าย ต้องเป็นผู้มีศีล มีสติปัญญา ห่างไกลจากกิเลสตัณหา ไม่ลุ่มหลงในตน รู้จักปล่อยวางความสงสัย รู้หลักการทำสมาธิ ด้วยจิตที่ตั้งมั่น ด้วยความขยันอดทน หรือเป็นผู้มีของเก่าตามมา จะเป็นผู้ทำสมาธิเข้าถึงความสงบได้โดยง่าย
...ตอนที่ ๗๐ เป้าหมายของสมาธิและวิธีไม่ให้หลง
เป้าหมายสูงสุดของการปฏิบัติธรรม ก็เพื่อมรรคผลนิพพาน การทำสมาธิเมื่อได้รับความสุขสงบ ให้พิจารณาสภาวธรรมต่างๆ ให้เห็นตามความเป็นจริง ให้เห็นในสิ่งไม่เที่ยงแท้ เพื่อให้คลายความยึดติด ความลุ่มหลง จะได้ไม่ต้องเป็นทุกข์
...ตอนที่ ๑๑๘ กสิณสีเหลือง แบบที่ ๑
การปฏิบัติสมาธิภาวนา ด้วยการการเพ่งกสิณสีเหลืองนั้น จิตจะยึดเอาภาพนิมิตกสิณที่เกิดขึ้นมาเป็นเครื่องรู้ของจิต แทนอารมณ์ต่าง ๆ ที่ผ่านเข้ามาในจิต และเมื่อสีเหลืองรวมกันเป็นหนึ่งเดียวกันกับจิต จากนั้นภาพกสิณสีเหลืองจะค่อย ๆ พัฒนาไปเองตามความละเอียดของจิต ซึ่งจะส่งผลให้เกิดมีความเปลี่ยนแปลงขึ้นกับภาพสีเหลืองนั้น เริ่มตั้งแต่ความคมชัดในการมองเห็นสีเหลืองนั้นได้อย่างชัดเจน ราวกับมองเห็นด้วยตาจริง ๆ ไปจนกระทั่งการที่จิตสามารถบังคับสีเหลืองให้เลื่อนเข้า-เลื่อนออก หรือหมุนไปทางซ้าย-ทางขวา หรือยืด-หดภาพสีเหลืองดังกล่าวได้ อันเป็นพลังจิตที่เกิดขึ้น แต่ในที่สุดแล้วภาพสีเหลือง ก็จะมาถึงจุดแห่งความว่างและแสงสว่าง กล่าวคือ ภาพสีเหลืองจะหมดไปจากจิต แม้กระทั่งอาการและสัญญาในดวงจิตก็จะจางหายไปด้วย จากนั้น จิตจึงเข้าสู่กระบวนการของสมาธิในขั้นฌานต่อไปตามลำดับ
...ตอนที่ ๑๑๙ กสิณสีเหลือง แบบที่ ๒
ให้นึกถึงภาพองค์พระสีทองเหลืองอร่าม อยู่ข้างหน้าสูงเหนือศรีษะขึ้นไป นึกให้เห็นชัดเจนติดตาติดใจ แล้วขอน้อมพลังสีเหลืองมาคลุมกายคลุมใจ ภาพพระจะเปลี่ยนสี ตามกำลังของสมาธิที่เปลี่ยนไป จนไปสู่ความเป็นแก้วเป็นประกาย เป็นกำลังสูงสุดของฌาน
... ตอนที่ ๑๒๐ กสิณสีเหลือง แบบที่ ๓
กำหนดให้กายเป็นสีเหลือง อวัยวะน้อยใหญ่ แขน ขา หู ตา จมูก กระดูก ทุกส่วนล้วนเป็นสีเหลือง ทำอารมณ์จิตให้สบาย นั่งหลับตานึกถึงสีเหลืองไป ลมหายใจเข้าก็สีเหลือง ลมหายใจออกก็สีเหลือง ดูไปเรื่อยๆ กายสีเหลืองจะเปลี่ยนไป สู่สีขาวเป็นแก้วประกาย เป็นนิมิตของจิตที่สูงสุดของกสิณสีเหลือง
...ตอนที่ ๑๒๑ กสิณสีแดง แบบที่ ๑ ***
เอาสีแดงมานั่งมองจนภาพติดตา หลับตาภาวนานึกถึงภาพสีแดงไปเรื่อยๆ ภาพสีแดงจะชัดเจน แล้วเปลี่ยนสีไป ตามกำลังของฌาน ฝึกทรงฌาน ฝึกเข้าออกให้คล่อง แล้วไปฝึกกสิณกองใหม่ต่อไป
...ตอนที่ ๑๒๒ กสิณสีแดง แบบที่ ๒ ***
บุคคลที่สามารถนึกถึงภาพสีแดง ได้อย่างชัดเจน จะลืมตาหรือหลับตา สามารถฝึกกสิณสีแดงได้เลย ไม่ต้องไปนั่งเพ่งสีแดงอีก ให้หลับตาแล้วนึกถึงสีแดงขึ้นมา แล้วกำหนดดูไปเรื่อยๆ สีแดงจะเปลี่ยนสีไปตามกำลังสมาธิที่เข้าถึง จนกลายเป็นสีขาวสว่าง เป็นแก้วเป็นประกาย เป็นนิมิตหมายสูงสูดของรูปฌาน
...ตอนที่ ๑๒๓ กสิณสีแดง แบบที่ ๓ ***
สำหรับผู้ที่มีสมาธิมากแล้ว ให้นึกถึงเลือดที่อยู่ในกาย ไม่ว่าจะเป็นร่างกายส่วนใดก็เต็มไปด้วยเลือด เต็มไปด้วยสีแดง นึกให้สีแดงมาคลุมกาย ดูสีแดงไป สีจะเปลี่ยนไปจนสู่ความเป็นแก้วประกาย ตามกำลังของฌาน
...ตอนที่ ๑๒๔ กสิณสีขาว แบบที่ ๑
โอทากสิณ ให้ดูสิ่งของที่เป็นสีขาว แล้วหลับตานึกถึงภาพสีขาวขึ้นมา ดูไปเรื่อยๆ ภาพสีขาวจะสว่างขึ้นมาตามกำลังของสมาธิ จนเป็นแก้วเป็นประกาย เป็นกรรมฐานสำหรับเกิดทิพยจักขุญาณ
...ตอนที่ ๑๒๕ กสิณสีขาว แบบที่ ๒ *****
...ตอนที่ ๑๒๖ กสิณสีขาว แบบที่ ๓
วิธีฝึกกสิณสีขาวอีกแบบหนึ่ง ให้นั่งหลับตา นึกว่าร่างกายของเราเป็นสีขาว แล้วน้อมพลังพุทธบารมีมาคลุมร่างกาย นั่งรับพลังดูร่างกายไปเรื่อยๆ เมื่อจิตเป็นสมาธิ สีขาวจะเปลี่ยนไป จะมีแสงมีสีที่เปลี่ยนไป จะมีภาพนิ่ง ภาพเลื่อน หรือ เคลื่อนไหว แค่เห็นแล้วปล่อยวาง ร่างกายจะเป็นสีขาวเป็นประกาย เมื่อได้เข้าสู่ฌาน
...ตอนที่ ๑๒๗ กสิณแสงสว่าง แบบที่ ๑
นั่งอยู่ในห้องที่มืด แล้วส่องไฟฉาย ดูแสงไฟไป แล้วหลับตา นึกถึงภาพที่เห็นขึ้นมา ภาวนาและนึกถึงภาพไปเรื่อยๆ เมื่อจิตเป็นสมาธิ ภาพที่เห็นจะเปลี่ยนไป จะเปลี่ยนเป็นสีอะไร ท้ายที่สุด จะเป็นสีขาวมีแสงสว่างเป็นแก้วประกายพรึก ฝึกให้คล่อง จะเป็นผู้ได้ฌานสี่ ในกสิณแสงสว่าง
...ตอนที่ ๑๒๘ กสิณแสงสว่าง แบบที่ ๒
สำหรับผู้ที่มีสมาธิบ้างแล้ว ให้หลับตา นึกถึงภาพแสงสว่างขึ้นมาได้เลย แล้วภาวนาดูภาพแสงสว่างไปเรื่อยๆ จนจิตเข้าสู่ความสงบ ภาพแสงสว่างจะเปลี่ยนไป จะเป็นเช่นใด ให้ลองไปทำดู จะรู้ได้ด้วยตนเอง
...ตอนที่ ๑๒๙ กสิณแสงสว่าง แบบที่ ๓
นั่งสมาธิหลับตา แบมือสองข้างวางไว้บนหัวเข่า ให้นึกถึงองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ลอยอยู่ข้างหน้าเหนือศีรษะขึ้นไป ให้เอาความรู้สึกนึกขึ้นว่าพระองค์ท่านเป็นแก้วใสๆ ส่งพลังพุทธบารมีเป็นแสงสว่างใสๆ มาที่ฝ่ามือทั้งสองข้าง แล้วเราก็น้อมเอาพลังแสงนั้น ไปไว้ที่ศูนย์กลางกาย แล้วภาวนาดูไป จนความสว่างในท้องเป็นแก้วประกาย ให้รู้ว่าได้ฌาน๔ ในกสิณแสงสว่าง
...ตอนที่ ๑๓๐ กสิณอากาศ แบบที่ ๑
อากาสกสิณ (ช่องว่าง) จิตเพ่งอยู่กับอากาศ นึกถึงอากาศ คือการเพ่งช่องว่าง โดยกำหนดว่าสิ่งนี้เป็นช่องว่าง เวลาหายใจเข้าให้ภาวนาว่า "อากาศ" หายใจออกภาวนาว่า "กสิณัง"
...ตอนที่ ๑๓๑ กสิณอากาศ แบบที่ ๒
อากาสกสิณ สามารถอธิษฐานจิตให้เห็นของที่ปกปิดไว้ได้ เหมือนของนั้นวางอยู่ในที่แจ้ง สถานที่ใดเป็นอับด้วยอากาศ สามารถอธิษฐานให้เกิดความโปร่งมีอากาศสมบูรณ์ เพียงพอแก่ความต้องการได้
...ตอนที่ ๑๓๒ กสิณอากาศ แบบที่ ๓
นั่งสมาธิแบมือสองข้าง วางไว้บนหัวเข่า ให้นึกถึงอากาศที่เย็นๆ ที่กว้างใหญ่ไม่มีประมาณ น้อมเอาพลังอากาศเย็นๆ มากระทบที่ฝ่ามือสองข้าง แล้วน้อมพลังนั้น ให้เข้าไปสู่ศูนย์กลางกาย ทำเช่นนี้ไป จะเห็นเป็นเช่นใด ขอเชิญพิสูจน์ได้ด้วยตนเอง
...ตอนที่ ๑๓๓ อสุภะ ซากศพทีพองขึ้นอืด แบบที่ ๑
อุทธุมาตกะ ซากศพทีพองขึ้นอืด ท่านสอนเพื่อเป็นที่สบายของบุคคลผู้มีความกำหนัดในทรวดทรง สันฐาน เพราะอสุภกรรมฐานข้อนี้แสดงให้เห็นเนื้อแท้ของทรวดทรงสันฐาน ว่ามีสภาพไม่คงที่ ในที่สุดก็ต้องขึ้นอืดพอง เหม็นเน่า เป็นสิ่งโสโครกไม่น่ารักใคร่ ไม่น่าชอบใจอย่างนี้
...ตอนที่ ๑๓๔ อสุภะ ซากศพทีพองขึ้นอืด แบบที่ ๒
นั่งสมาธิน้อมพลังพุทธบารมี มาเก็บไว้ที่ศูนย์กลางกาย เมื่อจิตสงบดีแล้ว ให้นึกถึงบุคคลที่มีอิทธิพลต่อจิตใจ ที่ทำให้เรารัก เราลุ่มหลงอยู่ ให้สมมุติว่าบุคคลผู้นั้นได้ตายไปแล้ว ร่างกายกำลังบวมขึ้นอืด บวมพอง เพื่อให้จิตคลายจากความยึดติด คลายจากความลุ่มหลง จะได้ไม่ต้องเป็นทุกข์
...ตอนที่ ๑๓๕ อสุภะ ซากศพทีพองขึ้นอืด แบบที่ ๓
ให้เอาซากสัตว์มาพิจารณา ให้เห็นเป็นซากที่บวมขึ้นอืด ตั้งแต่เริ่มการตาย จนพุพองเน่าเปื่อยสูญสลายไป กลับคืนสู่ธาตุดิน น้ำ ลม ไฟ กรรมฐานกองนี้ จะช่วยให้หลุดจากเชื้อแห่งราคะ ความลุ่มหลงในรูป รส กลิ่น เสียงและสัมผัส จะทำให้เข้าถึงความเป็นจริง ดับการเกิด และเข้าสู่พระนิพพานได้
...ตอนที่ ๑๓๖ อสุภะ ซากศพที่มีสีเขียวคล้ำ แบบที่ ๑
กรรมฐานกองนี้ ให้พิจารณาร่างกายที่เขียวคล้ำ โดยพิจารณาร่างกายของเราเอง สมมุติว่าตายแล้ว มีสภาวธรรมเช่นใดบ้าง ที่ซ้อนอยู่ในความเป็นเรา พิจารณาให้เห็นตามความเป็นจริง จะได้คลายความยึดติด ยึดถือ ลุ่มหลงในตน จนทำความดีไม่ได้ กลายเป็นคนที่ต้องตายเน่าเปื่อย อย่างสูญเปล่าไป
...ตอนที่ ๑๓๗ อสุภะ ซากศพที่มีสีเขียวคล้ำ แบบที่ ๒ (แนะนำ)
คนที่ตายไปแล้วหลายวัน มีสีสันผิวพรรณที่เปลี่ยนไป ให้นึกว่าคนที่ตายเป็นบุคคลที่เรารัก ที่ชอบใจ เพื่อจะได้คลายความยึดติด ความหลง ในร่างกายที่ไม่เที่ยงแท้ ในการเกิด ในการแก่ เจ็บตาย จะได้ไม่ต้องทุกข์
...ตอนที่ ๑๓๘ อสุภะ ซากศพที่มีสีเขียวคล้ำ แบบที่ ๓
การทำกรรมฐานโดยการเพ่งอสุภะ ซากศพสีเขียวคล้ำในแบบที่สามนี้ ให้ทำสมาธิโดยน้อมพลังเย็นๆมาอยู่ที่ฝ่ามือทั้งสองข้าง และน้อมพลังเย็นๆเข้าสู่ในศูนย์กลางกาย ทำสมาธิจนตัวเราเริ่มเบา กายเริ่มใส ที่ฝ่ามือมีดวงแก้วดวงธรรมปรากฏขึ้น เป็นดวงกลมสว่างไสว และลอยมาอยู่ตรงหน้า เราอธิษฐานให้ดวงแก้วดวงธรรมตรงหน้าเรา ปรากฏเป็นภาพซากศพของสัตว์ พิจารณาให้เห็นว่าแทัจริงแล้ว ว่าจะเกิดมาเป็นอะไร สมมุติชื่อว่าเป็นใครก็ตาม ท้ายที่สุดเมื่อธาตุเเห่งธรรมชาติคือดิน น้ำ ลม ไฟหยุดทำงาน กายก็จะเหลืองแข็ง และเปลี่ยนเป็นสีเขียวคล้ำ เน่าเปื่อยพุพองสูญสลายไป
...ตอนที่ ๑๓๙ อสุภะ ซากศพที่มีน้ำเหลืองไหลเยิ้ม แบบที่ ๑
นั่งน้อมรับพลังพุทธบารมี เข้าสู่ศูนย์กลางกาย เมื่อพลังเต็มแล้ว ให้แยกจิตออกจากกาย ออกไปพิจารณากายของตน ที่สมมุติว่าเราได้ตายไปแล้ว ศพเริ่มจะขึ้นอืด บวมพอง เนื้อหนังจะเปื่อยมีน้ำเหลืองน้ำหนองไหลออกจากทางปาก ทางจมูก ไหลออกจากตา กลิ่นเหม็นเน่า แล้วเราจะไปยึดติดอะไร จากร่างกาย คลายความลุ่มหลงในกายได้ จะได้พ้นทุกข์ (ฝึกแยกจิดออกจากกาย)
...ตอนที่ ๑๔๐ อสุภะ ซากศพที่มีน้ำเหลืองไหลเยิ้ม แบบที่ ๒
พิจารณาบุคคลที่เรารัก ยกขึ้นมาพิจารณา ให้เห็นเป็นซากศพ ที่บวมมีน้ำเลือดน้ำเหลืองไหลออก ให้เห็นถึงความทุกข์ ที่มีอยู่ในการเกิด ทำให้มีการพลัดพราก การเจ็บ การตาย เพื่อถอดถอนความยึดติด ในบุคคลที่รักที่ผูกพัน และถอดถอนตัวตนของตน จะได้ดับการเกิด ไม่ต้องกลับมาตายอีกต่อไป
...ตอนที่ ๑๔๑ อสุภะ ซากศพที่มีน้ำเหลืองไหลเยิ้ม แบบที่ ๓
บุคคลที่เราเกลียด ถ้ายังยึดติดในความโกรธ ก็จะผูกรัดมัดเราเอาไว้ ไม่ให้พ้นจากความทุกข์ ควรพิจารณาว่าบุคคลทั้งหลาย ตายแล้วย่อมเปื่อยเน่า ย่อมเป็นไปตามกรรมทุกคน จะได้ถอดถอนความยึดติด กับบุคคลทั้งหลาย แม้แต่ตัวตนของเราเอง จะได้พ้นทุกข์
...ตอนที่ ๑๔๒ อสุภะ ซากศพที่ขาดกลางตัว แบบที่ ๑
การพิจารณาซากศพ จะทำให้เห็นความเป็นจริงของชีวิต ที่เกิดมาแล้วต้องดิ้นรนขวนขวาย ให้ได้สิ่งนั้นสิ่งนี้มา ท้ายที่สุด ก็นำไปไม่ได้เลย แม้แต่ร่างกายก็ต้องเปื่อยเน่า สลายกลับคืนสู่ธรรมชาติเช่นเดิม
...ตอนที่ ๑๔๓ อสุภะ ซากศพที่ขาดกลางตัว แบบที่ ๒
บุคคลที่ทำให้เรารัก เราลุ่มหลง จมอยู่ในร่างกายที่สวยงาม ยกขึ้นมาพิจารณาให้เห็นเป็นซากศพ ที่ขาดออกเป็นสองท่อน มีตับ ไต ไส้ ปอด ไหลทะลักออกมา มีน้ำเลือด น้ำเหลืองไหลออกมา แล้วกลายสภาพเปื่อยเน่า พิจารณาเช่นนี้ จะทำให้เบื่อหน่ายในกายมนุษย์ ถอดถอนความหลง ความรัก ความโลภ ความโกรธ จะทำให้จิตสงบ ปราศจากเชื้อแห่งกิเลส สามารถดับการเกิดได้
...ตอนที่ ๑๔๔ อสุภะ ซากศพที่ขาดกลางตัว แบบที่ ๓
มหาเศรษฐีชาวอินเดียถูกโจรฆ่าชิงทรัพย์ ร่างกายถูกฟันตรงช่องท้องขาดออกเป็นสองท่อน ในมือเต็มไปด้วยแก้วแหวนเงินทอง ตายไปแล้วจิตออกจากร่าง ไปรอการพิพากษา กายก็สูญสลายคืนสู่พื้นดิน ไม่มีสิ่งใดยึดถือเอาไว้ได้เลย
...ตอนที่ ๑๔๕ อสุภะ ซากศพที่ถูกสัตว์กัดกิน แบบที่ ๑ *****
คนเราเกิดมาไม่รู้ว่าชะตาชีวิต จะเป็นยังไง ให้สมมุติว่าเราไปในป่า แล้วถูกเสือกัดตาย แล้วถูกกัดกินเนื้อหนังไปทีละชิ้น จิตออกไปยืนดูอยู่ ทำอะไรไม่ได้ น่าสลด สังเวชใจยิ่งนัก จึงไม่ควรประมาทในชีวิตที่มี ให้รีบขวนขวายสร้างความดี ก่อนที่เสือจะกัดตาย
...ตอนที่ ๑๔๖ การตอบแทนพระคุณแม่
การตอบแทนคุณมารดา เมื่อท่านเลี้ยงดูเรามาจนเติบใหญ่ ให้เราเป็นคนดี ช่วยค้ำหนุนปัจจัยสี่ ดูแลทางกาย และให้มารดาได้เข้าถึงความสุขทางจิตใจ พาเข้าวัดศึกษาปฏิบัติธรรม ชำระกิเลส ตัณหา สลายความยึดติด อัตตาตัวตน เพื่อพ้นการเกิด เป็นการตอบแทนของลูกที่ดี
การขอขมา กรรมที่ได้เคยกระทำผิดพลาดพลั้งกับคุณแม่ แม้จะเกิดจากความปรารถนาดี ให้พิจารณาหาว่าสิ่งใดบ้าง ที่ได้เคยทำผิดไป แล้วค่อยขอขมาต่อแม่ จะไม่ทำผิดอีก และทำความดีให้ยิ่งขึ้นไป จึงจะได้รับอโหสิกรรม บังเกิดผลที่ดี
...ตอนที่ ๑๔๘ อสุภะ ซากศพที่ถูกสัตว์กัดกิน แบบที่ ๒ *****
ทำจิตให้สงบ นึกถึงภาพซากศพที่ถูกสัตว์กัดกิน พิจารณาให้เห็นความไม่เที่ยงของร่างกาย จึงถอดถอนความยึดติดในตน ทำใจให้ปล่อยวาง เมื่อจิตว่างๆ จึงเข้าถึงความสงบ เข้าถึงความว่างความไม่มี เข้าถึงอารมณ์ของพระนิพพาน
...ตอนที่ ๑๔๙ อสุภะ ซากศพที่ถูกสัตว์กัดกิน แบบที่ ๓
ดวงจิตทั้งหลาย เวียนว่ายตายเกิดเป็นไปตามกรรม ตามการกระทำของตน
บางที่ต้องเกิดเป็นไก่ เป็นหมูเป็นปลาา เวียนกลับมาเกิดเป็นคน พิจารณาซากศพที่สัตว์กัดแทะ เห็นความไม่เที่ยงแท้ และตามกฎของกรรม เคยกินเขามา ตอนนี้เขากลับมากินเรา เห็นเป็นธรรมดาเช่นนั้นเอง
...ตอนที่ ๑๕๐ อสุภะ ซากศพที่กระจายเรี่ยราด แบบที่ ๑
ให้นึกขึ้นมาว่าซากศพที่ตายเป็นของเราเอง ที่ศีรษะขาดกระเด็นไปทาง แขนขาไปทาง กระจัดกระจายเรี่ยรายแผ่นดิน เห็นแล้วอเนจอนาถใจ น่าสงสาร ตายแล้วยังไม่มีใครเห็น และการตายจะเป็นเช่นนี้ต่อไป ตราบใด ที่ยังยังดับความหลง ความรัก ความโลภ ความโกรธไม่ได้ ก็ต้องตายอีกต่อไป
...ตอนที่ ๑๕๑ อสุภะ ซากศพที่กระจายเรี่ยราด แบบที่ ๒
พิจารณาเห็นการตาย ของบุคคลที่เรารักและรักเรา ตั้งแต่บรรพบุรุษ ทวด ปู่ ย่า ตา ยาย พ่อ แม่ พี่น้องที่ต้องตาย พลัดพรากจากกันไป นึกให้เห็นซากศพ ชิ้นส่วนกระจัดกระจาย เกลื่อนกลาดแผ่นดิน จะได้สลดสังเวชใจ ไม่ต้องการที่จะเกิดอีก
...ตอนที่ ๑๕๒ อสุภะ ซากศพที่กระจายเรี่ยราด แบบที่ ๓*****
สมมุติว่ามีพายุลมฝน ทำให้เกิดน้ำท่วมใหญ่ บ้านเรือนพังทลายเสียยับเยิน ทั้งคนและสัตว์ล้มตาย ซากศพกระจัดกระจาย ไหลไปตามดินโคลน ยกภาพนั้นขึ้นมา พิจารณาเพื่อถอดถอน ความยึดติด ความลุ่มหลงในตน เพื่อจะได้ไม่ต้องเกิดเวียนวน มารับผลของกรรม เช่นนี้ อีกต่อไป
...ตอนที่ ๑๕๓ อสุภะ ซากศพที่ถูกสับเป็นท่อน แบบที่ ๑
พิจารณาศพที่เขาสับออกเป็นท่อนๆ โดยให้เราสมมุติว่าเราได้ตายไปแล้ว มีคนเอามีดมาตัดชิ้นส่วนของร่างกาย ออกทีละชิ้น ทีละส่วนไปเรื่อยๆ จากแขน มาขา หั่นออกมาพิจารณา ให้รู้ว่าร่างกายไม่ใช่ของเรา เราไม่มีอยู่ในร่างกาย ร่างกายไม่มีอยู่ในเรา
...ตอนที่ ๑๕๔ อสุภะ ซากศพที่ถูกสับเป็นท่อน แบบที่ ๒
กายของมนุษย์นี้ มีจิตอาศัยอยู่ มีหน้าที่สร้างความดี เพื่อยกจิตให้สูงขึ้น ให้อยู่เหนือกิเลสตัณหา จะเกิดปัญญา รู้แจ้งสว่างตามความเป็นจริงของชีวิต ไม่ยึดติดในกาย จะได้พ้นจากความทุกข์
...ตอนที่ ๑๕๕ อสุภะ ซากศพที่ถูกสับเป็นท่อน แบบที่ ๓
ความหลง ความรัก ความโลภ และความโกรธ หมดไปจากจิตดวงใด จิตดวงนั้นย่อมเป็นอิสระ สว่าง สงบ ไม่ต้องเป็นทุกข์อีกต่อไป
...ตอนที่ ๑๕๕ อสุภะ ซากศพที่มีเลือดไหลออก แบบที่ ๑
พิจารณาร่างกายที่มีหนังหุ้มห่อ กายไม่สวยไม่งาม ผิวหนังขาดไป น้ำเลือดน้ำเหลืองก็จะไหลออกมา เห็นตามความเป็นจริงข้อนี้ จะได้คลายความยึดติด ในกายของตนและกายของผู้อื่น จะได้พ้นจากความทุกข์ จากความไม่เที่ยงแท้ของกาย
...ตอนที่ ๑๕๗ อสุภะซากศพที่มีเลือดไหล แบบที่ ๒
บุคคลผู้มีเชื้อราคะ แม้เป็นนักบวชแล้วยังต้องทุกข์อยู่ ให้แก้จิตด้วยพิจารณาร่างกาย ของคนที่สวยงาม ที่ติดตาต้องใจ สมมุติว่ากายนั้นตายด้วยอุบัติเหตุ มีเลือดไหลนองออกจากกาย จะได้คลายความยึดติด ลุ่มหลงในกาย จะได้ไม่ต้องทุกข์
...ตอนที่ ๑๕๘ อสุภะซากศพที่มีเลือดไหล แบบที่ ๓
กายมีกายภายนอกและมีกายภายใน มีจิตที่ซ้อนอยู่ข้างในอีกทีหนึ่ง กายภายในจะเป็นเช่นใด ขึ้นอยู่กับการกระทำ อยู่ที่กรรมของแต่ละบุคคล เห็นศพมีเลือดไหล บอกกับใจของตนให้ปล่อยวาง ทุกอย่างมันไม่ใช่ของเรา จะมัวเมา ลุ่มหลงอยู่กับอะไร ตายแล้วนำไปไม่ได้ ให้ปล่อยวาง ให้ปล่อยวาง
...ตอนที่ ๑๕๙ อสุภะ ซากศพที่มีหนอนชอนไช แบบที่ ๑
มะม่วงสุกงอม ร่วงหล่นลงพื้นดิน มีหนอนมีแมลงมาชอนไชกัดกิน ให้หายกลายเป็นดิน กลับคืนสู่โลก มนุษย์ เกิดแล้วต้องตาย กายก็สลายเป็นดินน้ำลมไฟ กลับคืนสู่ธรรมชาติ เช่นเดียวกัน
...ตอนที่ ๑๖๐ อสุภะ ซากศพที่มีหนอนชอนไช แบบที่ ๒
เมื่อเห็นการตาย จึงระลึกรู้ว่า สิ่งทั้งหลายไม่เที่ยง ไม่ว่าจะเป็นลาภยศ สรรเสริญ สุขทุกข์ในโลก ล้วนเป็นสิ่งหลอกล่อ ให้เราจมอยู่ในวัฏสงสาร จึงปล่อยวาง จิตจะเข้าสู่ความสงบ ความว่างได้ในที่สุด
...ตอนที่ ๑๖๑ อสุภะ ซากศพที่มีหนอนชอนไช แบบที่ ๓*****
ชะตาชีวิตของใครบางคน หมดรอบที่จะใช้ชีวิตอยู่ในทางโลก ไม่มีโอกาสที่จะกลับไปครองเรือนอีกต่อไป รู้เช่นนั้น จึงรู้สึกสลดสังเวชใจ น้ำตาพาลจะไหล ได้ยินเสียงพุทธองค์ ทรงถามมาเสียงเย็นๆ ว่า " เสียดายขี้อยู่หรือลูก "
...ตอนที่ ๑๖๒ อสุภะ ซากศพที่เหลือแต่โครงกระดูก แบบที่ ๑
ผีกระดูกที่ยังมีลมหายใจ ถูกกิเลสตัณหาครอบงำ ทำให้รัก ทำให้โลภ ทำให้โกรธ ทำให้หลงกับคนนั้น กับสิ่งนี้อยู่ร่ำไป ตายไปเป็นผี เหลือแต่กระดูก ก็ยังไ่ม่หมดทุกข์ ตราบใดที่ยังไม่รู้ ตามความเป็นจริงของชีวิต ยังดับการเกิดไม่ได้ ต้องมาเป็นผีกระดูก เช่นนี้ต่อไป
...ตอนที่ ๑๖๓ อสุภะ ซากศพที่เหลือแต่โครงกระดูก แบบที่ ๒
เทวดาผู้ลุ่มหลง เมื่อหมดบุญวาสนาบารมี ไปเกิดเป็นหมูหมากาไก่ก็มี บุคคลใดยึดติดในสิ่งที่มี หลงในสิ่งที่เป็น เบียดเบียนแต่ผู้อื่น ทำความดีไม่ได้ สุดท้ายตายไป จะเกิดเป็นอะไร คิดเอาเอง
...ตอนที่ ๑๖๔ อสุภะ ซากศพที่เหลือแต่โครงกระดูก แบบที่ ๓
เมื่อไม่หลงในเรา สิ่งใดเล่าจะทำให้หลงได้ การเห็นตามความเป็นจริง ของร่างกายที่มีเนื้อหนังเอ็นกระดูก ที่สมมุติว่าเป็นเรา เห็นความไม่สวยไม่งาม มีความเสื่อมเป็นธรรมดา เพื่อคลายความหลงในตน จะได้พ้นความทุกข์
...ตอนที่ ๑๖๕ พุทธานุสติ แบบที่ ๑
การระลึกถึงพระพุทธเจ้า เป็นการระลึกถึงผู้รู้แจ้งตามความเป็นจริงของสรรพสิ่ง ผู้ข้ามพ้นวัฏสงสาร ข้ามพ้นความทุกข์ ผู้ถากถางทาง ผู้ชี้ทางให้เราได้เดินตาม จะได้ถึงซึ่งพระนิพพานเช่นเดียวกัน
...ตอนที่ ๑๖๖ พุทธานุสติ แบบที่ ๒
การทำสมาธิเอาจิตไว้อยู่ที่กาย แล้วทำจิตให้สงบย่อมทำได้ แต่ถ้าจะให้สงบเย็นได้อย่างง่าย ให้นึกถึงพระพุทธเจ้าที่อยู่พระนิพพาน จิตจะได้รับพลังงานที่สงบเย็น เป็นพลังพุทธบารมี น้อมมาสู่จิตกายใจ ทำให้เกิดความสงบได้โดยไว เป็นเช่นนั้น
...ตอนที่ ๑๖๗ พุทธานุสติ แบบที่ ๓ *****
การฝึกระลึกถึงพระพุทธเจ้า อีกแบบหนึ่ง ให้นึกว่ามีพระพุทธเจ้านั่งอยู่บัลลังก์บัวอยู่ใต้ต้นไม้ใหญ่ ที่อยู่สูงขึ้นไป ให้คิดว่าที่ตรงนั้นคือพระนิพพาน แล้วน้อมจิตใจกายภายในของเรา เข้าไปถวายดอกบัวแก้วแทนคุณความดี ที่เราเคยสร้างเคยทำมา แล้วขอน้อมพลังพุทธบารมี มากระทบฝ่ามือสองข้าง แล้วน้อมเข้ามาเก็บไว้ที่ศูนย์กลางกาย ต่อไปจะเกิดอะไรบ้าง ลองไปทำดู จะรู้ได้ด้วยตนเอง
...ตอนที่ ๑๖๘ ธัมมานุสติ แบบที่ ๑
การเดินทางที่ไม่มีจุดหมาย การเดินทางที่ไม่รู้หนทางไป ย่อมเดินเวียนวน หรือหลงทางไปเป็นธรรมดา ผู้ที่ปรารถนาหลุดพ้น จากการเวียนเกิดเวียนตาย เข้าถึงพระนิพพานได้ จะขาดธรรมะของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นแผนที่การบอกทางไปไม่ได้ เช่นดียวกัน
Page updated
Google Sites
Report abuse